آژانس بینالمللی انرژی اتمی پایبندی ایران به برجام را بهرغم سنگاندازیهای آمریکا تأیید کرد
بالاخره پس از چند هفته لفاظي آمريکا و خط و نشان ايران، آژانس بينالمللي انرژي اتمي گزارش خود درباره برجام را منتشر و اين بار هم پايبندي کامل ايران به تهعدات برجام را تأييد کرد. گزارشي که نشان ميدهد فشارهاي آمريکا بينتيجه بوده و ترامپ اين بار هم در يافتن راهي براي ضربه زدن به ايران ناکام ماندهاست.
گزارش فصلي جديد آژانس بينالمللي انرژي اتمي درباره ايران و هشتمين گزارش يوکيا آمانو از زمان اجراي برجام، روز پنجشنبه منتشر شد و در اختيار اعضاي شوراي حکام آژانس قرار گرفت. آژانس در اين گزارش بار ديگر تأييد کرد که ايران به تمام تعهدات خود در توافق هستهاي پايبند بوده است.
يوکيا آمانو مديرکل آژانس بينالمللي انرژي اتمي در گزارش فصلي جديد خود اعلام کرد که ذخاير اورانيوم کم غناي ايران (LEU) تا تاريخ 21 آگوست (30 مرداد) 88,4 کيلوگرم بوده که بسيار پايينتر از سطح تعيين شده مجاز در توافق هستهاي است. سطح مجاز ذخاير اورانيوم غني شده مطابق با برجام 300 کيلوگرم هگزافلورايد اورانيوم يا 202,8 کيلوگرم اورانيوم است.
براساس اين گزارش، سطح غنيسازي اورانيوم در ايران نيز از 3,67 درصد فراتر نرفته است. مديرکل آژانس در گزارش جديد خود همچنين ميزان ذخاير آب سنگين ايران را 111 تن اعلام کرده که آن هم پايينتر از سطح مجاز 130 تن تعيين شده در برجام است.
در اين گزارش آژانس آمده است: ايران پس از اتمام کار تعميرات و نگهداري در کارخانه توليد آب سنگين، کار توليد آب سنگين را از روز 17 ژوئن (27 خرداد) از سر گرفته است. مديرکل آژانس بار ديگر تأکيد کرده که آژانس به تأييد عدم انحراف مواد هستهاي اعلام شده ايران در تأسيسات هستهاي و در اماکن خارج از تأسيسات هستهاي که معمولا در آنها مواد هستهاي مصرف ميشود و ايران مطابق توافق پادماني آنها را اعلام کردهاست، ادامه ميدهد. اين گزارش در جلسه آتي شوراي حکام در روزهاي 11 تا 15 سپتامبر (20 تا 24 شهريور) مورد بررسي قرار خواهد گرفت.
نمايندگي دائمي جمهورياسلامي ايران در آژانس بينالمللي انرژي اتمي در وين بهزودي ارزيابي خود را از اين گزارش اعلام خواهد کرد. توافق ايران و گروه 1+5 بر سر برنامه جامع اقدام مشترک برجام (JCPOA) در چهاردهم ژوييه 2015 برابر با 23 تير ماه 1394 در وين اتريش پس از مذاکراتي طولاني و دشوار حاصل شد. در بیستم ژوييه 2015 برابر با 29 تير 1394، قطعنامه 2231 شوراي امنيت سازمان ملل به تصويب رسيد. در اين قطعنامه از مديرکل آژانس خواسته شد که نظارت و راستيآزمايي لازم را بر تعهدات مرتبط با فعالیتهای هستهاي ايران در طول دوره برجام به انجام برساند.
آگوست 2015 (مرداد 1394) نيز شوراي حکام آژانس بينالمللي انرژي اتمي درخواست مشابهي از مديرکل مطرح کرد و اختيار اين کار را به او داد. اولين گزارش آژانس مطابق با قطعنامه 2231 شوراي امنيت و دستور کار شوراي حکام، دي ماه 1394 ارائه شد و با تأييد اجراي اقدامات مشخص شده برنامه اقدام مشترک، اجراي برجام آغاز شد. روز 16 ژانويه 2016 مطابق با برنامه زماني مشخص شده، روز اجراي برجام بود. آژانس در روز 26 فوريه 2016 برابر 7 اسفند 1394 نيز با انتشار گزارشي اجراي کامل تعهدات ايران را تأييد کرد.
فشارهاي آمريکا بياثر بوده است
با انتشار گزارش جديد، سفير و نماينده دائم ايران در آژانس بينالمللي انرژي اتمي تأکيد کرد: لفاظيها و فضاسازي رسانهاي مقامات آمريکايي و سفر نماينده آمريکا به وين تاکنون تأثيري بر فعاليتها و اقدامات راستيآزمايي آژانس و نحوه گزارشدهي آن نگذاشته است.
رضا نجفي درباره گزارش جديد آژانس گفت: گزارش جديد آژانس که هشتمين گزارش از روز اجراي برجام و هفتمين گزارش فصلي به شوراي حکام در مورد راستي آزمايي اجراي برجام به شمار ميرود، بار ديگر تأييد ميکند که فعاليتهاي هستهاي ايران اعم از غنيسازي با سانتريفيوژهاي نسل اول در سايت نطنز، تحقيق و توسعه سانتريفيوژهاي پيشرفته و نسل جديد، توليد آب سنگين، مدرنسازي رآکتور آب سنگين اراک (که البته با طرفهاي ديگر پيگيري ميشود)، رآکتور تحقيقاتي تهران، برنامه توليد راديوايزوتوپ پايدار در فردو و ساير بخشها براساس برنامه درازمدت اعلام شده ايران و در چارچوب برجام جلو ميرود.
او يادآور شد: آژانس به کار حرفهاي و بيطرفانه خود براساس استانداردهاي پادماني به راستي آزمايي اجراي برجام ادامه داده و تاکنون نظارت بر اجراي پروتکل الحاقي را همانند بقيه صد و بيست و چند کشوري که آن را اجرا ميکنند، دنبال ميکند. سفير و نماينده دائم ايران در آژانس با بيان اينکه متن گزارش شبيه گزارشهاي قبلي است، اظهار کرد: تغييرات آن شامل تحولات فني از جمله توليد آب سنگين و انتقال مقاديري آب سنگين به خارج (در حالي که با خريداران در حال مذاکره هستيم)، افزايش ذخيره 3,67درصدي، جايگزيني برخي سانتريفيوژها و مواردي شبيه آن است.
اهميت اين گزارش
پس از تأييديه اخير آمريکا درباره پايبندي ايران به برجام، اختلافات داخلي دولت دونالد ترامپ برسر از بينبردن اين توافق بينالمللي آشکار شد. از آن پس ترامپ با تعيين تيمي درصدد يافتن راهي براي افزايش فشار به ايران براي خروج از برجام است. در همين راستا، هفته گذشته نماينده آمريکا در سازمان ملل طي ماموريتي به وين اتريش سفر کرد تا با مقامات اين سازمان ديدار و آنها را براي بازديد از مراکز نظامي ايران متقاعد کند. اقدامي که واکنش شديد ايران را در پي داشت و وزيرخارجه ايران طي نامهاي از آژانس انرژي اتمي خواست تا زير فشار آمريکا استقلال و اعتبار خود را از دست ندهد.
اما با انتشار گزارش جديد آژانس و تأييد پايبندي ايران به برجام، مقامهاي آژانس بينالمللي انرژي اتمي اظهار کردند که قصد مطرح کردن درخواست بازرسي از سايتهاي نظامي ايران را ندارند. مقامهاي آژانس بينالمللي انرژي اتمي در گفتوگو با رويترز درخواستهاي دولت آمريکا براي بازرسي از سايتهاي نظامي ايران را رد کردند.
اين درحالي است که نيکي هيلي، نماينده آمريکا در سازمان ملل متحد، ديدار با يوکيا آمانو، رئيس آژانس انرژي اتمي گفته بود که اين نهاد بينالمللي بايد از سايتهاي اعلامنشده و سايتهاي نظامي ايران بازديد به عمل آورد و حتي ادعا کرد که برجام تفاوتي ميان مراکز نظامي و غيرنظامي ايران قائل نشده است.
اما محمدجواد ظريف در واکنش به اظهارات هيلي تأکيد کرد که اين اظهارات نشان ميدهد که او اطلاع دقيقي از برجام ندارد. طبق مفاد برجام، آژانس ميتواند از سايتهاي اصطلاحا مشکوک ايران، از جمله سايتهاي نظامي درخواست بازرسي مطرح کند اما چنين درخواستي تنها در صورت ارائه اطلاعات موثق و معتبر، قابل اجرا خواهد بود. مقامهاي آژانس در گفتوگو با رويترز عنوان کردهاند که واشنگتن عليرغم فشارها بر اين نهاد سازمان ملل، چنين شواهدي ارائه نکردهاند.
اما نيکي هيلي هنوز هم دست از تلاش برنداشته است و پس از انتشار گزارش آژانس بينالمللي انرژي اتمي هم ادعا کرد: «اگر بازرسي از سايتهاي نظامي ايران، آنطور که ايرانيها ميگويند يک رؤيا است، پايبندي ايران به برجام هم رؤيا است. » اين اظهارات تنها چند ساعت بعد از انتشار گزارش آژانس مبني بر پايبندي کامل ايران به اين توافق هستهاي مطرح شد.
اين اظهارات نماينده آمريکا در سازمان ملل متحد در واکنش به اظهارات بهرام قاسمي بود. سخنگوي وزارت امورخارجه گفته بود درخواست بازرسي از اماکن نظامي ايران رؤيايي است که تعبير نميشود. در بيانيه دفتر نماينده آمريکا در سازمان ملل نيزآمده است: ايران به موجب قطعنامه شماره 2231 شوراي امنيت سازمان ملل از ارسال تمامي انواع سلاح بدون مجوز شوراي امنيت منع شده است. همين قطعنامه است که توافق هستهاي ايران را به تأييد رسانده است. او ضمن اينکه حماس را يک گروه تروريستي خطاب کرد، ايران را به همکاري با اين گروه و درنتيجه نقض قطعنامه شوراي امنيت متهم کرد.
فشارهاي بيمورد آمريکا در روزهاي اخير موجب موضعگيري صريح اروپاييها در قبال برجام شد و حتي فدريکا موگريني، مسئول سياست خارجه اتحاديه اروپا تأکيد کرد که به نظر ميرسد در روزهاي آتي بايد بيشتر بر اينکه برجام توافقي بينالمللي است، تأکيد کنيم. ديگر کشورهاي اتحاديه اروپا مانند فرانسه و آلمان هم در مواضعي قاطعانه از برجام حمايت و بر پايبندي ايران به برجام تأکيد کردند.
حال همزمان با انتشار گزارش جديد آژانس انرژي اتمي نيز وزارت امورخارجه فرانسه با تأکيد بر اينکه توافق هستهاي ايران جايگزين معتبري ندارد، اعلام کرد: علاقهمندي خود را به اين توافق تکرار ميکنيم و علاقهمنديم نه اين توافق را دوباره بازنگري کنيم و نه آن را مورد مذاکره مجدد قرار دهيم بلکه به شکل بسيار جدي و سختگيرانه آن را به اجرا بگذاريم. وزارتخارجه فرانسه ادامه داد: همانطور که امانوئل ماکرون، رئيسجمهوري فرانسه يادآوري کرد، توافق 2015 بايد اجازه دهد که روابطي سازنده و جدي با ايران برقرار شود.
لذا ما علاقهمندي خود را به اين توافق تکرار ميکنيم و در اين چارچوب است که ما تمايل داريم مذاکراتمان در اين خصوص را پيگيري کنيم. اين درحالي است که سخنگوي وزارتخارجه فرانسه گفت که با «رايزنيهاي آتي» ميتوان توافق هستهاي با ايران را به قصد مشخص کردن وضعيت اين توافق پس از سال ۲۰۲۵ تکميل کرد. ديپلماتهاي غربي در گفتوگو با خبرگزاري رويترز ميگويند که اظهارات ماکرون در شرايطي مطرح شده که تهديدهاي دونالد ترامپ، رئيسجمهوري آمريکا به خروج از برجام، نگرانيهايي را در پاريس ايجاد کرده است.
به هرحال تا به اين مرحله از اجراي برجام، مشخص شده است که اين توافق به نفع کشور و در برگيرنده منافع ايران بوده است و با تقلايي که آمريکا براي خروج از برجام ميکند، به نظر ميآيد انتظارات آنها دراينراستا برآورده نشده است.
گزارش جديد آژانس هم نشاندهنده استقلال اين آژانس و هم قدرت ديپلماسي ايران در سطح جهاني است؛ البته بهدليل منافع بينالمللي برجام، همراهان ايران در مقابل آمريکا ايستادهاند و در شرايط فعلي هرگونه اقدام دولت دونالد ترامپ به انزواي اين کشور در مجامع بينالمللي خواهد انجاميد.
خبرگزاری تقریب تنها اقدام به انتشار مطلب فوق نموده و نسبت به صحت و سقم آن هیچگونه مسئولیتی را نمی پذیرد