نشست علمی تخصصی "جریان‌های سیاسی جهان اسلام، ریشه‌ها و چشم‌اندازها"
نشست علمی- تخصصی با عنوان " جریان‌های سیاسی جهان اسلام، ریشه‌ها و چشم‌اندازها" به همت مدیریت امور زائران غیر ایرانی آستان قدس رضوی ویژه جوانان و نخبگان عرب زبان در مشهد برگزار شد. دراین نشست شاخصه‌های سلفی، جهادگر، تکفیری و وهابی بررسی شد.
اشتراک گذاری :
به گزارش خبرگزاری تقریب (تنا) به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی آستان قدس رضوی، در این نشست حجت الاسلام والمسلمین دکتر سیدمهدی علیزاده موسوی؛ کارشناس ارشد اندیشه سیاسی جهان اسلام و مدیر پژوهشکده حج و زیارت در سخنانی با بیان اینکه جریان سلفی جریان واحدی نیست و هم اکنون 40 گروه تکفیری در جهان اسلام وجود دارد، گفت: برای مبارزه با هر گروه سلفی باید مبانی اعتقادی هر گروه شناخته و روش‌های و راهکارهای مختلفی برای آن تحقیق و بررسی شود.
رئیس پژوهشکده حج و زیارت افزود: نو سلفی گری محل تلاقی دو اندیشه اصلاحی در اندیشه وهابی و اندیشه سید قطب در مصر است، هنگامی که بعد از اعدام سید قطب، برادرش محمد قطب وارد عربستان می شود، وی حامل اندیشه های الحادی سید قطب است. نقطه دال مرکزی گفتمان سید قطب بحث توحید در حاکمیت است.
وی افزود: محمد قطب وقتی وارد عربستان می شود، اولین حرفی که می زند این است که این نوع از حکومت، حکومت جباران و طاغوت است و توحیدی که در عربستان دارد تبلیغ می شود، توحیدی بر مبنای توحید قبور است. یعنی توحید قبرها، این ها به جای اینکه با قصرها مخالفت کنند و بنای اصلی شان توحید قصوری باشد، توحید قبوری دارند و با صاحبان قبرها مقابله می کنند.
حجت الاسلام والمسلمین علیزاده موسوی اقسام سلفیه را این گونه برشمرد و گفت: سلفیه از حیث موضوع به تکفیری، جهادی و سیاسی و از حیث خاستگاه به نجد(وهابیت و تکفیری)، مصر(جهادی) و شبه قاره هند (تبلیغی و سیاسی) تقسیم می شود.
وی با بیان اینکه محمد قطب در دروس خود شاگردان خود را مبتنی بر دو تفکر تربیت کرد، تصریح کرد: اولین گرایش تفکر تکفیری «جهادی» است، اندیشه «جهاد» از مصر زمانی وارد شد که اندیشه وهابیت حامل تکفیر بود، این ها با هم تلاقی پیدا کرد و در پاکستان و افغانستان و الجزایر و عراق و مناطق دیگر همین جریان تکفیری را به وجود آورد.
این کارشناس مسائل جهان اسلام با بیان اینکه بیشتر مشکلات دنیای اسلام در دوره فعلی ناشی از مبانی اعتقادی ابن تیمیه است، اظهارداشت: به نظر می‌رسد یکی از مهمترین بحران‌هایی که منجر به ظهور و بروز جریان‌های تکفیری در کشورهای اسلامی شده است، بحران مدرنیزم در کشورهای اسلامی است. یعنی رشد مدرنیزم در کشورهای اسلامی به نوعی به جریان‌های افراطی و تندرو در جهان اسلام دامن زده است.
حجت الاسلام والمسلمین علیزاده رابطه بین وهابیت و سلفیه را این چنین توصیف کرد: رابطه بین این دو عام و خاص مطلق است. سلفیه دارای عامیت است که یکی از مهمترین مصادیق آن وهابیت است.
وی سلفیه هند را این گونه توصیف کرد: شاه ولی الله دهلوی معاصر با محمد بن عبد الوهاب بوده است، اختلاف عبد الوهاب با دهلوی در این است که عبدالوهاب به احیا در اعتقادات معتقد بود، ولی شاه ولی الله رویکرد حدیثی داشت و می گفت اگر بخواهیم سنت پیامبر را احیا کنیم باید احادیث را احیا کنیم و معتقد به تجمیع و وحدت بود. این دیدگاه معتدل تر از عبد الوهاب است.
حجت الاسلام والمسلمین علیزاده موسوی در خصوص تشکیل مکتب دیوبند گفت: این مکتب با تاسیس مدرسه ای توسط علمای پیرو دهلوی شکل گرفت و از نظر عقاید زیاد مخالف با شیعه نبود. شاخه های اصلی دیوبند شامل معتدل، افراطی که پدر معنوی طالبان هستند و گروه تروریستی افراطی تر مانند سپاه صحابه، جیش محمد و لشکر طیبه که جزای مرگ سه شیعه را بهشت می دانند، هستند.
وی ادامه داد: وهابیت مکتب دیوبند را قبول ندارد و آن ها را اولیای شیطان می داند. یکی دانستن سلفیه تکفیری و سلفیه جهادی اشتباهی بود که در آخر منجر به یکی شدن آن دو شد و این مشکل عظیم به وجود آمد. سلفیه تکفیری در عربستان معتقد به توحید در عبادت بود و حال آن که سلفیه جهادی در مصر به توحید در حاکمیت اعتقاد داشت.
