تاریخ انتشار۷ شهريور ۱۳۹۴ ساعت ۱۲:۰۷
کد مطلب : 203187

نوسانات بهای جهانی نفت و نگرانی های جهان اسلام

نگاهی به فهرست اسامی 12 کشور عضو اوپک، نشان می دهد: 9کشور الجزایر، امارات متحده عربی، ایران، عراق، عربستان سعودی، قطر،کویت، لیبی و نیجریه از کشور های اسلامی و از اعضای سازمان همکاری های اسلامی هستند. اغلب این کشورها بودجه های سالانه خود را متناسب با سیر نزولی بهای نفت تدوین کرده و در نحوه اجرای برنامه های خود تغییراتی را صورت داده اند.
نوسانات بهای جهانی نفت و نگرانی های جهان اسلام
   بنا به جایگاه پراهمیت و تاثیر گذار «بازار انرژی» درعرصه های اقتصادی وتجاری، نوسانات بهای جهانی نفت، همواره پیامدهای قابل ملاحظه ای در اقتصاد وتجارت جهانی دارد وکشورهای بسیاری را اعم از مصرف کننده یا تولیدکننده این نوع سوخت، متأثر می سازد. البته تجربه نشان داده است که پیامدهای نوسانات بهای جهانی نفت در محدوده اقتصاد وتجارت باقی نمی ماند و بر بسیاری از عرصه های دیگر به ویژه عرصه های سیاسی تاثیر می گذارد؛ چنانکه ممکن است، جریاناتی سیاسی را در سطوح منطقه ای و بین المللی تقویت، وجریاناتی را کُند و متوقف سازد و حتی موجب یک سلسله تغییرات ساختاری، راهبردی و یا تاکتیکی در کشورهای مصرف کننده یا تولید کننده شود.
   بازارجهانی نفت طی یک سال گذشته، نوسانات مختلفی را پشت سرگذاشته، ولیکن سیر غالب این نوسانات نزولی و برخلاف بسیاری از پیش بینی ها، افت شدید بهای نفت را به همراه داشته است. این پدیده ضمن ایجاد واکنش های متفاوت در کشورهای صادرکننده و وارد کننده نفت، تاثیرات زیادی بر تجارت واقتصاد جهانی داشته و در برنامه های اقتصادی کشورهای نفت خیز، تغییراتی را باعث شده است؛ چنانکه اغلب 12کشور عضو اوپک و همچنین بسیاری از کشورهای صادرکننده غیرعضو اوپک، بودجه های سالانه خود را متناسب با سیر نزولی بهای نفت تدوین کرده و در نحوه اجرای برنامه های خود تغییراتی را صورت داده اند.
   براساس نمودار ها، کاهش قابل ملاحظه بهای نفت از اواخر تابستان سال گذشته (1393) آغاز و با شتابی حیرت انگیز از حدود یکصد دلار درهربشکه، به زیر پنجاه دلار در هربشکه، تنزل یافت. البته در اوایل سال جاری به ویژه در اردیبهشت ماه، این سیر نزولی به طور موقت متوقف شد و بهای جهانی نفت به 60 دلار و بیش از آن، افزایش پیدا کرد، ولیکن با گذشت چندماه،  مجددا سیر قهقهرایی در بازار نفت از سرگرفته شد و نگرانی های زیادی را در کشورهای عضو اوپک و کشورهای صادرکننده غیرعضو اوپک ایجاد کرد. کشورهایی که اغلب از کشورهای اسلامی و عضو سازمان همکاری های اسلامی هستند و بودجه سالانه اکثر آن ها، وابستگی زیادی به درآمدهای نفتی ودر نتیجه به بهای جهانی این ماده سوختی دارد و از این لحاظ شناخت علل کاهش بهای نفت نیز برای این کشورها، ازاهمیت زیادی برخوردار است.
   نگاهی به فهرست اسامی 12 کشور عضو اوپک، نشان می دهد 9کشور الجزایر، امارات متحده عربی، ایران، عراق، عربستان سعودی، قطر،کویت، لیبی و نیجریه از کشور های اسلامی و از اعضای سازمان همکاری های اسلامی هستند. این درحالی است که به جز 9کشور نامبرده، 26کشور دیگر(در مجموع 35کشور) از 57 کشوراسلامی (اعضای سازمان همکاری های اسلامی)، دارای ذخایر قابل ملاحظه ای ازنفت هستند واز جمله تولیدکنندگان نفت غیر عضو اوپک، بشمار می روند. پیداست کاهش بهای نفت برای این دسته از کشورها، به معنی کاهش درآمدهای نفتی و زیانهای جبران ناپذیری است که اوضاع اقتصادی آن ها را  با مشکلات فراوان همراه می سازد. البته نگرانی ها در این خصوص، زمانی افزایش می یابد که شماری ازکارشناسان بازار نفت، از کاهش بازهم  بیشتر بهای این ماده سوختی و تداوم این سیر تا  بشکه ای20دلار، سخن می گویند و هرنوع  افزایش قیمت های نفت را در این مقطع، امری زودگذر معرفی می کنند.
  به هر ترتیب درباره مهمترین علل افت بهای جهانی نفت، تحلیل های بی شماری ارائه شده و دسته ای بندی مختلفی صورت گرفته است که هریک به خودی خود، ابعادی از این پدیده را تشریح می کند. با این حال دریک جمع بندی کلی و  با تجزیه و تحلیلی کارشناسانه، می توان مهمترین علل کاهش بهای نفت را در دودسته الف و ب  زیر  تقسیم بندی کرد:
الف- پیشی گرفتن عرضه نفت از تقاضا (رشد بی سابقه عرضه نفت در بازار- اشباع مصرف نفت در بازار)
* علل کاهش تقاضا
  1. 1-کاهش رشد اقتصادی چین (کاهش واردات،  افت بخش کارخانه‌ای و ادامه افت بازارسهام این کشور) و در نتیجه کاهش تقاضای این کشور برای نفت
    2-افزایش ذخایر نفت آمریکا
    3-انقباض اقتصاد ژاپن
* علل افزایش عرضه
  1. 1- افزایش تولید نفت از منابع صخره ای
    2- افزایش فروش نفت توسط واسطه‌ها
    3-اصرار عربستان سعودی و امارات عربی و کویت بر عدم کاهش تولید نفت خام
    4-بازگشت ایران به بازارنفت
    5-تولید نفت شیل در آمریکا و عرضه آن به بازارهای خارج از این کشور
ب-علل مربوط به اوضاع پولی و مالی در جهان
  1.  1-افزایش ارزش دلار
    2-بحران اقتصادی یونان در ماه های قبل و نگرانی از آسیب دیدن اقتصاد در ناحیه یورو
 
  مروری بر علل فوق نشان می دهد که کشورهای سرمایه داری به ویژه آمریکا، جایگاه قدرتمندی را در تعیین بهای نفت به خود اختصاص داده و این امکان را برای خود فراهم کرده اند تا از طریق بکارگیری شیوه هایی، سیر تحولات بازار نفت را به تناسب منافع خود تغییر دهند. چنانکه اهرم افزایش یا کاهش بهای دلار،  میزان تولید نفت شیل در آمریکا و یا چگونگی اعلام میزان ذخایر نفتی این کشور، از جمله اهرم های دولت واشنگتن برای تاثیر گذاری بر بهای نفت بشمار می روند. واز آن مهمتر این که، داده های آن ها در این خصوص، بدون هیچگونه نظارت خارجی، مورد اتکای دست اندرکاران تعیین بهای نفت است.
   چنانکه «ایدن بردلی»، مدیر اجرایی بانک «کامنولت» استرالیا در مصاحبه با «سی ان ان» گفته است: داده‌های منتشر شده از آمریکا درباره تعداد دکل‌های نفتی و حدسیات درباره میزان تولید و موارد دیگر، عامل اصلی تعیین کننده قیمت نفت تا آخر سال خواهد بود.
 
https://taghribnews.com/vdcivparyt1auz2.cbct.html
نام شما
آدرس ايميل شما
کد امنيتی