سرویس مقاومت "تنا":: در حالی که با اعلام نتایج انتخابات مجلس در لبنان بسیاری از صاحبنظران خبر از تحولی جدید در نظام سیاسی این کشور به نفع جریان مقاومت میدادند اما اکنون با گذشت بیش از ۲۰ روز از انتخابات در این کشور باز نبیه بری به عنوان رئیس مجلس و سعد حریری به عنوان نخستوزیر لبنان انتخاب شدهاند، چینش سیاسی که برخی از آن به عنوان ادامه روند قبلی تعبیر کردهاند؛ به منظور بررسی بیشتر کم و کیف اتفاقات در نظام سیاسی لبنان به سراغ محمد حسن جاوید کارشناس مسائل غرب آسیا در وزارت امورخارجه رفتیم، در ادامه متن گفتگوی تفصیلی خبرنگار "تنا" با این کارشناس مسائل لبنان ارائه میشود.
"تنا": نتیجه انتخابات لبنان را چگونه ارزیابی میکنید؟
جاوید: پیشبینیها قبل از انتخابات این بود که جریان مقاومت شامل حزبالله و همپیمانان آن برنده انتخابات میشوند و نتیجه انتخابات هم تقریبا همین مساله بود، این جریان حدود ۷۳ کرسی بدست آورد؛ حزبالله، جنبش امل و همپیمانان آنها به غیر از ائتلاف ملی که وابسته به میشل عون است چیزی نزدیک به ۴۴ کرسی آوردهاند که میتوان گفت ثلث ضامن مجلس است و برای تصمیمگیریهای کلان اتفاق میافتد، مثلا اگر بخواهند رئیسجمهور در لبنان انتخاب کنند نیاز به تصمیمگیریهایی با دو سوم آرا دارد که حزبالله، جنش امل و همپیمانان قدیمی خود که جریان الموده، حزب قوم الثوری و افراد مستقل همسو هستند ۴۴ کرسی آوردهاند که آن بیشتر از یک سوم از ۱۲۸ کرسی پارلمان است و در مجموع با ائتلاف با میشل عون و جریان آزاد ملی که ۲۹ رای دارد چیزی نزدیک ۷۳ رای دارند.
"تنا": با پیروزی جریان مقاومت گفته شده بود صحنه سیاسی لبنان به نفع جریان مقاومت تغییری پیدا میکند اما شاهد هستم هنوز سعد الحریری نخست وزیر لبنان است.
جاوید: از اول هم قرار نبود جریان مقاومت بازی را در لبنان به هم بزند و مثلا با گرفتن دو سوم آرا اعلام کنند کابینه مستقلی را تشکیل میدهیم، حزبالله و جریان مقاومت همیشه تاکید دارد که به هیچ وجه راضی به بهم زدن بازی نیستند؛ شاهد بودید زمانی که عربستان آنگونه سعد الحریری را به گروگان گرفته بود دبیرکل حزبالله یکی از مدافعان سرسخت او بود و در حالی که همه تصور میکردند سیدحسن نصرالله اکنون شروع میکند به سروصدا کردن برای ماهی گرفتن از آب گلآلود اما پشت سعد حریری ایستاد، سعدحریری وقتی که به آمریکا میرفت و تحت فشار بود دبیرکل حزبالله در سخنرانی خودش اعلام میکند که من میخواستم مسائل داخلی را تحلیل کنم ولی برخی از چیزها را نمیگویم که به سعد حریری که آنجا دارد مذاکره میکند فشار وارد نشود یعنی جریان مقاومت و خصوصا دبیرکل حزبالله واقعا عقلایی و حکیمانه رفتار میکند و اصلا نه این برنامه را داشته و ناخواهد داشت که جریان مقابل را حذف کند، تمام حرف وی این بوده که بیائید با همدیگر همکاری کنیم ولی به یکدیگر خنجر نزنیم اگر هم به دنبال ثلث معطل کابینه (یک سوم کابینه به اضافه یک وزیر اضافی) یا ثلث ضامن در مجلس است فقط برای این است که منافع کلان خودش را حفظ کند و به یکباره از پشت خنجر نخورد، زیرا اگر ثلث ضامن را نداشته باشد ممکن است جریان به سمتی برود که حزبالله واقعا به مشکل بخورد.
جریان مقاومت با نه تنها با سعدالحریری بلکه با هرکسی که جریان مقابل بخواهد معرفی کند هیچ مشکل نداشتند البته اگر میخواستند اشرف ریفی یا سنیوره که در جنگ ۲۰۰۶ به حزبالله فشار آورد را معرفی کنند قبول نمیکردند ولی هیچ مشکلی با افرادی مانند میقاتی و سعد حریری که به نوعی میانهرو هستند و یا تندرویهای برخی دیگر را ندارند نداشتند و در کابینه هم تا حد امکان با آنها راه میآیند.
بالاخره وقتی که حزبی ۱۳ کرسی و حزبی دیگری ۵ کرسی آورده حق آن یکی این است که دو وزیر در کابینه داشته باشد و این یکی ۱ وزیر، چانهزنیها و رقابت سیاسی را حزب الله دارد برای اینکه وزیر بیشتر و بهتری داشته باشد ولی اینکه بگوید همه چیز مال من و تو برو کنار چون من بیشترین کرسی را آوردهام اینگونه نیست حتی اگر صحبتهای دبیر کل حزبالله را پیگیری کنید بعد از پیروزی بزرگی که در عرسال بدست آوردند و گروه النصره را شکست دادند اعلام میکند این پیروزی نه مال ما که متعلق به مردم و کل لبنان است.
"تنا": ارزیابی شما از کابینه بعدی لبنان چیست؟
جاوید: یکی از مهمترین مشکلات کابینه بعدی جریان حزب قوات است، حزب قوات قبلا ۸ کرسی داشت که اکنون ۱۵ کرسی شده و یکی از مدعیان پروپاقرص صحنه مسیحیت محسوب میشود که بعد از جریان آزاد ملی که با ائتلاف همپیمانان خود ۲۹ کرسی کسب کرده قرار میگیرد و مدعی است که باید در از میان وزرای سیادتی هم فردی داشته باشد. وزارتخانههای دفاع، کشور، دارایی و خارجه وزارتخانههای سیادتی در لبنان محسوب میشوند که اقدامات آنها برای لبنان مهم محسوب میشود، مثلا اگر گروه تندروی وزارت خارجه را در اختیار داشته باشد میتواند با اقدامات خود وضعیت لبنان را به سمت شرایط سختی ببرد. الان به جز حزب قوات که به دنبال بدست آوردن وزراتخانههای سیادتی است جریانات دیگر کم و بیش برای توافق کردند برسر کابینه مشکلی ندارند و حال باید منتظر بمانیم و ببینیم چگونه میتوانند این حزب را راضی کنند.
"تنا": با توجه به اتفاقاتی که در انتخابات لبنان افتاد روند آینده لبنان به کدام سمت خواهد بود؟
جاوید: همه دولتمردان لبنان به این نکته واقف هستند که حجمشان کم و موقعیتشان حساس است، حجم لبنان کوچک است چون از قدرت ارتشی و سرزمینی پائینی برخوردار هستند و حتی نتوانسته بودند یک مشکل زباله را در این کشور حل کنند اما از طرف دیگر چون هم مرز سرزمینهای اشغالی و سوریه هستند و همچنین ارتباطات گستردهای با غرب، کشورهای اروپایی و آفریقایی دارند باعث شده تا نقش آنها بزرگ باشد در چنین فضایی تمام لبنانیها به این نتیجه رسیدهاند که باید به شکلی بازی کنند که نه سیخ بسوزد و نه کباب، هم با عربستان ارتباط دارند و هم با ایران، هم با سوریه و هم با آمریکا، این همهایی که در کنار هم قرار میگیرد لبنانیها را به این درک رسانده که باید به شکلی با همه بازی کنند البته ممکن است فردا، فردی مانند جعجع، سنیوره یا نهاد المشنوق وزیر کشور لبنان بیاید حرفهای تندی بزند و مثلا عربستان مقداری پول هم در کیسه آنها بیندازد ولی اگر بخواهند در لبنان کار کنند باید آرامتر باشند و همین مساله باعث شده که لبنان نتواند به یک سمتی برود و در مجموع لبنان با همین وضعیت ادامه پیدا میکند، هرچند ممکن است عربستان یا فرانسه تحرکاتی را داشته باشد ولی در کل همین وضعیت بینا بینی باقی میماند.
"تنا": دولت جدید در لبنان چه زمانی تشکیل خواهد شد؟
جاوید: لبنان کشوری مفاجات (ناگهانی) است یعنی هم میتواند کابینه طی یک هفته شکل بگیرد و هم میتواند چندین سال طول بکشد، مثلا در مورد قانون انتخابات لبنان چندین سال طول کشید تا تصویب شود ولی زمانی که به تصویب رسید شرایط با قبل هیچ فرقی نمیکرد ولی به این جمعبندی رسیده بودند که اکنون باید تصویب شود. معمولا اینها دوست دارند موضوعی را کش بدهند تا خسته شوند و بعد بگویند خب حالا بیائید مساله را حل کنیم در مورد کابینه هم به همین شکل است بخواهند میتوانند یک هفتهای توافق کنند نخواهند هم ممکن است یک سال دیگر هم توافق نکنند و به کسی هم برنمیخورد.