در روزگار کهن آئین‌هایی نمایشی و آئینی هم در هنگام بدرقه حجاج و هم در زمان استقبال آنها برگزار می‌شد؛ نظیر شروه‌خوانی، مناجات‌خوانی و چاووشی‌خوانی که در روزگار کنونی دیگر کمتر می‌توان سراغی از آنها گرفت.

به گزارش خبرگزاری تقریب، "ابوالفضل ورمرزیار" پیشکسوت هنرهای نقالی و پرده‌خوانی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری ایکنا گفت: آئین و مناسک حج، حرکت عظیم امت اسلام برای رهسپار شدن به سرزمین وحی و خاستگاه دین و باور اسلامی است، بازگشت به فطرت و ضمیر پاک و روشن انسان است و به همین دلیل است که حداقل تا چند سال پیش فرد حاجی که از این سفر پُر خیر و پُرسعادت باز‌می‌گشت خود را به مثابه نوزاد تازه متولد شده از مادری می دید که مُبرا از هر گونه گناه و لغزشی است و در نزد خود خدایش قصد و اراده می‌کرد تا همچنان این روحیه را در خود تا مدتها حفظ کرده و دامن خود را از ارتکاب به مظاهر گناه حتی کوچکترین آنها آلوده نسازد.

وی ادامه داد:به جهت این باور و ایمان قابل ستایش به ماهیت سفر حج بود که برای فرد حاجی رهسپار به خانه خدا هم در زمان عزیمت و هم در موسم بازگشت، آئین‌ها و برنامه‌های گوناگونی از سوی خانواده و هم‌کیشان وی تدارک می‌دید که جملگی ماهیت نمایشی و آئینی داشتند.

ورمرزیار تصریح کرد:در هنگام عزیمت حاجی به خانه خدا اطرافیان برای او آئینی همچون شروه‌خوانی، مناجات‌خوانی و نظار آن برگزار می‌کردند و همچنین افراد در کسوت نقال در جریان مراسمی که حکم خداحافظی و اصطلاحاً حلالیت گرفتن از جمعیت بود(چراکه سفر حج ماه‌ها به طول می‌انجامید و به جهت مخاطرات موجود شاید اصلاً بازگشتی نیز در کار نبود) به نقل قصه‌هایی از قرآن و به ویژه ذبح اسماعیل(ع) توسط ابراهیم(ع) می‌پرداختند و همچون بسیاری از مجالس توسل، این نقل به دشت کربلا و قربانیان آن در روز عاشورا منتهی می‌شد، قربانی که به واسطه فرستاده شدن گوسفندی و ذبح آن از ابراهیم(ع) مورد قبول واقع نشد، ما از امام حسین(ع) و خاندان اهل بیت(ع) به شایستگی مقبول افتاد.

این هنرمند نقال و پرده‌خوانی با اشاره به اینکه امروزه روز کمترین اثری از چنین آئین‌هایی در قالب اجراهای نمایشی و نقالی در موسم حج را شاهد هستیم، افزود: در هنگام مراجعت حاجی از سفر به سرزمین وحی نیز همراهان و مستقبلین با خواندن چاووشی به سراغ حاجی از سفر بازگشته می‌رفتند که این آئین هم برای خود هم از نظر وجوه نمایشی و آئینی و هم از نظر موسیقایی و قرار گرفتن اشعار و آواها در دستگاه‌های خاص موسیقی حائز اهمیت بود.

ورمرزیار اظهار داشت: در هر حال آنچه که بیشتر مورد نظر ماست، خاطراتی است که حجاج بازگشته از سفر بیت الله الحرام هنگام مراجعت آن را برای اطرافیان و خانواده خود تعریف می‌کردند که هم وجهی مثبت داشت و هم وجوهی منفی حاصل اتفاقات ناگواری که ممکن است،  برای هر کدام از آنها در هنگامه سفر افتاده باشد و چنین نقل قول‌هایی به تدریج سینه به سینه و به شکلی شفاهی مبنای ایجاد مجالس نقالی با محوریت حج ابراهیمی شد که شاید به جرأت بتوان گفت، دیگر خبری از آن نیست.

وی تأکید کرد: با این وجود در روزگار کنونی نیز می‌توان به نقل مسائل دیگری در زمینه سفر حج پرداخت؛ نقالی و گاه پرده خوانی پیرامون موضوع حج، امروزه روز باید حول مسائلی صورت گیرد که به روشنگری و تنویر افکار عمومی بپردازد؛ ذکر مسائلی در مورد تسخیر غیرقانونی سرزمین حجاز از سوی آل سعود منفور که خود را به دروغ خادمین‌الحرمین‌الشریفین معرفی می‌کند، اما در عمل این خاندان تهدید بزرگی برای امت اسلام و اسلام ناب محمدی محسوب می‌شوند.

ورمرزیار در پایان گفت: در شرایط کنونی هر نقالی و پرده‌خوانی را می‌توان در راستای مسائل و مقولاتی به کار برد که جامعه اسلامی را به وضعیتی که اکنون شاهد آن هستیم مبدل ساخته است. امت به ظاهر اسلامی علیه امت اسلام و به شکل مصداقی رژیم آل سعود که خود را خادم حجاج در موسم حج معرفی می‌کند اما آن سو هزاران مسلمان یمنی را به خاک و خون می‌کشد. به نظرم نقالی حج باید در روزگار کنونی ماهیت افشاگرانه در محکومیت جریانی داشته باشد که این چنین به جان امت اسلامی افتاده است.