اگرچه ساختارهایی به صورت رسمی مانند اتحادیه بین المجالس اسلامی یا کنفرانس اسلامی وجود دارد؛ ولی باز هم ضروری است که ساختارها و ارتباطات میان جوامع اسلامی و ملتها را از طریق فضای مجازی بیشتر توسعه داد.

حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب:

رضا تقی پور، نماینده مجلس شورای اسلامی در رابطه با موضوع کنفرانس وحدت امسال با خبرنگار تقریب به گفتگو نشسته است که ما حصل آن در ادامه می آید:


اگرچه کنفرانس بین المللی وحدت امسال به دلیل اپیدمی ویروس کرونا به صورت حضوری برگزار نمی شود، اما همین امر فرصت هایی را فراهم کرده که چنانچه از آن به درستی و کامل استفاده شود، می تواند تمرین خوبی باشد تا در شرایط عادی هم بتوان فاصله ها را بین کشورهای اسلامی کم کرد. می توان با استفاده گسترده از شبکه های مجازی، ارتباطات گسترده ای را میان مسلمانان سراسر جهان برقرار کرد.

اگرچه ساختارهایی به صورت رسمی مانند اتحادیه بین المجالس اسلامی یا کنفرانس اسلامی وجود دارد؛ ولی باز هم ضروری است که ساختارها و ارتباطات میان جوامع اسلامی و ملتها را از طریق فضای مجازی بیشتر توسعه داد.

جهان اسلام امروز با پدیده ای به نام جنگ رسانه های اجتماعی رو به رو است و مشخص است یکی از محورهای اصلی این جنگ رسانه ای، اسلام هراسی و تبلیغاتی است که علیه مسلمانان و کلیت اسلام به خصوص در فضای مجازی در جریان است.

محور کنفرانس امسال همکاری اسلامی در مواجهه با مصایب و بلایاست. ویروس کووید 19 تهدیدات جدی ای را برای همه جوامع به وجود آورده که دامن اغلب کشورهای اسلامی را هم گرفته است. جوامع مسلمان باید این تهدید را به فرصتی برای خود تبدیل کنند و محملی را برای انتقال تجربیات در حوزه پزشکی و دارویی به وجود آورند.

بلایا طیف های گستره و متنوعی دارد که ویروس کرونا فارغ از آنکه ساخته دست بشر باشد یا نه، تنها یکی از این بلایا به شمار می آید. وقوع این بلایای طبیعی فرصتی برای سنجش همکاری و فعال کردن ظرفیت جوامع مسلمان برای ارائه کمک و نشان دادن نوع دوستی خود می باشد. اقدامی که بر اساس آموزه های اصیل اسلام است. به این معنا که اگر فریاد یک مسلمانی برخاست که به کمک نیاز داشت، همه باید دست به دست هم دهند و برای کمک به او بشتابند. کشورهای اسلامی باید در مواجهه با معضلات فراگیر انسجام خود را حفظ کنند و به صورت انفرادی یا سازمان یافته ساختارهای لازم را برای کمک به یکدیگر فراهم کنند.  

اینک کووید 19 بسیاری از کشورهای مسلمان را با مشکل رو به رو کرده است و آسیب های جدی وارد کرده است. با توجه به مسئله لزوم ممانعت از رفت  و آمد و حضور فیزیکی برای کمک به یکدیگر لازم است که کشورهای اسلامی با ایجاد یک سازمان مجازی زمینه ساز برقراری ارتباطاتی سازنده برای کمک به یکدیگر باشند. بی تردید نهادها و مسئولان کشورهای مسلمان می توانند در چنین فضایی با استفاده از ظرفیت های خود تجربیات را مبادله کنند. در همین چارچوب می توان با هدف کمک به کاهش هزینه ها اتحادیه ای تشکیل داد تا از طریق آن تجهیزات دارویی و تجربیات پزشکی در مقابله با کرونا بین این کشورها به اشتراک گذاشته شود. قطعا انتقال این دانش و تجربیات پزشکی از طریق فضای مجازی می تواند کمک رسان باشد.

بنابراین ایجاد یک شبکه مجازی تحت عنوان پیام رسان بین کشورهای اسلامی با سرمایه گذاری مشترک یا حمایت معنوی خیلی از کشورها و حمایت مسلمانان در اقصی نقاط جهان موجب هم افزایی و ارتقای ارزشهای اسلامی می شود. این امر عمل به آموزه اصلی دین اسلام یعنی تعاون به خصوص در شرایط بروز بلایاست.

نکته مهم دیگر نقش دانشمندان و نخبگان در این رویداد است. آنها می توانند پیشتاز این فضا باشند، راهبری کنند و هدایت این مباحث را با تعریف محورهای درست برعهده گیرند؛ زیرا هماهنگی و هم افزایی جدا از بحث های نظری مقدمه هر کاری است و زمینه را برای اقدام درست آن کار فراهم می کند. یعنی این همکاری ها باید بعد از بحث و بررسی به یکسری برنامه های اجرایی و اقدام تبدیل شود.

در همین چارچوب در وهله اول باید ظرفیت کشورها فهرست شود و سازوکاری فراهم  شود که این ظرفیت های اقتصادی، پزشکی، علمی و فناورانه مشخص و بین جوامع اسلامی به اشتراک گذاشته شود و همه بتوانند با هزینه پایین تر در سایه هم افزایی و اخوت اسلامی از این ظرفیتها استفاده کنند.

محور دیگر خود مباحث پساکروناست امروزه در نتیجه این بیمای آسیب ها و صدمات اقتصادی بسیار جدی به اقشار مختلف مردم وارد شده است. جوامع مسلمان باید برای جبران آسیب های اقتصادی وارد شده از طریق همان شبکه مشترک مجازی که اشاره کردم، برنامه همکاری تدارک ببینند؛ یعنی بر اساس شناسایی ظرفیت کشورها هم افزایی صورت گیرد.

محور فرهنگی و اجتماعی هم از اهمیت بالایی برخوردار است؛ امروز بیش از یک میلیارد و هشتصد میلیون نفر جمعیت مسلمان در جهان وجود دارد که قطعا ظرفیت بسیار بزرگی در زمینه فرهنگی اجتماعی و اقتصادی دارند. با ایجاد یک اتحادیه اقتصادی می توان این ظرفیتها را به جریان انداخت. جوامع اسلامی هم مولد بسیاری از تولیدات و هم استفاده کننده هستند چه ارزشی بالاتر از اینکه در اولویت اول، این گردش کالا و خدمات در درون این جوامع صورت گیرد. اگر منافع اقتصادی وجود دارد برای جوامع اسلامی باشد و قابل بهره برداری باشد.

اگرچه جوامع  و کشورها در این شرایط سخت اسیب هایی را دیدند؛ ولی درسی که می توان از این شرایط سخت گرفت تبدیل این تهدید به فرصت های همکاری و هم افزایی بین کشورهای اسلامی است که با تشکیل یک شبکه در فضای مجازی و بهره گیری مناسب از فناوریهای به اشتراک گذاشته شده و نهایتا تعریف سازوکارها و سازماندهی ظرفیتها صورت می گیرد.  در حقیقت اگر آمادگی قبلی باشد و برنامه ریزی شده باشد در صورت وقوع بلایا غافلگیری اتفاق نمی افتد و هم افزایی اوج می گیرد و کشورهای اسلامی آسیب کمتری می بینند.

از سوی دیگر امروز فضای مجازی فضایی را برای اسلام هراسی و شیوع و ترویج فرهنگ ضد اسلامی به وجود آورده است. مباحث مختلف اخلاقی و ضد اخلاقی در این فضا علیه دین و همه مذاهب مطرح می شود. داعش در چنین فضایی رشد و عضوگیری کرد و در حالی که امروز همه جهان اسلام معتقدند داعش یک جریان اسلامی نیست بلکه یک جریان ضد اسلامی ساخته دشمنان اسلام برای ترویج خشونت و اسلام هراسی است. این جنگ فارغ از مذاهب علیه جهان اسلام در جریان است و به همین دلیل همه مسلمانان باید متحد باشند و اولا با استفاده از این فضا دشمن شناسی را تقویت کنند و با وضع قوانینی مناسب علیه این آسیب ها اتحاد شکل دهند. یعنی باید یک فضای سایبری مناسب در بین کشورهای اسلامی شکل گیرد تا بتوان همه را از آسیب ها دور کرد و بعد هم بتوان حاکمیت اسلام در جوامع اسلامی را قوام بخشید.