ماموستا جلال مرادی امام جمعه دیواندره در گفت وگو با خبرنگار حوزه استان های خبرگزاری تقریب اظهار داشت: عنصر بصیرت، به معنای فهم درست و توانایی تحلیل واقعیتهای جامعه، نقش مهمی در حراست از جامعه اسلامی دارد، اگر افراد یک جامعه اسلامی بصیرت کافی نداشته باشند به آسانی فریب توطئههای دشمنان را خواهند خورد و جوهر گرانبهای وجود خود را با اشیای کم ارزش معامله خواهند کرد، وظیفه خواص جامعه است که بر آگاهی توده مردم بیفزایند و مانع انحراف آنها شوند.
امام جمعه دیواندره گفت: در مجموع با بهرهگیری از آیات، مفهوم بصیرت را؛ ۱. چشم درون، عقل، فهم و ادراکات قلبی؛ ۲. نور؛ ۳. دلایل روشن، علم و آگاهی؛ ۴. یقین و اطمینان کامل میتوان دستهبندی کرد.
وی تصریح کرد: یکی از شیوههای قرآن کریم برای شناساندن این مفهوم، شیوه مقایسهای است؛ یعنی با طرح واژههای متضاد با بصیرت در شناساندن آن به ما کمک میکند، مانند این آیه شریفه: «وَ ما یَسْتَوِی الْاَعْمی وَ الْبَصِیرُ وَ لَا الظُّلُماتُ وَ لَا النُّورُ وَ لَا الظِّلُّ وَ لَا الْحَرُورُ وَ ما یَسْتَوِی الْاَحْیاءُ وَ لَا الْاَمْوات؛ و نابینا و بینا هرگز برابر نیستند، و نه ظلمتها و روشنایی، و نه سایه (آرامبخش) و باد داغ و سوزان! و هرگز مردگان و زندگان یکسان نیستند!». در مقایسه بین کور و بینا، ظلمات و نور، سایه و باد سوزان و زندگان و مردگان، این مطلب را درک میکنیم که انسان بصیر، صاحب نور و در فضای نورانی قرار دارد؛ از محیط داغ و سوزان به دور است و از زندگانی حقیقی برخوردار است.
این عالم اهل سنت خاطرنشان کرد: شیوه دیگر قرآن کریم برای شناساندن مفهوم بصیرت، طرح موانع بصیرت است، خداوند در این زمینه از مثالهای ملموس استفاده میکند؛ مانند: «غشاوه» و «اکنّه» (یعنی پرده)، «وقر» (یعنی پنبه) و «سدّ» و «قفل» و «ختم»[ (یعنی مهر) نام برده است.
ماموستا مرادی عنوان کرد: بصیرت به معنای آگاهی، شناخت عمیق و اطمینانبخش و علمی یقینی و به منزله نوری است که به انسان، توانایی درک حقایق و پشتپرده حوادث را میدهد؛ بهگونهای که راه حق را از باطل به وضوح تشخیص میدهد و از بحرانها و فتنهها به سلامت عبور میکند؛ بر این مبنا، انسان بصیر کسی است که چشم دل او به نور الهی روشن گشته، از حواس ظاهری خود به بهترین وجه استفاده مینماید. چنین انسانی، مانعی در برابر چشم و گوش و پیش روی خود ندارد؛ اهلاندیشه و تدبر است و با دلایل روشن و یقین و اطمینان سخن میگوید.
امام جمعه دیواندره افزود: از منظر قرآن؛ در باطن انسان، شعوری وجود دارد که با الهام فطری الهی، میتواند خوب را از بد، و حق را از باطل تشخیص دهد. چنانکه در قرآن میخوانیم: «وَ نَفْسٍ وَ ما سَوَّاها فَاَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواه.
وی در ادامه توضیح داد: دیده بصیرت، در واقع، همان شعور فطری و ادراک باطنیِ موجود در درون انسان است که قدرت تشخیص نیک و بد، خیر و شر، و حق و باطل را دارد و او را به آیندهنگری و پیروی از حق و دوری گزیدن از باطل، دعوت مینماید؛ این شعور و ادراک، در ابتدای زندگی، به صورت استعداد و اِجمال، در نهاد همه انسانها وجود دارد و به تدریج، شکوفا میشود. شکوفایی این شعور، شکوفاییِ انسانیت است و فلسفه بعثت انبیای الهی، چیزی جز رشد و بالندگی و شکوفایی انسانیت و سازندگی جامعه مطلوب انسانی نیست.
ماموستا مرادی اضافه کرد: خاستگاههای بصیرت را، میتوان به خاستگاه درونی و بیرونی، تقسیم کرد: خاستگاه درونیِ بصیرت، عبارت است از نیروی باطنیِ قادر بر تشخیص حق و باطل، و خیر و شرّ. خاستگاه بیرونی بصیرت، دو گونه است: گونه اوّل، شامل رهنمودها و برنامههایی که ریشه در قرآن و تعالیم انبیا دارند و موجب شکوفایی فطرت بصیرت میشوند. گونه دوم نیز امدادهای غیبی الهی که در نتیجه اجرای تعالیم انبیا در زندگی، موجب تقویت نیروی بصیرت میگردند.
این عالم اهل سنت بیان کرد: بصیرت، بینشی برآمده از شناخت صحیح و دقیق، همراه با ایمان و باور یقینی است؛ به شرط آنکه هیجان ها، غرایز حیوانی و وسوسه های نفسانی و شیطانی در آن اثری نداشته باشند و مصداق حق را درست تشخیص دهد.
وی تأکید کرد: اهمیت و ضرورت بصیرت را در گذر از فتنه ها باید جست وجو کرد و هدف از بصیرت، عمق بخشیدن به شناخت ها، راسخ کردن ایمان ها، مهار کردن خواهش های نفسانی و تشخیص مصداق حق، برای تحقق بخشیدن به آرمان همۀ انسان ها؛ یعنی برپایی حکومت عدل گستر است. بر اساس تعریف ارائه شده مؤلفه های بصیرت عبارتند از: شناخت یقینی، ایمان و باور قلبی، مهار گرایش های منفی و تشخیص مصداق حق.
امام جمعه دیواندره یادآور شد: درخاتمه با ذكر اين قسمت از بيانات مقام معظم رهبري در موردبصیرت مطلب را تمام می كنم: «جهاد تبیین را جدّی بگیرید، شبههزدایی از ذهن مخاطبین را جدّی بگیرید. شبهه از جملهی چیزهایی است که عرض کردیم مثل موریانه است؛ دشمن به این موریانهها دل بسته. شبهه ویروس است، مثل همین ویروس کرونا؛ وقتی که وارد شد، خارج شدنش مشکل است، جزو بیماریهای مسری هم هست، سرایت هم میکند. البتّه اینکه گفتم «بعضیها در مقابل تیر و شمشیر ایستادند، در مقابل شبهه نتوانستند بِایستند»، در این یک مقداری هم دنیاطلبی نقش دارد؛ این را هم نباید از نظر دور داشت. دنیا چیست؟ دنیای هر کسی فرق میکند؛ یکی دنیایش مال است، یکی دنیایش مقام است، یکی دنیایش شهوات است؛ اینها دنیاهای افراد مختلف است، اینها همه دنیا است. ممکن است توجیه هم درست کند برای خودش در این دنیاطلبی، امّا دنیاطلبی است دیگر؛ اینها هم تأثیر دارد. پس بنابراین، دربارهی خطبه عرض کردیم خطبهی نماز جمعه باید مرکزی باشد برای تبیین محتوای قوی و منطق محکم و غنی برای مسائل مهمّ انقلاب، مثل مسئلهی عدالت. مسئلهی عدالت خیلی مسئلهی مهمّی است؛ روی مسئلهی عدالت فکر کنید، کار کنید، حرف بزنید. [همچنین] روی مسئلهی استقلال؛ استقلال خیلی مسئلهی مهمّی است. مسئلهی حمایت از مستضعفان، مسئلهی اتّحاد دنیای اسلام، اینها مسائل بسیار مهمّی است. و به مردم بصیرت بدهید.» (بیانات در دیدار ائمه جمعه سراسر کشور 05/05/1401)
انتهای پیام/