رویکرد قطعی آمریکا در منطقه تقابل با ایران و منافع ایران است. واشنگتن در این چهار چوب حاضر است هزینه های زیادی را تحمل کند.

چند روز گذشته فشار های زیادی به پاکستان از سوی آمریکا وارد شده است تا این کشور را مجبور کند از قرار داد گازی با ایران انصراف دهد در این زمینه با "یوسف اسماعیلی" کارشناس شبه قاره گفتگویی انجام دادیم که در زیر می خوانید.

نظر شما در مورد تلاش های چند روز اخیر آمریکا و اعمال فشار این کشور به پاکستان برای خروج از خط لوله صلح چیست؟

در روز های گذشته شاهد سفر ریچارد هالبروک نماینده ویژه آمریکا در افغانستان و پاکستان به اسلام آباد بودیم خبر هایی که پس از این سفر مطرح است نشان دهنده آن است که آمریکا مستقیما بر پاکستان اعمال فشار کرده است تا خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان (خط لوله صلح) را اجرایی نکنند و یا اینکه دست کم منتظر بمانند تا تحریم های جدید علیه ایران در کنگره آمریکا به نتیجه برسد. این احتمال وجود دارد که تحریم های مصوب فشارهای زیادی را به پاکستان برای اجرا نکردن این خط وارد کند. به نوعی آمریکا سعی نموده است که به پاکستان هشدار دهد اما این هشدار ها توسط آمریکا در نوع خود برای اولین بار نیست در گذشته هم تلاش های بسیار زیادی انجام داده بود تا مانع اجرای خط لوله صلح شود و تا حدودی توانست با دادن امتیاز و وعده در حوزه انرژی هسته ای هند را از این خط خارج کند و به نوعی در حال حاضر هند از این فرایند خارج شده است هرچند که نیازمندی این کشور موجب می شود بنحوی مستمر تمایل خود را به پیوستن به خط لوله صلح ابراز دارد.

اظهار نظر متفاوت برخی از مقامات پاکستان به دنبال اعمال فشار آمریکا را چگونه ارزیابی می کنید؟

بر اساس یک سیاست کلی هر کشوری در نوع روابط خارجی خود با سایر کشور های دنیا در مرحله اول منافع خودش را در نظر می گیرد ما نباید انتظار داشته باشیم پاکستان برای تأمین گاز خود از ایران در برابر حملات و تهدید ها و فشار های آمریکا قرار بگیرد و فشار هایی که ممکن است شدید هم باشد، را بپذیرد و هم چنان به توافقی که با ما دارد پایبند باشد. هم چنین دولت پاکستان باید در برابر ملت خود نیز پاسخگو باشد که در ازای قرار داد گازی با ایران چه مقدار هزینه ایی را می تواند از جانب آمریکا تحمل کند . من از این زاویه معتقدم که کشور دوست و همسایه ما حق اختیار در برابر فشار ای وارده را دارد اما نکته ای که وجود دارد این ست که آمریکا یک قدرت خارج از منطقه است و از بیرون به این منطقه آمده است و قطعا منافع میدانی در منطقه ندارد و پاکستان باید توجه داشته باشد که همسایه ایران است و در مسائل امنیتی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی با ایران در تعامل و ارتباط است و اگر یک عقلانیت در رویکرد اسلام آباد بوجود بیاید می تواند از این چالش به خوبی خارج شود.

نیمی از روستاههای پاکستان برق ندارند

آمریکا چه تضمین ها و راه کارهایی برای تأمین انرژی پاکستان در صورت خروج این کشور از همکاری گازی با ایران دارد؟

رویکرد قطعی آمریکا در منطقه تقابل با ایران و منافع ایران است در این چهار چوب حاضر است هزینه های زیادی را تحمل کند ما در مسئله هند دیدیم که آمریکا با ین کشور که هنوز عضو ان پی تی نیست و تحت تحریم کشور های صادر کننده سوخت هسته ایی قرار دارد قرار داد همکاری هسته ایی بسته است و گروه تولید کنندگان سوخت هسته ایی را تحت فشار قرار داده که به نوعی تحریم هند را لغو کنند و با این کشور در زمینه انرژی هسته ایی همکاری کنند. قطعا در مسئله پاکستان نیز راه کار هایی را پیدا خواهد نمود و اکنون نیز راههای جایگزین برای تأمین گاز پاکستان وجود دارد علیرغم اینکه این راهها هزینه بردار و زمان بر است ولی آمریکا برای رسیدن به منافع خودش حاضر است به نوعی این هزینه ها را پرداخت کند مثلا ترکمنستان که دارای منابع عظیم گازی است یکی از گزینه های مطرح شده می باشد و آمریکا می تواند با طرح خط لوله گاز ترکمنستان-افغانستان-پاکستان-هند، گاز مورد نیاز اسلام آباد را تأمین کند و به نوعی این خط لوله رقیب خط لوله صلح است گرچه این خط لوله هزینه بردار است و مشکلات خاص امنیتی دارد اما مطرح شده است و توافقاتی نیز در این زمینه حاصل شده است. پاکستان همچنین بخشی از گاز خود را ز قطر تأمین می کند و یک قرار دادی تحت عنوان "دلفین" با این کشور دارند که این خط لوله از زیر دریا می گذرد و تا حدودی نیاز های گازی پاکستان را تأمین می کند هرچند این خط لوله نیز هزینه های سنگینی دارد اما شاید آمریکا برای رسیدن به منافع خود این خط لوله را نیز جایگزین کند هم چنین آمریکا سعی می کند نفت پاکستان را به وسیله کشور های حوزه خلیج فارس بر طرف کند.

آیا پاکستان در صورت پذیرش خواسته آمریکا چگونه می تواند پاسخگوی مردم خود در زمینه کمبود انرژی باشد؟

کلا پاکستان در زمینه انرژی با دشواری های زیادی مواجه است و بیش از نیمی از روستا ههای این کشور دارای برق نیستند و مناطقی هم که دارای برق هستند دائما برق آنها قطع می شود و تولید نفت این کشور نیز بسیار پایین است و بر اساس آمارها این کشور روزانه ۶۰ هزار بشکه نفت تولید می کند اما نیاز واقعی این کشور به نفت روزانه بیش از ۳۰۰ هزار بشکه است و این کمبود باید تأمین شود. در زمینه گاز هم پاکستان با کمبود شدیدی مواجه است و اکنون نیاز مبرمی به گاز در این کشور احساس می شود، طبیعی است که اگر پاکستان بخواهد در چهار چوب رویکرد ها و اعمال فشار آمریکا تصمیم بگیرد فشار زیادی به مردم خودش وارد می کند به هر حال در هزاره سوم و با مشکلات زندگی امروزی برق و انرژی نداشتن بسیار سخت است و فشار بسیار زیادی را به مردم وارد می کند.و قطعا با فشارهای داخلی از سوی مردم مواجه خواهد شد.

مصاحبه و تنظیم: محمد عسکری دوست