به طور کلی مسیحیت به سه مذهب بزرگ: کاتولیک، ارتودوکس و پروتستان تقسیم و فرقه های کوچک و زیادی نیز از آن ها منشعب شده است. مهم ترین مذهب موجود درمسیحیت، کاتولیک است که در لغت یونانی به معنای "عمومی" است و کلیسای کاتولیک به این معنا شامل کلیه شعبه های دین مسیحیت می‌‌ شود و تحت ریاست عالیه "پاپ" قرار دارد.

اساس کلیسای کاتولیک عبارت است از: عمومیّت، قدمت، ألفت و اتّحاد.

مراسم مذهبی کاتولیک ها، شامل خطبه و ادعیه و نماز به زبان لاتین و گاه به زبان بومی است. تعداد فرایض مذهبی کاتولیک‌ها هفت فریضه است که از سال 1160 میلادی تا کنون رعایت می‌ شود:

1ـ تعمید و نام گذاری کودکانی که پدر و مادر آنها مسیحی اند که پس از تعمید، کشیش از خداوند حمایت کودک را می‌ خواهد و برای او نامی انتخاب می‌ کند.

2ـ تأیید میثاق، یعنی کسانی که در کودکی تعمید یافته اند، چون به سنّ بلوغ برسند، نزد کشیش می‌ روند و به ایمان قلبی خود اعتراف می‌ نمایند.

3ـ مراسم عشای ربانی که مهم ترین مسئله است و تقدیس نان و شرابی است که به عقیده خودشان حضرت عیسی مسیح (علیه السلام) در شب آخر حیات خود تناول کرد.

4ـ توبه و اقرار به گناهان که مسیحیان کاتولیک طی تشریفاتی به گناهان خود اعتراف نموده و توبه می‌کنند، ولی این رسم نزد پروتستان ها معمول نیست.

5ـ ازدواج، مراسم ازدواج مرد و زن مسیحی باید طبق تشریفات در کلیسا و با حضور کشیش انجام گیرد.

6ـ سازمان روحانی کلیسا، از مقام پاپ گرفته تا پایین ترین مرتبه روحانی، باید مورد احترام و قبول یک مسیحی کاتولیک باشد.

7ـ مسح محتضر یا بیماران در حال مرگ. یک کاتولیک باید بیمار در حال جان دادن را با روغن زیتون مقدّس، روغن مالی کند و کشیش بر او دعایی مخصوص می‌ خواند.

خلاصه این که مهم ترین و بزرگ ترین مذهب مسیحی (به لحاظ کمیّت) ، مذهب کاتولیک است که پاپ پیشوای آن است.

اما مذهب ارتودوکس که در لغت به معنای سنّتی است، توسط لوتر مارتین (1483 ـ 1546) مصلح دینی آلمانی و پس از تجزیه امپراطوری روم به روم شرقی و غربی و وجود دو پایتخت رُم و قسطنطنیّه، به وجود آمد و کلیسای شرق به ارتدوکس نام گرفت.

قیام لوتر بر ضدّ کلیسای کاتولیک و استبداد روحانی بر سر مسئله آمرزش گناهان از طرف کشیشان و پاپ بود؛ یعنی رؤسای روحانی به دلخواه، اشخاص را از کلیسا اخراج و یا به اصطلاح تکفیر می‌‌ کردند و بعد برای آمرزش گناهان و ورود مجدّد به کلیسا این اشخاص ممکن بود گناهان خود را با پول بخرند، حتی پاپ دامنه آمرزش را به ارواحی که در برزخ بودند، توسعه داد.

لوتر خود اغلب بر ضدّ این اعمال موعظه کرده بود اما آنچه او را به قیام بر ضدّ این اوضاع بر انگیخت، اقدام به فروش رسمی آمرزش نامه توسط کلیسا بود.

مذهب لوتری شعبه ای از مذهب پروتستان است و کلیساهای لوتری أغلب خود را انجیلی می‌ خوانند و متمایز از سایر کلیساهای اصلاح شده می‌ شمارند.
این مذهب بر دو اصل متکی است: یکی این که یگانه سند و مدرک معتبر کتاب مقدّس انجیل است و دیگری برائت و آمرزش به وسیله ایمان.

پیروان کلیسای ارتودوکس عقاید "برزخ، مفهوم بی آلایش، برائت از گمراهی و عدم امکان اشتباه پاپ و کشیش کاتولیک ها" را قبول ندارند. کشیشان این فرقه، بر خلاف کاتولیک ها ازدواج می‌ کنند، مراسم عبادی را به زبان منطقه ای و کشوری که در آن زندگی می‌ کنند، انجام می‌ دهند و تقدیس و وحدت مؤمنان با دو قطعه نان معمولی و شراب اجرا می‌ گردد. گویا این نخستین تجزیه در دین حضرت عیسی(علیه السلام) به حساب می‌ آید.

مبانی کلام مذهب ارتودوکس محصول کلام یونان است، چرا که علما و متکلمان این مذهب، یونانی بودند. پیروان این فرقه می‌ کوشند مراسم و شعائر خود را مانند مسیحیان اولیه انجام دهند. آنان سنّت‌گرا هستند و می‌‌کوشند عقاید سنّتی و قدیمی خود را بدون تغییر و اضافاتی، حفظ نمایند. آنان پاپ رئیس کاتولیک ها را معصوم و عاری از اشتباه نمی دانند.

فرائض دینی آنها از سال 1274 میلادی در هفت مورد خلاصه شده است:
1- تعمید.
2- ادای شهادت.
3- مسح روغن مقدس.
4- تناول نان و شراب تقدیس شده.
5- توبه
6- مسح بیماران در حال مرگ
7- ازدواج.

برای اطلاع بیشتر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ توانید از کتاب های "تاریخ ادیان و مذاهب جهان" تألیف عبدالله مبلغی آبادانی، و "دایره المعارف فارسی"، جلد دوم از صفحه 2514 بحت لوتر مارتین، "تاریخ ادیان" دکتر ترابی و "خلاصة الأدیان" نوشته مشکور، و "تاریخ جامع ادیان" تألیف جان . بی . ناس، با ترجمه علی أصغر حکمت،استفاده نمایید.

منبع: ‌ادیان نیوز