اولین جلسه پیش نشست سلسله همایش های "وحدت و تمدن سازی نوین اسلامی" باحضور منوچهر متکی معاون بین الملل مجمع تقریب در تالار دکتر شهیدی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری تقریب(تنا)، دکتر "محمد علی آذر شب" مدیرکل آفریقا و عربی مجمع جهانی تقریب مذاهب در ابتدای نشست امروز با تبیین اهداف این نشست از حاضران خواست تا پیشنهادات خود را در زمینه تمدن سازی اسلامی در حوزه و دانشگاه و رسیدن به وحدت اسلامی در سایه تمدن اسلامی مطرح کنند و بگویند چگونه می توان بیشتر در مسیر وحدت عملی حرکت کرد؟.

وی با اشاره به تأکید همیشگی رهبر معظم انقلاب اسلامی بر مسأله وحدت گفت: علت اصلی اینکه  امروز جهان اسلام دچار تفرقه شده، عقب ماندگی تمدنی است و وحدت اسلام جز با تمدن اسلامی امکان پذیر نیست.

دکتر "منوچهر متکی" معاون بین الملل مجمع تقریب هم در این نشست گفت: تمدن اسلامی داعیه اداره جوامع بشری را دارد؛ در دوره هایی که تفکر اسلامی شاخص شده است و جوامع اسلامی به عنوان جوامع الگو و بالنده مطرح بوده اند، ما نوعی همراهی با تمدن اسلامی را می بینیم که آرامش و وحدت در این جوامع بوده است و در سایه وحدت ایجاد شده، است که استعدادها شکوفا می شود.

وی ادامه داد: امروز تمدن اسلامی هم ایجاباً و هم سلباً مهم است و باید از هر دو زاویه مورد بحث و بررسی قرار گیرد، در بعد سلبی می تواند بسیاری از مشکلات جهان اسلام را تحت الشعاع قرار دهد و در بعد ایجابی هم می تواند باردیگر اسلام را آنگونه که مبتنی بر دعوت به سعادت و نیکبختی است، احیا و باز تعریف کند.

متکی در ادامه با اشاره به خواسته رهبر معظم انقلاب مبنی بر دعوت از نخبگان و علما برای تلاش در مسیر تقریب گفت: در مجمع تقریب به این نتیجه رسیده ایم که میزگردهایی را در این زمینه برگزار کنیم، برای سال 95 شش الی هشت میزگرد با حضور اساتید داخلی و خارجی را در نظر گرفته ایم که نیمی در ایران و نیمی در کشورهای دیگر برگزار می شود.

دکتر "کریمی دوستان" رئیس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران هم در این نشست با تأکید بر ضرورت وحدت و تقریب بین مذاهب، گفت: ما در ابتدا باید به یک مفهوم مشترک از بحث تمدن اسلامی با هدف وحدت برسیم و تفاوتها و اختلافات را که فقط مختص دین ما هم نیست بپذیریم.

وی با اشاره به ضرورت بالابردن آگاهی بخشی عمومی گفت: پیروان مذاهب باید بپذیرند که اختلاف نظرها وجود دارد اما می توان در کنار هم زندگی و مشترکات را تقویت کرد.

"دکتر همتی" مدیر کل اروپا  و آمریکای مجمع تقریب نیز در این جلسه گفت: دین اسلام یکی از تمدن سازترین و فرهنگ پرورترین ادیان است، اما تألیفات موجود درکشور ما در زمینه تمدن سازی بسیار ناچیز است و با توجه با تأکیدهای مکرر مقام معظم رهبری بر این مسأله باید موانع تمدن اسلامی نوین را واقع بینانه دنبال کنیم و هر چه بیشتر در این مسیر گام برداریم.

در ادامه این نشست حجت الاسلام"نجفعلی میرزایی" عضو هیأت علمی جامعه المصطفی تأکیدکرد طرحهای تقریبی به بازسازی زیرساختی نیاز دارد تا هماهنگ با پیچ های تاریخی حرکت کند.
میرزایی با بیان اینکه مسأله وحدت و تقریب در مقایسه با گذشته ها قوی تر شده است، گفت: یک خلأ بزرگ در موضوع تمدن سازی اسلامی، فراموش شدن شهر و نبودن نهادهای تقریبی در شهرهای بزرگ اسلامی است.

دکتر "معینی پور" عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم هم گفت:  برای رسین به تمدن سازی نوین اسلامی و وحدت، ابتدا باید توصیف جامعی از میراث جهان اسلام داشته باشم؛ ما درکشور با بحران جدی نبود "بینش تمدنی" مواجهیم و در سیاست خارجی رویکرد تمدنی وجود ندارد.

معینی پور افزود: این مباحث باید در نهادهایی مثل مجمع تقریب و مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام) مطرح شود؛ فقط  فعالیتهای نظری و خدمات اجتماعی برای انتشار گفتمان تمدن اسلامی کفایت نمی کند،  بلکه در حوزه وحدت و تمدن سازی اسلامی باید یک فرایند طولی در حوزه های رفتاری شکل بگیرد.

وی در زمینه نقشه راه وحدت و تمدن سازی اسلامی پیشنهاداتی مطرح کرد که از جمله آن، شکل دهی به جریانهای مردم نهاد، برگزاری اردوهای تقریبی نخبگانی، بهره گیری ویژه از مناسک دینی و برگزاری همایشهایی در ارتباط با سبک زندگی تمدنی بود.

دکتر" محمد حسین اردوش" مشاور معاونت پژوهشی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در ادامه این جلسه اظهار داشت: ما باید تعاریف مشترکی از اصطلاح تمدنسازی اسلامی پیدا کنیم، شریعت اسلامی بخشی از تمدن اسلامی و تمدن اسلامی چیزی فراتر از آموزه های اسلامی است؛ ما معتقدیم که تمدن اسلامی باید بازسازی شود و با مقتضیات عصر هماهنگ باشد.

وی با بیان اینکه تا امنیت و آرامش در جامعه ای نباشد، هیچ تمدنی شکل نمی گیرد، گفت: ما باید یک بازخوانی در مسیر حرکتهای تقریبی انجام دهیم و راهکارهای تقریبی فعلی را بازبینی کنیم.

اردوش با اشاره به اینکه مـتأسفانه در بسیار از فعالیتهای  فرهنگی دچار نوعی انحصار گرایی شده ایم، گفت: تبلیغات مذهبی با این مفهوم که مذهب من برحق است و به عبارتی ادعای حقانیت در مذهب، درست نیست.

" علی رضا پیروزمند" از مسؤولین فرهنگستان علوم اسلامی قم هم در این نشست گفت: وحدت بیشتر از اینکه بر مبنای یک فهم مشترک باشد، بر محور یک دغدغه مشترک شکل می گیرد.
وی ادامه داد: تمدن غرب نماد ایجاد شبهه عینی، نه در مقابل اسلام بلکه توحید است و ما برای اینکه در مسیر وحدت و تمدن سازی نوین اسلامی به نقشه راه برسیم باید پاسخگوی برخی سؤالات باشیم از جمله اینکه چگونه تمدن غرب هویت اسلامی را تضعیف کرده است و چارچوب مفهومی که میتواند ما را به نقش راه برساند، چیست؟
پیروزوند در ادامه اظهار داشت: دنیای اسلام امروز از انفعال رنج می برد، استراتژی تهاجمی وقتی اتفاق می افتد که به درستی ظرفیتها و دغدغه های اسلامی را بشناسیم و با نقطه ضعفهایی که تمدن غرب روز به روز از خود بروز می دهد، و همچنین با ظریفتها و قلمروهای اسلام بیشتر آشنا شویم.

در ادامه این نشست دکتر "فؤاد ایزدی" عضو هیألت علمی دانشگاه تهران گفت: مشکل ما در بحث وحدت و تمدن سازی اسلامی، ایده پردازی نیست بلکه مشکل در کارهای اجرایی و عملیاتی و نداشتن دیپلماسی عمومی است.
وی افزود: ما نهادهای فعال زیادی در کشور داریم اما یک ستاد و یا شورای عالی که بتواند این گونه فعالیتها را کنترل کند، نداریم؛ بنابراین ما باید یک شورای عالی دیپلماسی عمومی داشته باشیم که مصوبات لازم الاجرا داشته باشد، ظرفیت نهادهای مختلف را شناسایی و هم افزایی ایجاد کند.
از دیگر پیشنهادات او ارتباط بیشتر با شخصیتهای برجسته جهان اسلام و تقویت مطالعات کشوری و منطقه ای، سرمایه گزاری در این زمینه و همچنین تولید محتوا با زبانهای مختلف بود.

دکتر "محمد رضا بهمنی" عضو هیأت علمی و مدیر گروه مطالعات تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در این جلسه اظهار داشت: در مسیر وحدت و تمدن سازی نوین اسلامی ابتدا باید ببینیم با چه روش شناسی می خواهیم به این موضوع بپردازیم؛ همچنین نیاز به یک چارچوب مفهمومی  و محیط شناسی راهبردی داریم.
وی ادامه داد: یکی از مقولات مهم در این حوزه انسجام بخشی بین سازه های تمدنی است و یکی از موضوعاتی که در این زمینه مطرح می شود، معناشناسی امت اسلامی است؛ بنابراین پیشنهاد می شود که ابعاد مؤلفه های امت اسلامی به عنوان خاستگاه حرکت از نظر اعتقادی، هویتی، رفتاری و ساختاری در نظر گرفته شود.

"دکتر طاهری نیا" مدیر کل پژوهشی دانشگاه تهران در ادامه این جلسه تصریح کرد: تمدن مجموعه ای از اندیشه ها و اقدامات و تدابیر است که منجر به یک تصویر نهایی می شود و ما از آن به عنوان تمدن یاد می کنیم.
وی ادامه داد: سازه تمدنی باید سه ستون محکم داشته باشد، اولی ستون نظری متقن و معقول، دوم ستون مبتنی بر دانش و فناوری روز و سوم ستون عناصر مقوم است.

"دکتر راجی" از کارشناسان مجمع تقریب هم با اشاره به نقش مهم مجمع تقریب در وحدت بخشی جهان اسلام، گفت: ما الان نیاز به تجدید حیات اسلامی داریم؛ هروقت به تجدید حیات اسلامی رسیدیم، مقدمه ای برای تمدن سازی اسلامی فراهم می شود.
در پایان این جلسه، " منوچهر متکی"معاون بین الملل مجمع تقریب یک جمع بندی کلی از پیشنهادات ارائه شده در نشست ارائه داد.