از هر سه دلار صادرات غیر نفتی ایران به خارج ، حدود یک دلار آن به عراق می‌رود.

"حسن دانایی‌فر" سفیر جدید ایران در عراق با اظهار این مطلب می افزاید: اما این در شرایطی است که عراق در حال حاضر یک بازار آزاد رقابتی بین‌المللی است و نه یک بازار محصور و محدود که تحت تحریم باشد؛ بنابراین از همه جای دنیا می‌توانند وارد این بازار شوند و بر این اساس، نگرانی ما نسبت به از دست رفتن این بازار کاملا منطقی است.

سفیر جدید کشورمان در عراق همچنین روند توسعه صادرات ایران به عراق را کند می داند و این امر را از دغدغه‌های اصلی حوزه تجاری دو کشور عنوان کرد و می گوید: اگرچه صادرات ایران به عراق از ۷۹۰ میلیون دلار در سال ۸۳، به بیش از ۴ میلیارد دلار در سال گذشته رسید، اما هنوز به زمان زیادی نیاز است تا ایران، بازار عراق را به طور کامل در دست گیرد.

ایران و عراق که حدود دو دهه پیش در دورة حکمرانی دولت بعثی صدام، اختلافات سیاسی عمیقی داشتند طی ۶ سال اخیر در پرتو بهبود روابط دیپلماتیک دوجانبه به عالی‌ترین سطح روابط اقتصادی با هم دست یافته‌اند. و عراق اینک به بزرگترین شریک صادراتی ایران تبدیل شده است. با این وجود حفظ بازار عراق و توسعه ان نیاز به برنامه ریزی و تلاش بیشتر دارد.

همچنین "یحیی آل اسحاق" رییس اتاق بازرگانی تهران و عضو اتاق مشترک ایران و عراق ، عراق را در شرایط فعلی، کشوری خاص برای ایران توصیف می کند که به نوعی، بزرگ ‌ترین پایگاه سرمایه‌گذاری در خاورمیانه در چند دهه آینده خواهد بود.

آل اسحاق می افزاید: بدون شک اگر تلاش نکنیم، هیچ نتیجه و سرنوشت خوبی در انتظار اقتصاد ما نخواهد بود و ترس از این است که با آرام شدن فضای عراق در آینده‌ای نزدیک، دیگر وزن ما در صادرات کالا به این اندازه نباشد.

وی تصریح کرد: اگر تک‌ تک فعالان اقتصادی در این زمینه به درستی به وظیفه خود عمل نکنند، ایران بازار خود را در عراق با همه عواقب سیاسی، اقتصادی و مذهبی‌اش از دست خواهد داد.

تحقق چنین رشد شتابانی مرهون تعمیق مناسبات سیاسی دو کشور و همفکری و همسویی ایران و عراق در معادلات منطقه‌ای است.

مذاکرات مکرر دو کشور در سطح عالی‌ترین مقامات سیاسی و اقتصادی طی سالهای اخیر راه را برای رفع موانع اقتصادی و توسعه همکاریهای تجاری و صنعتی گشوده است و ادامه این مکانیزم توسعه‌گرا، سطح روابط اقتصادی ایران و عراق را به بالاترین حد در میان کشورهای منطقه افزایش می‌دهد.

"محمد نهاوندیان" رئیس اتاق بازرگانی ایران دراین باره می گوید: کشور عراق یکی از بازارهای مورد توجه صادراتی برای ایران است و حجم صادرات ایران به کشور عراق سال گذشته بالغ بر چهار میلیارد دلار بوده که عراق ظرفیت بیش از این را نیز دارد .

حضور ایران و افول نفوذ آمریکا

اما آسوشیتدپرس طی گزارشی تحلیلی از حضور گسترده اقتصادی ایران در عراق نوشت: در حالی که نفوذ آمریکا در عراق رو به افول دارد، ایران در حال گسترش حضور خود در این کشور است.

آسوشیتدپرس نوشت: ریال ایران به آسانی دینار عراق در بازار کربلا رد و بدل می شود. اسکناس های منقش به تصویر حضرت آیت الله خمینی(ره) و پچ پچ مردمانی به زبان فارسی تنها مظاهر حضور ایران در این بازار نیست. قفسه مغازه ها پر از کالاهایی مثل عسل، مواد بهداشتی و خمیر دندان است که همه ساخت ایران هستند. پرفروش ترین این محصولات شامپوهای ایرانی هستند.

بر اساس این گزارش ایران همچنین در عرصه سرمایه گذاری در عراق مشارکت دارد و قراردادهای چند میلیارد دلاری بین دو کشور به امضا می رسد. شعبات بانک های ایرانی که اهداف سیاست تحریم آمریکا هستند در حال فعالیت در عراق هستند.

آسوشیتدپرس با اشاره به این موضوع نوشته است در حالی که نفوذ آمریکا در عراق رو به افول دارد ایران در حال گسترش حضور خود در این کشور است. علاوه بر فعالیت های اقتصادی، ایران همچنین در حال توسعه روابط فرهنگی و مذهبی خود با عراق است و به نظر می رسد امریکا در جنگ اقتصادی و سیاسی با ایران در عراق در حال شکست خوردن است.

مبادلات تجاری ایران و عراق در سال گذشته به چهار میلیارد دلار رسید. در شرایطی که شرکت های غربی به دلیل ملاحظات امنیتی از حضور در بازار عراق خودداری می کنند ایران با استفاده از مزیت همسایگی خود به راحتی توانسته است فعالیت های اقتصادی گسترده ای در عراق داشته باشد.

بصره یکی از مراکز مهم فعالیت اقتصادی ایران

بصره یکی دیگر از مراکز فعالیت اقتصادی ایران در عراق است. این شهر دومین شهر بزرگ عراق است. بیش از ۶۰ شرکت ایرانی در سال جاری برای شرکت در یک نمایشگاه پنج ساله در این شهر حضور یافته اند. یخچال، کامیون، موتورسیکلت به همراه محصولات لبنی، محصولات کنسروی، لباس و سیمان از جمله محصولاتی بودند که در این نمایشگاه به نمایش گذاشته شدند.

ماه گذشته قراردادی ساختمانی به ارزش یک میلیارد دلار بین یک شرکت ایرانی و بصره به امضا رسید. بر اساس این قرارداد ایران هزاران خانه در این شهر احداث خواهد کرد. بانک ملی ایران سه ماه پیش دومین شعبه خود را در عراق راه اندازی کرد و این در حالی است که این بانک تحت تحریم های امریکا قرار دارد. دو بانک پارسیان و کارآفرین نیز که در فهرست مراقبت امریکا قرار دارند به زودی شعباتی را در عراق دایر خواهند کرد.

سفارت ایران در بغداد حجم واقعی مبادلات دو کشور را ۷ میلیارد دلار اعلام کرده است و ایران در نظر دارد این رقم را به ۱۰ میلیارد دلار طی سه سال آینده برساند.

این گزارش در ادامه نوشته است بسیاری از عراقی ها رابطه با ایران را به نفع دو کشور می دانند اما برخی دیگر نظر مخالفی دارند. به عقیده این افراد وجود کالاهای ارزان و "بی کیفیت " ایرانی مجالی برای رقابت شرکت های داخلی باقی نمی گذارد.

در لابی هتل نورالزهرای کربلا دو ساعت نصب شده است که یکی به وقت عراق است و دیگری به وقت تهران. اما مالک این هتل می گوید سعی می کند به ایرانی ها اتاق ندهد چرا که آن ها "دردسر ساز " هستند. به گفته وی سازمان حج و زیارت ایران که هر روز ۵ هزار زائر را به عراق می فرستد شرایط سختی را بر هتل ها تحمیل می کند و خواهان تخفیف ویژه است و فقط با برخی آژانس های مسافرتی خاص همکاری می کند.

این گزارش در پایان تصریح می کند هیچ کس در عراق حسرت دوران رژیم صدام را نمی خورد چرا که در آن کالاهای موجود در عراق تنوع کمتر داشت و زائران کمتری به عراق می آمدند.

یک فروشنده در این باره گفت: «گردشگران و عمدتا ایرانی ها کمک زیادی به اقتصاد ما می کنند. در دوران حکومت صدام سفر زیارتی به عراق به سختی انجام می شد و اکنون دروازه های عراق به روی همه باز است».