وزیر امور خارجه در جمع سفیران و فعالان اقتصادی با بیان اینکه «آمریکایی ها معتاد تحریم هستند»، یادآورشد: تاریخ روابط خارجی آمریکا نشان می‌دهد آنها بیشترین تحریم‌ها را علیه کشورهای مختلف اعمال کرده اند.

به گزارش خبرگزاری تقریب، دستگاه دیپلماسی کشور و فعالان اقتصادی این روزها – که تحریم ها و چالش های بین المللی مهمترین موضوع گفت و گوی فعالان بخش خصوصی است - بیش از گذشته به ضرورت در کنار یکدیگر بودن توجه دارند.
«محمدجواد ظریف» در یک ماه اخیر سه بار در جمع فعالان اقتصادی حاضر شده است؛ نخست، یکشنبه سوم تیرماه به میان اعضای هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران رفت؛ دوشنبه بیست و پنجم تیرماه نیز در نشست هم اندیشی نمایندگان خارجی مقیم ایران و فعالان اقتصادی شرکت کرد و امروز در نقش فرماندهی سفیران و رئیسان نمایندگی جمهوری اسلامی ایران پا به پارلمان بخش خصوصی گذاشت.
«محمدجواد ظریف» در نخستین همایش مشترک سفیران و رئیسان نمایندگی جمهوری اسلامی ایران با فعالان بخش خصوصی، افزود: معتاد بودن آمریکایی ها به تحریم، باعث شد در دوران اوباما نیز آنها وظایف و تعهداتشان را اجرا نکنند.
«در آن زمان نیز بیشتر نگرانی آنها روی حفظ تحریم هایی بود که ترک آن را تعهد نکرده بودند.»
وی خاطرنشان ساخت: اکنون در وضعیتی قرار گرفته ایم که می توانیم شرایط را از هر روز بهتر کنیم چون دنیا در کنار ما قرار گرفته است.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه «در شرایطی که باید شکر نعمت می کردیم، بعضی ها کفر نعمت کردند» ادامه داد: اکنون نیز این فرصت وجود دارد که با اتحاد همه قوای کشور بتوانیم از وضعیت خطیر کنونی عبور کنیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشور اظهار داشت: «ما می توانیم فشارها را با افزایش تولید ملی و افزایش صادرات غیرنفتی به فرصت تبدیل کنیم و در چند ماه آینده به آمریکایی ها نشان دهیم که باید این اعتیاد خود را ترک کنند.»
ظریف اضافه کرد: امروز در دنیا، باوجود همه توان اقتصادی و سیاسی آمریکا، این کشور خود را در انزوا احساس می کند؛ برای اینکه بتواند سیاست های خود را پیش ببرد نیازمند استفاده از فشارهای بسیار آشکار سیاسی است.
وی افزود: در گذشته وقتی آمریکایی ها یک تحریم را علیه ایران تصویب می کردند، نه فقط با مقاومت دیگر کشورها مواجه نمی شدند، بلکه سایران نیز علاوه بر تحریم های آمریکا، تحریم های خود را اعمال می کردند.
«فراتر از آنها، تحریم های شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران وجود داشت که نه فقط تحریم های آمریکا را تکمیل می کرد بلکه یک چتر مقبولیت جهانی به تعریف های واشنگتن می داد؛ زیرا آمریکایی ها می توانستند با مراجعه به کشورهای مختلف، بگویند تحریم هایی که ما اعمال می کنیم در پرتو تحریم های سازمان ملل متحد و شورای امنیت بوده و از طریق، دید آنها مقبولیت و مشروعیت پیدا می کرد.»
رئیس دستگاه دیپلماسی کشور افزود: آمریکا امروز نه فقط آن امکان گذشته را ندارند، بلکه کشورها و بنگاه های اقتصادی را مجبور می کنند که خلاف نظر شورای امنیت اقدام کنند.
وی ادامه داد: «قطعنامه 2231 شورای امنیت، از همه کشورها و سازمان های بین المللی می خواهد اقداماتی را انجام ندهند که مانع 2231 باشد؛ یعنی امروز وقتی آمریکایی به یک فعال بخش خصوصی یا بانک مراجعه می کند نه تنها نمی تواند بگوید براساس مقررات بین المللی موظفید با ایران یک برخورد داشته باشید، بلکه مجبور است به آنها فشار وارد کند تا خلاف تعهدات بین المللی خود اقدام کنند و این برای دنیا بسیار دشوار است.»
وزیر امور خارجه اظهار داشت: دنیا در برابر یک انتخاب قرار گرفته و امروز برای همه دنیا این انتخاب کاملا آشکار است؛ گر چه برای ما حدود 40 سال گذشته و روشن است که باید بین حیثیت خود و دنبال روی از آمریکا (یکی را) انتخاب کنیم.

** اروپایی ها باید تصمیم مشخص بگیرند
ظریف افزود: «اروپایی ها امروز باید تصمیم بگیرند که آیا قرار است فعال اقتصادی، بانک و دولت های آنها منافع اروپا را دنبال کند یا منافع آمریکا؛ نه تنها آمریکا، منافع شخص ترامپ را علیه منافع خود؟ این یک فرصت ویژه به ما داده تا از آن استفاده کنیم.»
وی تاکید کرد: «من خام نیستم که فکر کنم ما می توانیم بین آمریکا و اروپا درگیری ایجاد کنیم؛ معقتدم یک شکاف بین آمریکا و اروپا وجود دارد و ما می توانیم در این حوزه فعال باشیم؛ نیازی نداریم که پل بین شکاف آمریکا و اروپا باشیم؛ در گذشته بویژه در سال های 1383، 84 و 85 ما به عنوان پل حل اختلاف اروپا و آمریکا عمل کردیم.»
وزیر امور خارجه اظهار داشت: «درایت حکم می کند که اکنون اینگونه نباشیم؛ اروپا و کشورهای مهم جهان نیز به این نتیجه رسیده اند؛ از آفریقا و آمریکای لاتین تا آسیا؛ این احساس را داشته باشید که طرف مقابل می فهمد روند کنونی که آمریکا می خواهد در دنیا اعمال کند، خطرناک است و میزان مقاومت آنها در برابر این روند به این بستگی دارد که راه های استفاده از این را پیدا کنیم.»
وی با بیان اینکه نباید دنیا را مجبور کنیم که بین ما و فشار اقتصادی یکی را انتخاب کند، گفت: ما راه هایی داریم که بتوانیم از امکانات ویژه فراهم شده در این زمینه استفاده کنیم؛ چه بسا این امکانات فرصت ویژه ای باشد.

** فرصت فعالان اقتصادی برای همکاری با شرکت های کوچک و متوسط 
ظریف ادامه داد: امکان کار با شرکت های کوچک و متوسط یک فرصت برای فعالان بخش خصوصی جمهوری اسلامی ایران است که می تواند به پویایی و رشد و نمو بخش خصوصی کمک کند، زیرا طرف اصلی این شرکت ها باید بخش خصوصی باشد.
وی تصریح کرد: همکاران وزارت امور خارجه در نمایندگی های خارج از کشور وظیفه دارند با خدمت به فعالان اقتصادی، کمک کنند آنها صادرات بیشتری داشته باشند؛ ضمن آنکه بتوانند موارد اولیه مورد نیاز تولید را از کشورهای مورد نظر وارد کنند.
وزیر امور خارجه اظهار داشت: وظیفه ما تصدی گری در حوزه اقتصادی و تسهیل کنندگی در این حوزه مهم است؛ به همین سبب حتی در انتخاب عناوین معاونت اقتصادی در وزارت امور خارجه، تلاش کردیم این واقعیت را نشان دهیم که خدمتگزاران فعالان اقتصادی کشوریم.
ظریف اضافه کرد: اتاق ایران و معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه امروز ابتکار جالب و مهمی تدارک دیدند؛ در واقع یک نوع همکاری جدی تر بین بخش خصوصی و همکاران ما در نمایندگی های خارج از کشور است؛ این ابتکار را باید به فال نیک بگیریم که نشان دهنده درکی مشترک برای همکاری و همراهی جدی تر است.
وی گفت: به طور حتم مسیر ارتباطی ما یک مسیر یک طرفه نخواهد بود؛ از یک طرف فعالان اقتصادی از اطلاعات و کمک های نمایندگی های خارج از کشور برخوردار می شوند و از سویی، مساله مهم اینکه ما به شما نیاز داریم تا اعلام کنید چه کارهایی نیاز است و در چه حوزه هایی می توانیم بهتر حضور یابیم.
ظریف با بیان اینکه «همواره نیازمند راهنمایی فعالان اقتصادی هستیم»، گفت: به نظر وزارت امور خارجه، مسیر برای ارتقا و توسعه بخش اقتصادی کشور به ویژه بخش خصوصی گرچه دشوار اما شرایط کنونی فرصت هایی را ایجاد کرده است.
وی با تاکید بر اینکه «ما باوجود فشار آمریکا امنیت داریم»، گفت: امنیت، مشروعیت و حیات همسایه هایمان به بیرون وابسته است؛ در حدی که ترامپ می گوید اگر ما دو هفته از شما حمایت نکنیم، باقی نمی مانید.

** پیشنهاد تشکیل کمیته مشترک اتاق ایران و وزارت خارجه
پیش از سخنان وزیر امور خارجه، «غلامحسین شافعی» رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز در این نشست از «دیپلماسی اقتصادی» به عنوان یکی از موفقیت های مهم دولت دوازدهم یاد کرد و پیشنهاد داد: برای توسعه همکاری و زمینه سازی حضور پرقدرت بخش خصوصی در بازارهای جهانی، کمیته ای مشترک بین وزارت امور خارجه و اتاق ایران تشکیل شود.
شافعی 2 پیشنهاد دیگر نیز مطرح کرد و گفت: نخست، زمینه سازی برقراری موافقت نامه های تجارت ترجیحی و تجارت آزاد بین ایران و کشورهای هدف و دوم، تمرکز دیپلماسی اقتصادی بر دو موضوع تجارت و سرمایه گذاری.
به باور رئیس پارلمان بخش خصوصی کشور، یکی از موفقیت‌های مهم دولت دوازدهم، توجه به دیپلماسی اقتصادی است. این موضوع در دهه 90 از سوی کشورهای نوظهور مورد توجه قرار گرفت و به ابزاری کارآمد برای حضور آنها در بازارهای جهانی تبدیل شد.
وی افزود: ترکیب بازار و دولت، برگرفته از مفهوم دیپلماسی اقتصادی و به این معناست که دولت باید با استفاده از توانمندی‌ها و ظرفیت‌هایی در اختیار، زمینه را برای حضور پررنگ بخش خصوصی در اقتصاد مهیا کند تا آنها بتوانند از امکانات جهانی بهره‌مند شوند. 
شافعی در ادامه به خروج آمریکا از برجام و شرایط حاکم بر اقتصاد کشور اشاره کرد و گفت: در این زمان نقش‌آفرینی اروپا بسیار اثرگذار است؛ تاکنون چین، روسیه و سه کشور اروپایی پایبندی خود را به برجام اعلام کردند و در مقابل ایران برای ماندن در برجام خواستار تداوم فعالیت‌های اقتصادی خود در سطح بین‌المللی است.
وی با بیان اینکه گره‌های بانکی و مالی ایران به این سادگی‌ها گشوده نمی‌شود، تصریح کرد: باید به فکر بی‌اثر کردن تحریم‌ها باشیم؛ پیمان‌های پولی دوجانبه و استفاده از فضاهای مالی کشورهای دوستان قابل ‌اعتماد، می‌تواند به عنوان راه‌حل مورد توجه قرار گیرد.
رئیس اتاق ایران در ادامه به موضوع تحریم محصولاتی چون فولاد، پتروشیمی‌ها و محصولات پالایشی اشاره و تأکید کرد: تحریم صادرات فولاد و محصولات پتروشیمی به دلیل پراکندگی بازار این محصولات و حضور بخش خصوصی در صادرات آنها، به راحتی اتفاق نمی‌افتد. به نظر می‌رسد پیامدهای این تحریم‌ها بیشتر به افزایش هزینه‌های فروش منجر شود.

** برگزاری 60 نشست با حضور سفیران و فعالان اقتصادی
به گزارش ایرنا، در گردهمایی امروز سفیران، نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور و فعالان اقتصادی، قرار است 60 جلسه و نشست با حضور 200 تشکل صادراتی، 32 اتاق مشترک و همینطور 34 اتاق استانی معین برگزار شود.
در این نشست ها، راهکارهای موثر برای حضور بخش خصوصی در بازارهای خارجی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.