با او درباره سینمای کودک
ونوجوان، چالشها، فرصتها و چشماندازههایی پیش رو گفت
وگو کردیم که حاصل در ادامه میخوانید.
*آقای شجاعنوری، سیویکمین جشنواره فیلمهای کودکانونوجوانان چند روز دیگر آغاز میشود. با توجه به این که شما سابقه بسیاری در جشنواره دارید، این جشنواره چه کمکی میتواند به جریان تولید آثار سینمایی در عرصه کودکونوجوان داشته باشد؟
این جشنواره در سالهای اول برگزاری جریانسازی میکرد و در سطح بینالمللی هم برای خودش اعتباری پیدا کرده و در داخل کشور نیز اعتبار خوبی به دست آورده بود. به گونهای که فیلمسازان خوب و مطرح کشور در آن سالها تشویق به ساخت فیلم کودک میشدند. در واقع اعتبار جشنواره کودک در آن دوره بر پایه همین جریانسازی بود.
باید به سینمای کودک و نوجوان نگاه غیر بخشنامهای داشت
*چه پیشنهادی برای ادامه یافتن تاثیرگذاری این رویداد سینمایی دارید؟
باید سرمایهگذاری بسیاری در سینمای کودک انجام شود تا ظرفیتهای این سینما بیشتر شناخته و آشکار شود. در حال حاضر ظرفیتهای سینمای کودک شناخته شده نیست و البته برای بخش خصوصی هم مقرون به صرفه نیست که ریسک کرده و در این سینما سرمایهگذاری کند. اساساً سینما اگر مشکل اقتصادی نداشته
باشد، مسیر رشد را پیدا میکند. اگر مشکل اقتصادی حل شود به دنبال آن مشکلاتی چون اکران و دیگر مسائل رفع میشود. همچنین باید به سینمای کودک و نوجوان نگاه غیر بخشنامهای داشت، در حال حاضر بیشتر نگاه معطوف به بخشنامه است. اگر کسانی که در این زمینه فعالیت میکنند حمایت شوند، سینمای کودک رونق میگیرد. البته این مشکل تنها مختص سینمای کودک نیست. بلکه به طور کلی سینمای کشور به جز موارد عوام پسندانه وضعیت مطلوبی ندارد.
فیلمهای کودک و نوجوان از فقدان مشاوره و نگاه روانشناسانه رنج میبرند
*به نظرتان کدامیک از رویکردهای «برای کودک» و «درباره کودک» بر سینمای کودک و نوجوان امروز حاکم است؟
متأسفانه بیشتر فیلمهای کودک و نوجوان از فقدان مشاوره و نگاه
روانشناسانه رنج میبرند و فیلمهایی هستند که با ذهن بزرگسال برای کودکان ساخته شدهاند، حتی فیلمهایی که برای کودک ساخته شدهاند، چون از دریچه ذهن بزرگسالان عبور کردهاند، با کودک ارتباط نمیگیرند. کسی که میخواهد برای کودک فیلم بسازد، باید کودکان، ذائقه و روحیات آنها را بشناسد.
کودک امروز فیلم کسالتآور و سرشار از نصیحت تماشا نمیکند
*به نظرتان کودک و نوجوان امروز چه انتظاری از سینما دارد؟
کودک نیاز به قصه دارد و دوست ندارد که نصیحت شود. داستانی که بر پرده سینما روایت میشود، باید ریتم خوب داشته باشد؛ زیرا بچههای امروز به انواع سرگرمیها و بازیها در سطح جهان دسترسی دارند و فیلم ایرانی در رقابت با محصولات بینالمللی است. نمیتوانیم از کودک بخواهیم کارتون جذاب «باب اسفنجی» را رها کند و یک فیلم کسالتآور و سرشار از نصیحت را تماشا کند.
نمیتوان با زبان بزرگسال برای کودک فیلم ساخت
*کودک امروز به کدامیک از انواع فیلمهای کوتاه، بلند، انیمیشن و... رغبت بیشتری نشان میدهد؟
به نظرم پیش از هر چیز باید با زبان کودکان با آن ها حرف زد، نمیتوان با زبان بزرگسال برای کودک فیلم ساخت و انتظار داشت او بتواند با آن فیلم ارتباط برقرار کند. باید راه ارتباط با کودک را پیدا کنیم و در این رابطه آموزش ببینیم.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان باید دغدغهمند عمل کند
*در زمینه سینمای کودک و نوجوان باید از کدامیک از سازمانها و نهادها توقع داشت؟
فکر میکنم فرهنگسازی در زمینه تعامل با این گروه سنی برعهده کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است و آنها باید این دغدغه را داشته باشند.
«فیلشاه» یک نمونه موفق در سینمای کودک است
*آیا تاکنون توانسته یا تلاش کردهایم نگاهی به نمونههای موفق سینمای کودک و نوجوان در حوزه بینالمللی داشته باشیم؟
به نظرم انیمیشنهای خوبی در حال تولید است و اخیراً آثاری در سینمای کودک و نوجوان به روی پرده رفته و مورد استقبال بچهها هم قرار گرفتهاند. البته هنوز به وضعیت ایدهآل نرسیدهایم و این مهم را سازندگان فیلمها هم میدانند؛ اما به طور کلی شرایط امیدوارکننده است. به عنوان مثال انیمیشن «
فیلشاه» که این روزها مورد استقبال مخاطبان قرار گرفته، شاید بسیاری را تشویق کند که فیلم کودک بسازند. اگر دولت بخواهد از سینمای کودک و نوجوان حمایت کند، نباید سرمایهای را میان گروههای متعدد تقسیم کند بلکه باید از افراد با استعداد کمک بگیرد تا نتیجه مطلوب به دست آید و این حمایت ادامهدار باشد.
البته در کنار همه اینها، مشکل کمبود سینما نیز وجود دارد و تا زمانی که دست کم سه هزار سالن سینما در کشور نداشته باشیم، نمیتوانیم درباره مشکلات تولید، محتوایی و بازگشت سرمایه و مشکلات دیگر سینما صحبت کنیم.
کودکان امروز نسبت به قبل تغییر کردهاند
*چرا سینمای کودک و نوجوان از رونق دهههای ۶۰ و ۷۰ فاصله گرفته است؟
به نظرم آن دوران فیلمسازان صاحب فرزندان کوچک بودند و راه ارتباط با بچهها را بلد بودند؛ اما الان بچههای آن فیلمسازها بزرگ شدهاند و کودکان امروز هم نسبت به قبل تغییر کردهاند. در حال حاضر باید فیلمسازانی که صاحب کودک هستند، به تولید فیلم کودک تشویق شدند. اگر به روند فیلمهای زنده یاد عباس کیارستمی دقت کنید متوجه میشوید که بسیاری از کاراکترهای اصلی این فیلمها، هم سن و سال فرزندان او بودهاند.