در پایتخت ایران اسلامی برای بزرگداشت یکی از مهم‌ترین آیین‌های دینی شاهد اظهارنظرها و اقداماتی هستیم که شبهات فراوانی درباره انگیزه مدیریت جدید شهری تهران در مواجهه با هیأت‌ها و تکایای مذهبی ایجاد کرد

 به گزارش خبرگزاری تقریب، سال گذشته با تغییر مدیریت شهری یکی از مهم ترین نگرانی‌های که درباره رویکردهای مدیریت جدید وجود داشت، برگزاری و حضور شهرداری تهران در مراسم اربعین بود.

شهرداری تهران یکی از محورهای مهم ستاد اربعین در وزارت کشور است که برای تسهیل حضور شهروندان تهرانی و همچنین زوار امام حسین (ع) در مسیر ایران و عراق اقدامات و وظایفی بردعهده دارد.
حضور شهرداری تهران در مبادی خروجی زوار ایرانی به سمت عراق، مسیرها و شهرهای عراق از جمله کربلا ثمرات بسیار مثبتی در ایجاد رفاه برای زائرین داشت، زائرینی که نزدیک به ۵۰۰ هزار نفر آنها از شهروندان تهرانی بودند.

در سال ۹۶ همزمان با تغییرات مدیریتی انتقادات بسیاری از سوی شورای شهر تهران مبنی بر عدم ضرورت حضور شهرداری در مراسم اربعین بیان شد.

با این حال با توجه به تمهیداتی که در بودجه ۹۶ از سوی شورای چهارم اندیشیده شده بود و ادامه حضور مجتبی عبداللهی؛ معاونت سابق فرهنگی و اجتماعی شهرداری، شهرداری در مراسم پیاده روی اربعین با وجود سنگ اندازی شورای شهر پنجم حضور پررنگ خود را حفظ کرد.

اما در سال جدید بار دیگر با نزدیک شدن به ماه محرم و صفر اعضای شورای شهر تهران و برخی از مدیران شهرداری نسبت به وظایف مدیریت شهری در رونق بخشیدن به شعائر حسینی، مراسم ها، کمک به هیات ها و برگزاری نمایشگاه عطر سیب تخریب‌هایی را شروع و در بودجه بندی نیز تا آنجایی که توانستند بودجه مربوط را کاهش دادند.

*انتقاد به عطر سیب و کمک به هیات‌ها

ناهید خداکرمی، یکی از اعضای شورای شهر پنجم تهران در گفت‌وگویی اعلام کرده که هیات ها در حال سواستفاده از بودجه شهرداری بودند و برای جلوگیری از این امر نمایشگاه عطر سیب نباید برگزار شود:« برخی به شهردار برای برگزاری این نمایشگاه اصرار کرده‌اند اما شهردار نباید تسلیم شود. بودجه شهرداری از عوارض پرداخت شده توسط مردم تأمین می‌شود و می‌باید صرف نگهداشت و امور شهر شود نه خرج مواردی که جزو وظایف شهرداری نیست. »

فلسفه وجودی برخی از انتقادات اعضای شورای شهر نسبت به کمک به هیات‌ها و مراسم‌های محرم و صفر به بهانه مالی بوده و معتقدند که برگزاری مراسم ها همواره مردمی بوده و نباید نهادی در این امر دخالت کند و بودجه آن را تامین سازد.

خداکرمی در انتقاد به برگزاری نمایشگاه عطر سیب و پیش از برگزاری آن نیز به بخشنامه دفتر شهردار اشاره کرده و آن را خلاف مصوبات دانسته بو:« اخیراً بدون اطلاع شورای شهر تهران، بخشنامه‌ای با امضای رئیس دفتر شهردار تهران صادر شده است. براساس این بخشنامه قرار است، نمایشگاه عطر سیب همچون سابق برگزار شود؛ درحالی‌که تحمیل چنین هزینه‌هایی به شهر خلاف مصوبه شورای شهر است و این تصمیم بدون مشورت با شورا اتخاذ شده است.»

انتقاد به کمک‌ها و تسهیل گری شهرداری تهران تنها به عطر سیب محدود نمانده و از هم اینک برخی از اعضا نسبت به پیاده روی اربعین نقدهایشان را شروع کرده‌اند.

مرتضی الویری، شهردار سابق تهران و عضو فعلی شورای شهر تهران نیز به انتقاد از اقدامات شهرداری تهران در ایام اربعین پرداخت و گفت: «با توجه به شرایط شهرداری تهران و میزان بدهی‌های این مجموعه به پیمانکاران به نظر می‌رسد هزینه‌کرد در مراسم اربعین به این شکل در خارج از شهر تهران جای تامل دارد و بنده مخالف این‌گونه مسائل هستم.»

با این حال با اظهارنظر حق شناس درباره عدم برگزاری نمایشگاه عطر سیب در سال جاری، برپایی آن در هاله ای از ابهام قرار گرفته بود.

محمدجواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر تهران، در گفت‎وگو با رسانه‎ها درباره برگزاری این نمایشگاه اعلام کرد: «امسال بنایی برای برگزاری نمایشگاه عطر سیب نداریم؛ چراکه اعتقاد داریم، حمایت‌های اینگونه باعث شائبه‌دار شدن حرکت هیئت‌های مذهبی می‌شود.
 

برگزاری بی رمق شانزدهمین نمایشگاه عطر سیبانتقاداتی  که از سوی مدیریت جدید شهری و به خصوص برخی از اعضای شورای شهر پنجم در ارج نهادن به شعائر حسینی صورت گرفت، باعث ایجاد نگرانی‌ها و شبهاتی در میان دوستداران اهل بیت شد. امری که در نهایت با تاخیر محقق و دستور برگزاری نمایشگاه عطر سیب به معاونت فرهنگی و اجتماعی صادر شد.

به طور کلی در تهران بیش از سی هزار هیات وجود دارند که بخش عمده یعنی ۹۰ درصد از هزینه های برگزاری مراسم و تجهیز آنها به صورت مردمی صورت می گیرد. در سال‌های گذشته شهرداری تهران به عنوان یکی از نهادهای مردمی و عمومی بخش کوچکی از هزینه‌ها را در قالب بن‌ها و تجهیز هیات‌ها و تکایا برعهده داشت و بیشتر به صورت تسهیل گر حضور داشت.

این در حالی است که به گفته ولی الله شجاع پوریان، معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری، شورای شهر بودجه مرتبط با این موضوعات را بسیار کاهش داده است.

مرتضی الویری، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران درباره بودجه در نظر گرفته شده برای کمک به هیات ها و مراسم های محرم و صفر اعلام کرده بود:« در بودجه شهرداری تهران ردیف بودجه‌ای برای استفاده در مراسم آئینی و مذهبی با رقم حدود ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان پیش بینی شده است و اگر قرار باشد که شهرداری کاری در این خصوص انجام دهد تنها می‌تواند به همین اندازه برای آن برنامه‌ریزی کند.

شهرداری تهران به جای کمک به هیئت‌های مذهبی و دولتی کردن آنها بهتر است پول و اعتبارات را به پیمانکارانی بدهد که هر روز در مقابل شورای شهر تهران تجمع می‌کنند.»

شجاع پوریان نیز درباره برگزاری نمایشگاه عطر سیب از بودجه یک میلیاردی آن سخن گفته است. ولی‌الله شجاع پوریان با حضور در جمع خبرنگاران به انتقادات پیرامون برگزاری نمایشگاه عطر سیب پاسخ داد و با بیان اینکه نمایشگاه عطر سیب ۱۵ سال برگزار شد و امسال نیز شانزدهمین دوره آن در بوستان ولایت برگزار شده است، گفت: «این نمایشگاه با اعتبار یک میلیارد تومان آغاز و از سه سال پیش تا سال گذشته نیز عدد اعتبارات کمک به هیات‌ها و مساجد به هفت میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان رسیده بود.»

وی ضمن بیان اینکه بن های تخفیفی برای هیات ها به صورت کامل حذف شده است؛ گفته:«ردیف بودجه برگزاری نمایشگاه عطر سیب حدود هفت میلیارد تومان بود اما امسال توانستیم با سازوکارهایی که اندیشیدیم و حذف بن‌های خرید، نمایشگاه را با حدود ۷۰۰ میلیون تومان برگزار کنیم.»
باید اذعان کرد که کاهش بودجه برگزاری نمایشگاه به معنای کم توجهی شهرداری به برگزاری باشکوه و در خور حمایت از هیات های مذهبی است. نمایشگاهی که نه شهردار و نه معاون وی برای افتتاح در مراسم حضور نداشتند و به صورت کاملا مهجور و با استقبال بسیار پایینی برگزار شده است.

وقتی که نه شهردار و نه مدیران و نه حتی اعضای شورای شهر تهران اعتقادی به برگزاری نمایشگاه ندارند و آن را تنها برای رفع تکلیف برگزار کرده اند، کاملا مشخص است که قرار نیست در نمایشگاه خدماتی ارائه شود و بسیاری از مسئولان هیات‌ها و مراسم‌ها مذهبی ترجیح داده‌اند به طور کلی در نمایشگاه حضور پیدا نکنند.

 غرفه‌های خالی نشان واضحی از کم رمق برگزار شدن نمایشگاه مهمی چون عطر سیب است. حتی سال گذشته محمدعلی نجفی، شهردار مستعفی تهران در مراسم افتتاح نمایشگاه عطر سیب حضور پیدا کرد و در اظهاراتی به اهمیت آن پرداخت ولی امسال محمدعلی افشانی مشخص نیست برای دوری از انتقادات اعضای شورای شهر یا هر دلیل غیر موجه دیگر ترجیح داده تا در نمایشگاه حضور پیدا نکند .

شهردار تهران در پاسخ به این پرسش که چرا مدیریت شهری در این دوره توجهی را به موضوعات مذهبی و حمایت از هیئات ندارد، گفت: «قطعاً این طور نیست و البته باید در این خصوص در نشست خبری توضیح داده شود.»

هرچند از ظواهر امر پیداست که بی توجهی به مراسم‌های آیینی و مذهبی در دستور کار مدیریت جدید شهری قرار دارد ولی به طور کلی باید گفت که یکی از وظایف عمده شهرداری‌ها کارویژه‌های فرهنگی و اجتماعی است.

فرهنگ عاشورایی عصاره تاریخی و تمدنی ایران محسوب می شود و تمامی اقشار کشور حتی از ادیان غیر از اسلام و تشییع به آن توجه دارند و آن را گرامی می‌دارند. حال شهرداری تهران به عنوان بزگترین تسهیل گر امور شهری به خصوص در حوزه فرهنگی و اجتماعی در پایتخت خود را فارغ از این امر می‌داند و آن را هدر رفت هزینه از عوارض مردم ارزیابی می‌کند! اما از سوی دیگر برای برگزاری کنسرت‌های خیابانی خود را به آب و آتش می‌زند! هرچند عنوان می‌شود کنسرت خیابانی رایگان است ولی برای برگزاری آن صدها میلیون تومان باید هزینه تهیه زیرساخت‌ها و تسهیل امور شود.


 در همین زمینه؛ مهدی چمران، رئیس شورای شهر چهارم در گفت وگویی معتقد است:« مگر در دوران مدیریت گذشته سیصد زمین چمن در شهر ساخته نشد و دو استادیوم نیز به مردم تحویل داده نشد؟ آیا ما مدیران وزارت ورزش بودیم؟ خیر. اما ترویج و تقویت فرهنگ ورزشی برای حفظ سلامت جوانان ودور نگاه داشتن آنها از مسائل آسیب‌های اجتماعی مدیران شهری را به فکر افزایش زمینه های ورزشی در شهر انداخت؛ بنابراین اعضای شورای شهر نمی‌توانند عنوان کنند موضوعات محرم؛صفر و حمایت از جوانان و عاشقان ولایت و امامت جدای از دستور کارآنهاست چرا که این مورد یکی از مهمترین موضوعات فرهنگ دینی ما به عنوان مسلمان و شیعه تلقی می شود.»


مجتبی شاکری، عضو سابق شورای شهر نیز در گفت‌وگویی درباره انتقاد برخی از اعضای شورای شهر پنجم درباره بودجه کمک به هیات‌ها و نمایشگاه عطر سیب عنوان داشته که چرا اعضای شورای شهر نسبت به دیگر موارد بودجه ای چنین نقدی ندارند:« خانه هنرمندان که در پارک تحت مالکیت شهرداری وجود دارد و بودجه سه میلیاردی هم می‌گیرد درحالی‌که کاملا خصوصی است و اساسنامه هم دارد. هیچ‌وقت هم برای این دریافتی و خدماتی که می‌گیرد، گزارشی ارائه نمی‌کند.»