اکنون بانکداری اسلامی مورد توجه بسیاری از کارشناسان در سطح جهان قرار گرفته است تا اساس بانکداری و صنعت مالی اسلامی و چگونگی موفقیت بانکداری اسلامی در رهایی از چنگال بحران مالی را شناسایی کنند.

به گزارش خبرگزاری تقریب(تنا)، صنعت مالی اسلامی در سال ۲۰۱۰ به موفقیت های بسیار زیادی دست یافت که مهمترین آن روند افزایش رشد آن در خلال بحران مالی بود بطوریکه میانگین رشد بانکداری اسلامی در خلال سال ۲۰۰۹ به ۲۸ درصد رسید ؛ چنین رشدی را بانکداری اسلامی در دوران حیات خود تا کنون تجربه نکرده بود.

این صنعت در بسیاری از کشور های جهان که اصلا با اسلام و احکام شریعت اسلامی آشنا نبودند ویا اسلام دین اصلی آنها نبود، گسترش یافت. درکشور هایی چون فیلیپین که دارای اکثریت مسیحی است یا  هند  که اکثریتشان هندو مذهب هستند و یا مالت که یک کشور غیر اسلامی است،صنعت بانکداری اسلامی راه اندازی شد.

راه اندازی اولین بانک اسلامی آلمان
مسئولان بلند پایه در دولت آلمان به نقش شریعت اسلامی در صنعت مالی پی بردند بنابراین صنعت مالی اسلامی را به عنوان یکی از جایگزین های مالی مطرح نمودند و اولین بانک اسلامی آلمان را در شهر مانهایم راه اندازی و اعلام نمودند که بانک های اسلامی بعدی را نیز به زودی افتتاح خواهند کرد.

هند سوار بر قافله صنعت مالی اسلامی

کارشناسان معتقدند که هند در حال حرکت به سوی استفاده از نظام مالی اسلامی است و گام های زیادی را برای اجرای این نظام در سال گذشته برداشته است. این اقدامات به خاطر فشار بیش از ۱۵۰ میلیون مسلمان ساکن در این کشور صورت گرفته که خواهان یک نظام بانکی به دور از بهره هستند. همچنین این کشور اقدام به اجرای برخی از اصلاحات قانونی در درون نظام بانکی خویش برای جذب سرمایه گذاران منطقه خلیج فارس نموده است.

تلاش روسیه برای تبدل شدن به دروازه ورود صنعت مالی اسلامی در شرق اروپا

مسکو تلاش می کند تا نظام بانکداری اسلامی گسترده ایی را ایجاد کند و به دنبال افزایش تقاضا برای خدمات مالی اسلامی در این کشور، از مالزی و برخی کشور های اسلامی برای ایجاد نظام مالی اسلامی پیشرفته درخواست کمک کرده است بطوریکه تلاش می کند تا دروازه ورود این صنعت به اروپای شرقی باشد.

تصویب چهار چوب قانونی مناسب در فرانسه برای صدور اوراق قرضه اسلامی

فرانسه اقدام به تغییراتی در قوانین مالی و اقتصادی خود نمود تا بتواند اوراق قرضه اسلامی در این کشور منتشر کند و این در راستای تلاش های پاریس برای جذب سرمایه و رشد سریع این صنعت صورت گرفت.
همچنین فرانسه اعلام کرد که اولین بانک اسلامی را بعد از موافقت مجلس نمایندگان این کشور برای تعدیل قانون بانکداری برای اعطای مجوز به بانک های اسلامی، راه اندازی می کند. همچنین شورای مالی اسلامی فرانسه میزبان کنفرانس مالی اسلامی با حضور کارشناسان صنعت مالی اسلامی و با نظارت و سرپرستی بانک توسعه اسلامی بود.

گام های اولیه در فیلیپین به سوی صنعت مالی اسلامی

فیلیپین که بزرگترین کشور مسیحی نشین در آسیا به شمار می رود اقدام به صدور صکوک اسلامی به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار نمود تا بتواند یکی از جدید ترین اعضای بازار مالی اسلامی به شمار آید همچنین این کشور در صدد صدور صکوک سلامی به ارزش یک میلیارد دلار است که اکنون به خاطر بحران مالی صدور آن با تأخیر مواجه شده است.

روی آوردن لوگزامبورگ به بانکداری اسلامی برای تحقق عدالت اجتماعی

رئیس بانک مرکزی لوگزامبورگ می گوید: لوگزامبورگ کشوری کوچک محصور در مرکز اروپا می باشد و بانکداری اسلامی فرصتی برای تحقق عدالت اجتماعی در این کشور است. وی اشاره می کند که معاملات مالی اسلامی اخلاقی است و برای تحقق عدالت اجتماعی بسیار کارساز است و همچنین می تواند به غیر مسلمانان نیز خدمت کند .

با این ویژگی های مثبت در نزد بانکداری اسلامی و افزایش تقاضا برای معاملات مالی اسلامی این کشور اقدام به راه اندازی بانکداری اسلامی نمود و اکنون این کشور یکی از پیشگامان و فعالان عرصه صنعت مالی اسلامی در جهان به شمار می رود.

مالت و تلاش برای ایجاد محیطی مناسب برای اقتصاد

مالت کنفرانسی به منظور کشف فرصت ها در دنیای صنعت مالی اسلامی با عنوان"مالت بخش خدمات مالی... تغییر و فرصت ها" برگزار کرد که هدف از این کنفرانس دستیابی به رشد پایدار در یک محیط با ثبات بود. همچنین پیش نویس قانون فعالیت بانکداری اسلامی در این کشور تهیه گردید و مسئولان تأکید نمودند که این قانون برای محافظت از عملیات صدور صکوک برای سرمایه گذاری در بانکداری اسلامی است همچنین این قانون راه اندازی بانک اسلامی و خدمات مالی اسلامی نظیر اجاره را تشویق می کند.

توجه بانک های مغرب به اجاره و مرابحه

حدود یک سال و نیم از اجازه برای فعالیت های نظام مالی منطبق با شریعت اسلامی در مغرب می گذرد و بر اساس گزارش بانک مرکزی مغرب حجم معاملات بانکی مغرب مربوط به صنعت مالی اسلامی در این کشور به شدت افزایش یافته است و خدماتی نظیر مرابحه و اجاره بیشترین استقبال را داشته اند.

روند روبه رشد بانکداری اسلامی در افغانستان 

افغانستان منطقه ایی حساس و نا آرام است اما بانکداری اسلامی در خلال سال گذشته در این کشور به روند رشد خود ادامه داده است. کابل در سال گذشته میزبان حادثه مهمی در تاریخ خود بود اولین کنفرانس بین المللی صنعت مالی اسلامی در این کشور با هدف کشف فرصت های سرمایه گذاری اسلامی با همکاری مرکز خدمات بانکداری اسلامی "الهدی" برگزار شد.

"الشیخ الزبیر مغل" مدیر مرکز الهدی گفت:افغانستان دارای یک بازار در حال رشد برای صنعت مالی اسلامی است.

لازم به ذکر است،در حال حاضر ۱۸ بانک عمومی در افغانستان فعالیت می کنند که تعدادی از این بانک ها اسلامی هستند و همچنین قرار است یه زودی برخی از بانک های سنتی فعال در افغانستان اقدام به ارائه خدمات بانکداری اسلامی کنند.

آذربایجان میزبان نشست سالانه بانک توسعه اسلامی

در سال گذشته باکو میزبان نشست سالانه بانک توسعه اسلامی بود. در حاشیه این نشست ، همایش ها و نشست های دیگری از جمله نشست شورای نظارتی مؤسسه اسلامی بیمه سرمایه گذاری و امنیت صادرات ، نشست مسئولان صندوق همبستگی توسعه اسلامی ، مجمع عمومی مؤسسه اسلامی توسعه بخش های خاص و مجمع عمومی مؤسسه بین المللی اسلامی سرمایه گذاری تجاری برگزار شد.

برگزاری نشست بین المللی صنعت مالی اسلامی در موریس

در سه ماهه آخر سال ۲۰۱۰ موریس میزبان کنفرانسی پیرامون بانکداری و صنعت مالی اسلامی بود و این نشست یکی از بزرگترین کنفرانس های پیرامون صنعت مالی اسلامی در جهان بود که با هدف بهبود رشد اقتصادی در این جزیره ، بالابردن سطح مهارت ها از طریق آموزش بهتر و آگاهی دادن در زمینه بانکداری اسلامی برای تشویق سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری در صنعت مالی اسلامی برگزار گردید. در حالی این کنفرانس برگزار شد که این جزیره با نرخ بیکاری مواجه بود و رقابت بسیار زیادی برای ورود به بازار های جهانی با سایر کشور ها داشت.  برگزاری این کنفرانس و ورود به صنعت مالی اسلامی کمک زیادی به این جزیره نمود.

صدور اولین صکوک در ژاپن

بانک مرکز ژاپن در سال ۲۰۱۰ به سوی خدمات بانکداری اسلامی گام برداشت از جمله اقدامات این کشور این بود که برای اولین بار اقدام به صدورصکوک مالی مطابق با شریعت اسلامی نمود.

تونس نیاز به اقدامات جدی دارد

با ورود بانک "الزیتونه اسلامی" به سیستم بانکداری تونس، فعالیت بانکداری در این کشور با نشاط خاصی ادامه یافت و این اتفاق بخش بانکداری تونس را دگرگون کرد و این اتفاق با ورود برخی خدمات جدید و متنوع اسلامی تقویت شد اما با این وجود هنوز بانکداری اسلامی در این کشور کوچک در شمال افریقا غریب است و چندان توسعه نیافته است.

فرصت های جدید در کره جنوبی

با افزایش استقبال کره ایی ها از اسلام ، بخش مالی اسلامی نیز این فرصت را یافت تا در بازار این کشور نفوذ کند. دولت این کشور اعلام کرد که بحران مالی فرصت مناسبی در اختیار آنها گذاشته تا از صنعت مالی اسلامی استفاده کنند و در سال گذشته این کشور تلاش نمود تا سوار بر موج صنعت مالی اسلامی و بانکداری اسلامی شود و از این صنعت بهره گیرد و به همین منظور این کشور کنفرانس بین المللی پیرامون صنعت مالی اسلامی در سئول برگزار کرد.

جیبوتی، تسریع در استفاده از معاملات مالی اسلامی

جیبوتی در سال گذشته اقدام به راه اندازی مرکز اقتصاد و بانکداری اسلامی نمود. این کشور با همکاری برخی از کشور های پیشگام در صنعت مالی نظیر سودان و عربستان سعودی اقدام به راه اندازی بانکداری اسلامی نمود. همچنین این کشور موفق شد یک دوره تخصصی آموزشی در زمینه فقه معاملات مالی اسلامی با شعار "به سوی بانکداری متفاوت" توسط وزارت امور اسلامی و اوقاف و با همکاری کمیته جوانان افریقا در محل دفتر این کمیته در ریاض برگزار کند .

موریتانی خواهان نظام مالی اسلامی

صنعت مالی اسلامی در این کشور با شتاب بیشتری پیشرفت کرد و اقتصاد دانان و فعالان اقتصادی این کشور به اهمیت این صنعت پی بردند بویژه در زمانی که این کشور در های خود را به روی سرمایه گذاری خارجی گشوده است . فعالان اقتصادی این کشور خواستار ایجاد تعداد بیشتری از بانک های اسلامی و اعطای مجوز برای فعالیت آنها به منظور جذب سرمایه گذاران این بخش در این کشور شدند.

اکثر تحلیل گران موریتانیایی معتقدند ک در شرایط کنونی این کشور نیاز مبرمی به ایجاد بانک های اسلامی بیشتر برای تحرک جنبش سرمایه گذاری و جذب نقدینگی دارد.

اندونزی میزبان سمینار آسیایی صکوک

اندونزی در سال ۲۰۱۰ سمینار آسیایی صکوک را در جاکارتا برگزار کرد در این سمینار تعدادی از موضوعات مهم نظیر توسعه و نوآوری در صکوک و مدیریت ریسک مورد بررسی قرار گرفت این کنفرانس اهمیت بسزایی در زمینه از بین بردن مناقشات پیرامون صکوک اسلامی که بعد از بحران صکوک دوبی بوجود آمد، داشت. همچنین این نشست اهمیت زیادی از لحاظ بررسی جهانی شدن صنعت مالی اسلامی و آماده سازی نسل های آینده برای تعامل با صنعت مالی و بانکداری اسلامی داشت.

اولین کنفرانس مالی اسلامی در قطر

اولین کنفرانس مالی اسلامی با حضور بانکداران و سرمایه گذاران در قطر برگزار شد این کنفرانس در راستای اقدامات قطر برای گسترش بانکداری اسلامی صورت گرفت. قطر طی سال های اخیر توجه بسیار زیادی به بانکداری اسلامی داشته و تعداد زیادی بانک و شرکت های مالی اسلامی در این کشور ایجاد شده است.

سال ۲۰۰۱ و بانکداری اسلامی 

در سال ۲۰۱۱ شاهد تحولات زیادی در زمینه صنعت مالی و بانکداری اسلامی خواهیم بود که مهمترین آن عبارتند از ایجاد بانک های مرکزی و مؤسسات پلی هیئت های شرعی,هماهنگی بین فتواهای صادره در بانک های مختلف در سطح جهان، جهش در زمینه آموزش تخصصی بانکداری اسلامی و آماده سازی نیرو های متخصص در این بخش .
پیش بینی می شود روند رشد بانکداری و صنعت مالی اسلامی در سال های آینده نیز با شتاب بیشتری ادامه یابد بویژه در کشور های خاصی نظیر عربستان که تلاش می کند به مرکز این صنعت در جهان اسلام تبدیل گردد. 

گرد آوری و ترجمه: محمد عسکری دوست