انگيزه اصلي از تأليف اين كتاب كه رويكردي نظري و تا حدي كاربردي دارد، فهم، تبيين و توليد محتوا در خصوص وحدت جهان اسلام است.

خبرگزاري تقريب(تنا):

كتاب حاضر از چهار فصل تشكيل شده است. فصل اول به مباحث نظري در خصوص وحدت جهان اسلام و انواع آن و نيز ريشه‌يابي و شكل‌گيري اختلافات در جهان اسلام اختصاص يافته است.

فصل دوم با تبيين قلمرو موضوعي و مفهومي جهان اسلام از رويكردهاي مختلف آغاز مي‌شود و بابررسي عوامل توانمندساز جهان اسلام براي دستيابي به وحدت پايان مي‌يابد.

در فصل سوم ضمن بررسي مباني مفهوم هم‌گرايي، عوامل مؤثر در هم‌گرايي و واگرايي جهاناسلام مورد بررسي قرار گرفته است. و در فصل آخر، با اتكا به مطالعات نظري انجام‌شده در فصل‌هاي قبلي و نيز دانش آينده‌انديشي، در چارچوب مدل ادراكيِ پيشنهادشده، آينده‌هاي پيش‌روي جهان اسلام كاوش و بررسي شده است.

ترویج ادبیات هم‌گرایی و انسجام با تأکید بر موضوع وحدت اسلامی از دیگر رویکردهایی است که تلاش شده است در این کتاب تا حد امکان بسط و توسعه یابد.

برخی از مهم‌ترین عناوین و مطالب مندرج در کتاب عبارت‌اند از: فصل اول:

مقدمة نظري وحدت جهان اسلام. وحدت جهان اسلام، امت واحده، مباني مكتبيو عقلايي وحدت، انواع و ملاك‌هاي وحدت در نظام بين‌الملل، ريشه اختلاف كشورهاي اسلامي، پيشينة تاريخي تفرقه در جهان اسلام.

فصل دوم: جهان اسلام: قلمرو موضوعي و مفهومي. رويكرد حقوقي، گونه‌شناسي كشورهاي اسلامي بر اساس­حقوق اساسي و نظام سياسي، رويكرد فقهي، مفاهيم دارالاسلام از منظر فقهي، عوامل توانمندساز جهان اسلام براي دستيابي به وحدت، موقعيت جغرافيايي كشورهاي اسلامي، جغرافياي انساني جهان اسلام، موقعيت ژئوپليتيكي برتر جهان اسلام، موقعيت ژئواستراتژيكي جهان اسلام، ويژگي‌هاي جمعيتي جهان اسلام، موقعيت ژئوكالچر جهان اسلام.

فصل سوم: هم‌گرايي در جهان اسلام. هم‌گرايي، تعريف و مفهومهم‌گرايي، نظريه‌ها و رهيافت‌هاي هم‌گرايي، هم‌گرايي از ديدگاه فلسفة سياسي، كاركردگرايي، نوكاركردگرايي، هم‌گرايي سياسي، هم‌گرايي ­اقتصادي، هم‌گرايي اجتماعي، فدراليسم، فراملي‌گرايي، رهيافت ارتباطات، هم‌گرايي بر مبناي اجتماع امنيتي و هويت مشترك، عوامل مؤثر در ايجادهمگرايي، عوامل مؤثر در ايجاد واگرايي، عوامل مقوم هم‌گرايي، كانون‌هاي هم‌گرايي و واگرايي در جهان اسلام.

فصل چهارم: آينده‌ هم‌گرايي جهان اسلام. اهميت مطالعه آينده دراسلام، چشم‌انداز آينده‌ جهان اسلام، ارائه مدل مفهومي وراهبردي، آينده هم‌گرايي اقتصادي، آينده هم‌گرايي فرهنگي، آينده هم‌گرايي سياسي، آينده هم‌گرايي امنيتي. در پایان کتاب چند ضميمه شامل: بيانات رهبر معظم انقلاب در مراسم گشايش هشتمين اجلاسسران كشورهاي اسلامي، پيش‌نويس منشور وحدت اسلامي، و اطلاعات پايه كشورهاي عضو سازمان كنفرانس اسلامي فراهم آمده است. 

كتاب"وحدت جهان اسلام: چشم‌انداز آينده"زير نظر"يحيي صفوي"، با پژوهش گروه محققان: عليرضا فرشچي، محمد حسيني‌مقدم، مريم صنيع اجلال، مصطفي مهرورزي، سيد حمزه صفوي و به سفارش موسسه آينده‌پژوهي جهان اسلام در ۴۰۰ صفحه به زيور طبع آراسته شده است.