به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگ و هنر خبرگزاری تقریب،مساجد از صدر اسلام به عنوان عبادتگاه مسلمانان وجود داشته‌اند.
آنچه جالب توجه است این است که تا امروز، زیبایی و تاریخچه‌ی غنی این اماکن مقدس الهام بخش بازدیدکنند‌گان بی‌شماری در سراسر جهان بوده است.
بر همین اساس خبرگزاری تقریب قصد دارد در قالب یک بسته خبری و به صورت هفتگی به معرفی مساجد زیبای جهان و کشورمان بپردازد.
در هجدهمین شماره از این بسته خبری به معرفی « مسجد کبود، ایروان» پرداخته ایم، که مشروح آن در ادامه می‌آید:
مسجد کبود که با نام‌های مسجد پارسی، مسجد آبی آسمانی و مسجد گک جامی نیز شناخته می‌شود، در قرن ۱۸ میلادی بنا گردید. گزارش شده این مسجد با معماری نسبتا ساده و فاقد هرگونه المان مجلل ، توسط فرمانروای محلی، " حسین علی خان" در دوره‌ی سلطنت نادرشاه افشار ساخته شده است.
ساخت بنا در سال ۱۷۶۰ آغاز گردیده، و بین سال‌های ۱۷۶۴ تا ۱۷۶۸ به اتمام رسیده است. در دوران حکم‌فرمایی حکومت صفوی، مذهب شیعه به عنوان مذهب رسمی امپراطوری سرزمین پارس اعلام می‌شود. این مسجد به عنوان مسجدی ایرانی، از شاخه‌ی ۱۲ امامی پیروی می‌کند.
مسجد کبود که به دلیل رنگ غالب آبی در ورودی و کاشی‌هایش این لقب را گرفته است، بیش از ۲۱.۳۰۰ متر مربع از زمین‌های درجه یک را پوشش داده است. این مسجد دارای محوطه‌ی محصور داخلی، سالن‌های ملاقات (صحن اصلی مسقف) و مدرسه‌ی علمیه است.
تاریخچه‌ی مسجد کبود
ارمنستان در طول تاریخ تحت سلطه‌ی امپراتوری‌های مسلمان زیادی بوده است. پارس‌ها یکی از این فرمانروایان هستند و در حال حاضر مسجد کبود تنها مسجد باقی مانده‌ی ایروان محسوب است.
خواست‌گاه دقیق مسجد قابل ردیابی نیست ولی ساخت وساز آن از سال ۱۷۶۴ آغاز شده و در همان دهه به اتمام رسیده است. اعتقاد بر این است که این بنا به دستور حسین علی خان، حاکم محلی وقت ساخته شده.
از این مسجد به عنوان مسجد جمعه‌ی اصلی استفاده می‌شده است. سردر و گنبد به زیبای و دقت با کاشی‌های آبی رنگ تزیین شده‌اند. بارگاه اصلی دارای فواره‌ای با یاخته‌های دور تا دور می‌باشد. این بنا همچنین توسط نارون‌های سرخ محصور شده بوده.
سال بنای مسجد نشان از دوره حکومت پارسیان بر ایروان و ارمنستان شرقی دارد. در آن زمان ایروان مرکز استانی با حدود ۲۰.۰۰۰ نفر جمعیت بوده است. در نتیجه‌ی جنگ‌های روسی-ایرانی در سال‌های ۱۸۲۷-۱۸۲۸، به نظر می‌رسد هم ایروان و هم ارمنستان شرقی تحت کنترل مستقیم امپراتوری روس درآمده‌اند.
پس از آن‌که عهدنامه‌ی ترکمنچای به امضا رسید، رود ارس به عنوان مرز بین منطقه‌ی تحت حکومت روس‌ها و ایران شناخته شد. جالب این است که این رود حتی امروز هم مرز بین ایران و ارمنستان جنوبی را مشخص می‌کند. پس از استقرار قوانین روسی بر این سرزمین، مسجد کبود تبدیل به بزرگ‌ترین مسجد از بین ۸ مسجد فعال شد.
مسجد کبود در طول دوره‌ی شوروی سابق
منابع بسیاری که به نظر قابل اطمینان نیز می‌آیند، مدعی هستند که پیش از رسیدن روس‌ها، ۱۰ مسجد فعال در ایروان وجود داشته است. این مساجد یا تخریب شده یا به حال خود رها گردیده‌اند. از این ۱۰ مسجد فقط یکی باقی مانده که همان مسجد با شکوه کبود است که در زمان حکومت شوروی سابق به عنوان موزه از آن بهره برداری می‌شده است.
هرچند این مسجد در دوره‌ی شوروی آسیب‌های و سختی‌های زیادی را متحمل شده. دقیقا به مانند تمامی کلیسا‌های ارمنی و در کل تمامی بنا‌ها و مراکز دینی ارمنستان، از مسجد کبود نیز تحت سیاست‌های سکولار وضع شده توسط حکومت کمونیستی، به طرز رقت‌باری نگهداری می‌شده است. پیش از این در سال ۱۹۳۱ تمامی خدمات دینی در آن متوقف شده بود و تنها کاربرد این بنا به عنوان موزه‌ی شهر ایروان بوده است.
مسجد کبود پس از دوران شوروی
پس از سقوط حکومت شوروی، مسجد کبود تحت ترمیم‌های جدی و پایه‌ای با آجر‌ها و کاشی‌های براق قرار می‌گیرد. این بازسازی‌ها که توسط ایران سرمایه گذاری شده بودند مورد استقبال منتقدین واقع نشدند چرا که آنان معتقد بودند روح اصیل این مسجد حفظ نشده است.
انتهای پیام/
دریافت صفحه با کد QR
