حجت‌الاسلام والمسلمین ایمانی‌پور، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، در سخنرانی خود در همایشی پیرامون فلسفه اسلامی و عرفان نظری، به بررسی نقش و تأثیر ابن عربی بر ملاصدرا پرداخت.

به گزارش حوزه فرهنگ و هنر خبرگزاری تقریب، وی با اشاره به جایگاه ابن عربی در میان اندیشمندان اسلامی، گفت: امام خمینی (ره)، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، از ابن عربی به عنوان شیخ اکبر و شیخ عارف یاد کرده و در نامه تاریخی خود به میخائیل گورباچف، آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی، مراجعه به آثار ابن عربی و ابن سینا را برای شناخت اسلام توصیه کرده است.

ایمانی‌پور با تأکید بر تأثیرات ابن عربی بر ملاصدرا، اظهار داشت: ملاصدرا در مرحله‌ای از تاریخ اندیشه قرار دارد که از یک سو وارث فلسفه فارابی، ابن سینا و ابن رشد و از سوی دیگر متفکری چون ابن عربی و سهروردی است. فلسفه ملاصدرا، تلفیقی از فلسفه و عرفان نظری است و حکمت متعالیه او کوششی در وصول به حقایق از طریق عقل و بهره‌بردن از وحی الهی است.

وی به نقل از علامه طباطبایی اشاره کرد که اساس حکمت متعالیه ملاصدرا مبتنی بر فتوحات و فصوص الحکم ابن عربی است و افزود: ملاصدرا در موضوعاتی چون وحدت وجود، اهتمام به شهود به عنوان رکن اساسی در فهم حق، حرکت جوهری و استفاده از کتاب و سنت به عنوان معیار سنجش حقایق، به شدت تحت تأثیر ابن عربی بوده است.

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ادامه داد: ملاصدرا، ابن عربی را به عنوان استاد مسلم و راستین نهضت تصوف دینی در جهان اسلام می‌داند و در آثار خود با احترام و خضوع از وی یاد می‌کند. او ابن عربی را با صفاتی چون شیخ عارف، شیخ اکبر، و شیخ محقق توصیف کرده و این نشان‌دهنده جایگاه والای ابن عربی در نظام فکری ملاصدرا است.

ایمانی‌پور به اهمیت تلفیق فلسفه و عرفان در اندیشه ملاصدرا اشاره کرد و گفت: "ملاصدرا معتقد است که مسائل فلسفی باید با برهان و دلیل عقلی بیان شود. با این وجود، او برتری عرفان و علم شهودی را بر سایر علوم تأکید می‌کند و معرفت و شناخت حقیقت وجود را مخصوص عارفان راسخ می‌داند. وی ادامه داد:ملاصدرا در عین استفاده از عرفان ابن عربی، در برخی موارد از او انتقاد نیز کرده است و در عصر کنونی نیز بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران با وجود اشاره به مراجعه به ابن عربی در نامه ی تاریخی خود به گورباچوف مخالفت های را با او داشته است .

در بخش دیگری از سخنان خود، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به تأثیرات عمیق معنوی و الهامات ربانی در زندگی و آثار ملاصدرا پرداخت و گفت: "ملاصدرا در مقدمه اسفار خود اشاره کرده که بسیاری از مسائل عقلی و حکمی از طریق گشایش غیبی و الهامات ربانی بر او معلوم گشته و نه از طریق مجادلات کلامی و یا سیاق فلسفی متعارف.

رئیس دستگاه دیپلماسی فرهنگی کشور در پایان سخنرانی خود به اهمیت بازنگری در آرای اندیشمندانی نظیر ابن عربی و ضرورت پژوهش‌های تمدنی و تبادل تجارب علمی میان نخبگان اشاره کرد. وی از برگزارکنندگان این همایش ارزشمند تشکر کرد و بر اهمیت مطالعات تمدن‌پژوهانه تأکید کرد و گفت: "جهان امروز برای نجات خود از گرداب‌های مادی‌گرایی نیازمند بازخوانی مباحث عرفانی و فلسفی است و شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی بدون بهره‌گیری از این آموزه‌ها امکان‌پذیر نیست.در این همایش که به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بوسنی و هرزگوین برگزار شد، جمعی از اساتید حوزه و دانشگاه به ارائه مقالات خود را پرداختند.

انتهای پیام/