آشنایی با تاریخچه شهر نجف اشرف

نجف اشرف را به‌عنوان یکی از شهر‌های تاریخی و مذهبی می‌شناسند که از آن به‌عنوان مرکز علم و دین یاد می‌شود. برای رفتن به شهر نجف اشرف تنها کافی است بلیط هواپیما تهران نجف را خریداری کنید. این شهر به‌دلیل وجود مقبره امام علی برای شیعیان اهمیت زیادی دارد. هر ساله میلیون‌ها زائر به این جاذبه دینی و مذهبی ‌می‌روند و بسیاری هم آرزوی رفتن به آنجا را دارند. نجف اشرف در قرن هفتم میلادی به‌عنوان مرکز علمی و مذهبی شکل گرفت و به‌مرور بسیاری از اساتید فقه شیعه در آنجا به تدریس پرداختند. این شهر در کنار شاخصه مذهب اش، فرهنگی غنی دارد و با صنایع دستی، شعر و ادبیات و هنر‌های مختلف توانسته تبدیل به شهری پررونق شود. نجف در زمان قدیم بیابانی خشک بود که هیچگونه درختی در آنجا نمی‌رویید. اگر کسی در این شهر گرفتار می‌شد، هیچ چشمه یا رودی در نزدیک آن پیدا نمی‌کرد. تابستان نجف بسیار گرم و آزاردهنده بود، به‌نحوی که پوست و صورت را می‌سوزاند. در شهر نجف هیچ گیاهی جزء درمنه، قیسوم و سایر گیاهان خاردار نمی‌رویید. این وضعیت باعث می‌شد تا در آنجا چیزی برای خوردن پیدا کند.

بین مورخان برای پیدایش شهر نجف اشرف اختلاف وجود دارد. اما بسیاری پیدایش آن را به زمان قبل از اسلام ارتباط می‌دهند. نجف اشرف در زمان منذری‌ها، تنوخی‌ها و لخمی‌ها منطقه‌ای آباد بود و ساکنینی با فرهنگ غنی داشت. در آن زمان حیره به‌عنوان پایتخت این حکومت‌ها شناخته می‌شد. برخی از نظریه‌ها می‌گویند که در زمان پیدایش کوفه، نجف اشرف اهمیت زیادی نداشت و آن را جزء توابع حیره می‌شناختند. بعد از مدتی شهر نجف به‌دلیل خشکی به‌عنوان گورستان استفاده می‌شد.
یکی از دلایلی که نجف اشرف از یک گورستان تبدیل به شهری پررونق شد، وجود مرقد امام علی در آنجا است. در واقع به فرمایش امام صادق علیه‌السلام برای اولین بار مقبره امام علی در نجف پدیدار شد. قبر ایشان بعد از آن به واسطه سیل‌آب ویران شده بود و آن ویرانی تا زمان داود بن علی عباسی ادامه داشت. داود بن علی عباسی دستور اصلاح قبر امام اول شیعیان را داد و روی آن صندوقی گذاشت. البته این آبادانی چندان ادامه نداشت، چون مقبره امام علی دوباره تخریب شد و این وضعیت تا زمان هارون‌الرشید ادامه داشت. هارون‌الرشد مقبره امام علی را بازسازی کرد و در سال 170 هجری برای آن یک گنبد قرار داد. در تاریخ قبل از اسلام 2 نجف وجود داشت که یکی به نجف کوفه و دیگری به نجف حیره معروف بودند. نجفی که امروز همه ما آن را می‌شناسیم، همان نجفه کوفه است که شامل شهر‌ها و روستا‌های مختلفی از جمله حیره هم می‌شود.

نجف یعنی مکانی مرتفع و مستطیلی‌شکل که در اطراف آن آب جمع می‌شود، ولی از سطح بالاتر نمی‌رود. شیخ صدوق نیز روایتی از امام صادق دارد که با تکیه بر آن می‌گوید که نجف از کلمه‌ای به نام «نی جَفّ» می‌آید که به معنی «دریای نی خشک شد» است؛ این کلمه به‌مرور زمان از این حالت به نجف تغییر پیدا کرد. در کنار نجف از صفت اشرف هم استفاده می‌کنند. دلیل این موضوع را نویسنده کتاب «الحوزة العلمیة فی النجف الأشرف» وجود مقبره امام علی علیه‌السلام در آنجا می‌داند. در واقع ایشان یکی از اشرف مخلوقات بودند، برای همین در کنار نجف از صفت اشرف هم استفاده می‌شود.

جاذبه های تاریخی شهر نجف اشرف

در شهر نجف اشرف جاذبه‌های تاریخی مختلفی وجود دارد که با رفتن به آنها می‌توانید با گذشته این شهر و فرهنگ غنی آن بیشتر آشنا شوید. بسیاری از زائرانی که با خرید بلیط هواپیما به نجف سفر می کنند، بازدید از اماکن تاریخی این شهر را در برنامه خود قرار می دهند. برخی از این جاذبه‌ها عبارتند از:

بدون شک نام مرقد امام علی در صدر تمام جاذبه‌های مذهبی، تاریخی و گردشگری نجف اشرف می‌درخشد، چون به‌عنوان اصلی‌ترین جاذبه آنجا به‌شمار می‌آید. این مکان مقدس سالانه مقصد میلیون‌ها زائری است که به عشق مولای متقیان به آنجا ‌می‌روند.

از جمله قدیمی‌ ترین مساجد اسلامی که در زمان امام علی مرکز خلافت ایشان شناخته می‌شد، مسجد کوفه است. مسجد کوفه تاریخچه‌ای غنی دارد و با بسیاری از وقایع مهم در طول تاریخ اسلام در ارتباط است.

از جمله جذابترین جاذبه ‌های تاریخی شهر نجف می‌توان به بازار‌های محلی آنجا اشاره کرد که سال‌هاست محلی‌ها اجناس مختلف خود را در آنها به فروش می‌رسانند. این بازار‌ها همچنان پابرجا بوده و می‌توانید از آنها سوغاتی‌ها و صنایع دستی نجفی بخرید.

حوزه علمیه نجف را می‌توان به‌عنوان یکی از معتبرترین مراکز علمی شیعه در جهان اسلام معرفی کرد که با بازدید از آنجا می‌توانید با تاریخ و فعالیت‌های علمی این مرکز بیشتر آشنا شوید.

هانی بن عروه یکی از شخصیت‌های تاریخی و وفادار به امام علی علیه‌السلام بودند که حرم ایشان در نجف اشرف ساخته شده است. شما می‌توانید برای بازدید از این مکان تاریخی و مذهبی بروید و به یاد فداکاری‌های هانی بن عروه در راه اسلام در آنجا به راز و نیاز و دعا بپردازید.
 

اگر می‌خواهید با تاریخچه شهر نجف اشرف بیشتر آشنا شوید، توصیه می‌کنیم که حتماً به موزه‌های تاریخی آنجا هم بروید که تصویری واضح از فرهنگ غنی و تاریخی را برایتان به نمایش می‌گذارند.

تاریخچه شهر نجف اشراف، تاریخچه‌ای پر از فراز و نشیب است. از زمانی که نجف چیزی جزء بیابان خشک و خالی نبود، تا زمانی که به یکی از مهمترین مقاصد مسلمانان و شیعیان برای زیارت مقبره امام علی تبدیل شد، جذابیت‌های زیادی برای تاریخ‌دوستان دارد. هم‌اکنون بسیاری از شیعیان سالانه به نجف اشرف ‌می‌روند و این شهر زیارتی را از نزدیک می‌بینند. شما هم می‌توانید برای بازدید از این شهر تاریخی به عراق بروید.