آزادسازی موصل و فروپاشی مرکزیت داعش را از زاویه نگرش های متعدد و مختلفی می توان تحلیل کرد و پیامدهای آن را مورد بررسی قرار داد. چنانکه تحلیلگران وکارشناسان مسایل منطقه نیز  در تفسیر و تحلیل های خود، از زاویه نگرش های متفاوت به این رویداد نگریسته و به تحلیل وتبیین علل و پیامدهای مثبت این پیروزی بسیار مهم مردم و ارتش عراق، مبادرت کرده اند.

البته کلیه این تحلیگران دراین امرکه: «فروپاشی مرکزیت داعش در موصل، واقعه ای بسیار مهم و در روند تحولات داخلی عراق، عاملی بسیار تأثیر گذار است و همچنین بر معادلات راهبردی منطقه، امری سرنوشت سازی محسوب می شود»، اتفاق واشتراک نظر دارند. همچنانکه اغلب آنان عملیات درهم شکستن موانع و استحکامات بمب گذاری شده این باند تروریستی را در موصل، عملیاتی بسیار دشوار و به نتیجه رسیدن آن را در این فاصله زمانی نسبتاً کوتاه، امری فوق العاده تلقی می کنند.

در واقع این نوع تلقی ازعملیات موصل به خاطر آنست که ارتش و مردم عراق در مدت چندماه توانستند با کمترین تلفات ممکن وکمترین تخریب زیر ساخت های این شهر،  مرکزیت داعش را درهم بشکنند. حال آن که پیش از این مقامات نظامی آمریکا در برآوردهای متعدد خود، عملیات براندازی داعش را در این بخش عراق، عملیاتی بسیار زمانبر و در کوتاه مدت غیر ممکن می دانستند و  بازه زمانی سی ساله را برای به سرانجام رسیدن آن، لازم می دانستند.

به هر ترتیب مروری بر تحلیل های صورت گرفته در خصوص فروپاشی مرکزیت داعش در موصل،  نشان می دهد که هر یک از تحلیگران متناسب با دیدگاه ها و نظریات خود به تبیین ابعادی از این رویداد پرداخته و بخشی از واقعیات این پیروزی مردم و ارتش عراق را که در واقع پیروزی کشورهای محور مقاومت و ملت های منطقه نیز هست، برای عموم مردم تشریح کرده اند.

چنانکه شماری از این تحلیلگران، ابعاد نظامی وامنیتی این پیروزی و نقش آن را درتأمین امنیت کشورهای منطقه تشریح کرده و از این زاویه نگرش، اهمیت راهبردی این رویداد را گوشزد کرده اند و یا شماری دیگر از مفسران به نقش سیاسی فروپاشی مرکزیت داعش پرداخته و تاثیری که بر متوقف کردن شکست توطئه های تجزیه طلبانه در عراق و در برخی دیگر از کشورهای منطقه داشته است، تشریح کرده اند.

در اینحال ابعاد اقتصادی، فرهنگی و تبلیغاتی و همچنین ابعاد اجتماعی و جغرافیایی این رویداد هم  در تحلیل های دیگر،  تشریح و توصیف شده است که در این میان شاید از همه مهمتر ابعادی است که به اتحاد و وحدت ملت عراق و از بسیار مهمتر به وحدت و اتحاد در جهان اسلام ارتباط دارد و کنش ها و واکنش های این موضوع را با فروپاشی مرکزیت داعش در موصل تحلیل وتفسیر می کند.

به یاد داریم که به هنگام اشغال «موصل»،  چه کوشش های گسترده ای برای ایجاد تفرقه بین شیعیان و اهل سنت عراق آغاز شد و رسانه های متعلق به قدرت  های بین المللی و دستگاه تبلیغاتی وابسته به صهیونیسم بین المللی، چگونه با وارونه  جلوه دادن واقعیات، اشغال موصل را سرآغاز جنگی میان پیروان مذاهب اسلامی و شروع منازعه ای بی پایان بین شیعه و سنی تفسیر کردند؛ یعنی همان رسانه ها ودستگاه های تبلیغاتی که کوشش داشتند تا با دستاویز قرار دادن اشغال موصل، این تصور دروغین را در اذهان ایجاد کنند که باند جنایتکار داعش، نه تنها اهل سنت عراق، بلکه اهل سنت را در جهان اسلام نمایندگی می کند و از این لحاظ، بر اهل سنت در همه کشورهاست که با حداکثر توان به کمک این باندجنایتکار بشتابند.

در واقع بر اساس این تبلیغات دروغین و تحریف واقعیات جاری در عراق بود که با هدف دامن زدن به اختلاف و تفرقه بین اهل سنت و شیعیان عراق و سپس تبدیل آن به درگیری های خونین وفلج کننده در جهان اسلام، تحرکات گسترده ای صورت گرفت، تحرکات توطئه آمیزی که در صورت عدم هوشیاری علما و رهبران مذهبی می توانست به منازعات پردامنه و  خونریزی های بسیار بیانجامد و روابط حسنه  بین پیروان مذاهب اسلامی را  برای همیشه به روابطی بسیار خصمانه تبدیل نماید.

شاهد بودیم که در مدت اشغال موصل توسط باند جنایتکار داعش، چه توجیهات شرعی برای حاکمیت جنایتکارانه آنان بر این شهر تراشیده شد و چگونه قدرت های استعماری با پادر میانی صهیونیسم بین المللی و باکمک های دلاری ارتجاع منطقه،  انواع ادوات جنگی و پیشرفته ترین سامانه های ارتباطی را در اختیار سران داعش قرار دادند تا به تدریج دیگر کشورهای اسلامی را در شمال آفریقا و یا در غرب، مرکز وجنوب  آسیا، مورد دست اندازی قرار داده و اساس تفرقه و تشتت را در دیگر جوامع اسلامی نیز  بگستراند.

بدین ترتیب می توان با جرأت تأکید کرد که: آزاد سازی موصل و فروپاشی مرکزیت داعش به معنی شکست بزرگترین توطئه های تفرقه افکنانه در جهان اسلام و  به معنی اضمحلال و انهدام هسته اصلی خطرناکترین جریان اختلاف در میان پیروان مذاهب اسلامی است.

 روشن است که  با انهدام هسته اصلی این جریان، ائتلافی مرکب از قدرت های استعماری غرب، صهیونیسم بین الملل وارتجاع منطقه، مهمترین اهرم خود برای ایجاد تفرقه در جهان اسلام را از دست می دهند، ائتلاف نامقدسی که تمامی تلاش های چند سال گذشته خود را برباد رفته می دانند و از این لحاظ در صددند تا مناطق و بسترهای دیگری را برای ادامه فعالیت عناصر فراری باند جنایتکار داعش بیابند.

این درحالی است که عراق و سوریه امروز بیش از هر زمان دیگری در برابر توطئه های تفرقه افکنانه ائتلاف ( غربی، عربی، عبری)  ایستاده و در مبارزه چند ساله با داعش، وحدت ، همکاری و همدلی بین پیروان مذاهب اسلامی را به امری نهادینه شده تبدیل کرده است، چنانکه هم اینک از همکاری ومشارکت  اهل سنت و شعیان عراق در آزادسازی موصل، به عنوان الگویی برای وحدت بین مسلمانان یاد می شود و نتایج بسیار شیرین این همکاری و همسویی،  پیروان همه مذاهب اسلامی را به وحدت وهمبستگی های بیشتر و ثمربخش تر فرا می خواند.