امام سجاد(ع)، کتاب ناطق پروردگار و خزانه رازها است که به روشنی از مقام سرّ ذات الهی سخن می‌گوید.

خبرگزاري تقريب (تنا):
امام سجاد(ع) روز پنجم شعبان سال ۳۸ هجري شمسي در مدينه به دنيا آمد و بنا به دو روایت مشهور تاریخ شهادت آن حضرت 12 و 25 محرم است. پدر بزرگوارش حسين بن علي عليه‏السلام و مادرش شهربانو نام داشت. دوران ۳۴ ساله‏ امامتش، از سال ۶۱ هجري آغاز گرديد و بنا بر قول مشهور در روز دوازدهم محرّم سال ۹۵ هجري شمسي، در سنّ ۵۷ سالگي، به دستور هشام بن عبدالملك، مسموم و در قبرستان بقيع به خاك سپرده شد. 

حضرت امام سجاد(ع) درطول زندگي مصائب و رنجهاي بي‌شماري را متحمل شد، درماجراي كربلا سخت ترين شكنجه ها وستم‌ها به ايشان روا داشته شد.غم جانسوز از دست دادن پدر و برادران وعموها، اسارت خواهران وعمه ها و.... دوران امامت اين امام همام ۳۵ سال و مصادف با دشوارترين دوران ظلم و خفقان امويان (ازيزيد تا وليدبن عبدالملك) بود كه براين ايشان بسيار سخت گذشت. آن بزرگواربسيارعبادت مي‌كرد وبه زين العابدين (زينت عبادت كنندگان) مشهوربود. 

امام سجاد (ع) پس از عاشورا هماره ياد شهيدان كربلا را زنده نگاه داشت. امام صادق عليه‏السلام مي‏فرمايد: زين‏العابدين عليه‏السلام چهل سال بر شهادت مظلومانه‏ پدر گريست در حالي كه روزها را روزه بود و شب‏ها را به عبادت مي‏پرداخت. هنگامي كه خدمتكاران براي افطار، غذا مي‏آوردند و در برابر آن حضرت مي‏نهادند، مي‏فرمود: «فرزند رسول خدا در حالت گرسنگي به شهادت رسيد. فرزند رسول خدا با لب‏هاي تشنه به شهادت رسيد.» امام آن‏قدر اين جملات را تكرار مي‏كرد تا آب و غذايش با اشك چشمانش درهم مي‏آميخت^{_{.( بحارالأنوار، ج ۴۶، صص ۱۰۸ ـ ۱۰۹)}}

شخص ديگري به آن حضرت گفت: «آيا هنوز وقت آن فرا نرسيده است كه اندوه شما پايان پذيرد؟» امام فرمود: «واي بر تو! يعقوب كه به اندازه‏ من مصيبت نديد، به خدا شكايت كرد و گفت: آه يوسفم! در حالي كه (از ۱۲ پسر) فقط يكي از او دور شد و تازه او هم در دنيا زنده بود، اما در پيش ديدگانم سر از بدن پدر و جمعي از خانواده‏ام جدا كردند.»

ايشان هرگاه مي‏خواست آب بنوشد، از تشنگي پدر و يارانش ياد مي‏كرد و آن‏قدر مي‏گريست كه اشكش با آب آميخته مي‏شد. وقتي كه علت آن را از او مي‏پرسيدند، مي‏گفت: «چگونه نگريم حال آن‏كه پدرم را با لب تشنه شهيد كردند و آب را كه براي وحوش و درندگان بيابان مباح است، از وي دريغ داشتند؟ ^{_{(مناقب ابن شهرآشوب، ج ۲، ص ۲۶۳؛ زندگانى امام زين‏العابدين، ص ۵۱۵)}} 

صحیفه سجادیه آن حضرت، چراغ روشنِ ایوانِ بزرگواری است و دربردارنده ۵۴ دعاست که در زمینه‌های گوناگون عقیدتی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، تربیتی و پاره‌ای از احکام شرعی و قوانین طبیعی در قالب دعا و مناجات بیان شده است. 

صحيفه سجاديه، سراسر دعا و نيايش است و همه‏ مطالب آن در قالب راز و نياز انسان با پروردگار ارائه شده است. با اين حال تأمل پژوهش در گستره مفاهيم و معارفي كه امام سجاد عليه‏السلام در نيايش‏هاي خود جاي داده است، به روشني مي‏نماياند كه دعاهاي صحيفه فراتر از مناجات‏هاي فردي و راز و نيازهايي است كه يك انسان در خلوت تنهايي و در اوج بحران‏هاي زندگي، با خداي خويش دارد. مناجات‏هاي صحيفه، در حقيقت نجواي علم و اخلاق و عقيده و سياست است با روح يكتاپرستان و نيايش‏گراني كه در محراب عبادت و ميدان جهاد و صحنه‏ مبارزه با شيطان‏هاي دروني و بيروني حضور دارند.

امام سجاد در محراب نيايش، بايسته‏ترين ويژگي‏ها و ارزنده‏ترين انديشه‏ها را با لطافت و عطر مناجات درهم مي‏آميزد و شيفتگان جهان حق را براي رسيدن به جايگاه شناخت حقايق فرا مي‏خواند. دعاهاي صحيفه سجاديه با ذخاير معرفتي خويش، نمودي كامل و ارزنده از «تبليغ و هدايت‏گري» است. به گونه‏اي كه آن را «اخت القرآن»، «انجيل اهل‏بيت» و «زبور آل محمد» لقب داده‏اند. ^{_{(سيره پيشوايان، مهدى پيشوايى، ص ۲۷۰)}}

تاريخ‏نگاران اتفاق نظر دارند كه حضرت سجاد عليه‏السلام به فرمان وليد بن عبدالملك مسموم شده و در ماه محرّم به شهادت رسيده است، اما در تعيين روز آن اختلاف كرده‏اند. در اين باره پنج قول مطرح است:

۱ ـ دوازدهم محرم: اين قول را شهيد در كنار مزار و شبلنجي در نورالابصار ذكر كرده‏اند.
۲ ـ هيجدهم محرم: اين قول ظاهر كلام طبرسي در اعلام الوري است.
۳ ـ بيست و دوم محرم: اين قول را كفعمي در جدول المصباح آورده است.
۴ ـ بيست و پنجم محرم: اين قول را شيخ مفيد در مسارالشيعه و شيخ طوسي در مصباح المتهجّد ذكر كرده‏اند.
۵ ـ بيست و نهم محرم: اين قول را حجه‏الاسلام سيّدمحمدعلي شاه عبدالعظيمي در كتاب جدول الايفاد بيان كرده است.

بدن مطهر امام زين العابدين عليه‏السلام پس از مراسم باشكوهي در جوار تربت پاك امام حسن مجتبي عليه‏السلام در قبرستان بقيع به خاك سپرده شد. ^{_{(زندگانى امام زين العابدين عليه‏السلام، حبيب روحانى، ص ۵۹۳؛ امام سجاد جمال نيايشگران، احمد ترابى، ص ۲۹)}}