حجت‌الاسلام والمسلمین مختاری
تجلی وحدت در سیره امام جواد (ع)
31 تير 1399 ساعت 12:54
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی گفت: دعوت به وحدت اجتماعی در راستای ایجاد انسجام و محبت در میان مسلمانان و اجتناب از تفرقه و اختلاف افکنی‌های بی حاصل اجتماعی و سیاسی از جمله مهمترین اصول و دستورات ائمه معصومین علیه‌السلام به شمار می‌رود.
به گزارش حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب، حجت‌الاسلام و المسلمین محمدحسین مختاری رییس دانشگاه مذاهب اسلامی در یادداشتی به مناسبت سالروز شهادت ابن الرضا امام جواد(ع) نوشت: در بین دوران زندگی اهل بیت (ع) عصر و زمانه امام جواد (ع) از ویژگی‌هایی خاص برخوردار است؛ چرا که وجود فرقه‌ها و نحله‌های گوناگون به نوبه خود زمینه‌ساز ایجاد شکاف و اختلاف را در جامعه رقم می‌زد، لذا آن حضرت برای برون‌رفت از بحران تفرقه‌گرایی، راهکارهایی را برای تحقق وحدت اسلامی‌به کار می‌بردند.
امام جواد علیه‌السلام همواره بر رفع اختلاف توجه داشته و نسبت به آن تاکید می‌کردند، آن حضرت در فرازی از خداوند می‌خواهد تا تفرقه و اختلاف را از بین برده و اتحاد را جایگزین آن سازد؛«الهی .... یمُوتَ اِلاخْتِلافُ وَ یحْیا اِلایتِلافُ».
آن حضرت در سیره و گفتار خود راهکارهای موثری برای تحقق وحدت اسلامی پیشنهاد کرده اند؛ از احترام و استماع و تحمل دیدگاه‌های مخالفان گرفته تا تاکید بر اصول مشترک مسلمانان هم چون قرآن و سیره نبوی که همه و همه از وحدت‌گرایی امام جواد (ع) حکایت دارد.
احترام به مخاطب، ضرورت راهبردی در وحدت اسلامی اینگونه است که آن حضرت در مناظرات خود همواره بر صبر و مدار، و احترام و پیرهیز از تند خویی تاکید کرده‌اند.
این رویکرد امام محمد تقی(ع) در احترام محوری به مخاطب آنچنان بر روی مخالفان تاثیرگزار بود که به مروز زمان تعابیر احترام‌آمیز مخالفان را نسبت به حضرت برمی‌انگیخت. اینچنین احترام به مخاطب در مکتب امام جواد (ع) تأثیر شگرف خود را در ایجاد وحدت اسلامی‌به منصه ظهور می‌رساند؛ چرا که بدون احترام به مخاطب، تحقق وحدت در اسلام، سرابی بیش نخواهد بود.
پرهیز از تحریک احساسات مذهبی
احترام به دیدگاه مخالف و پرهیز از تحریک احساسات مذهبی آنان، از جمله اصول مترقی در سیره عملی امام جواد (ع) است که اصل وحدت را در جامعه اسلامی هموار می‌کند. بدین نحو که امام جواد (ع) با استفاده از عقیده مخاطب و استناد به سخن مخالفانش، بدون آنکه اختلاف و تشنجی در جلسه ایجاد شود با شیوه‌ای مناسب استدلال‌های طرف مقابل را رد می‌کرد و در عین حال شرایطی را ایجاد می‌کرد تا پذیرش استدلال‌ها مهیا گردد.
تحمل نظر مخالف
تحمل و شنیدن نظرات مخالف از جمله مولفه‌های راهبردی برای تحقق وحدت اسلامی است، مسأله‌ای مهم که متأسفانه در عصر و زمان کنونی مورد بی اعتنایی برخی بزرگان و دولتمردان جوامع اسلامی قرار گرفته که ارمغانی جز تشدید اختلافات به همراه نداشته است.
در این میان امام جواد (ع) هم چون دیگر امامان معصوم (ع) از روش‌های مسالمت‌آمیز در مواجهه با مخالفات بهره گرفته و به مخالفان اجازه ابراز عقیده را می‌دادند و با آرامش و حوصله سخنان آنان را می‌شنید و به روش مناسب پاسخ آنان را بیان می‌کرد.
تأکید بر ارزش‌های مشترک اسلامی
تأکید بر اصول مشترک و استناد به قرآن و سیره نبوی از جمله مهمترین راهکارهای تحقق وحدت اسلامی به شمار می‌آید، که تجلی آن در تعالیم و آموزه‌های ائمه معصومین علیهم‌السلام به ویژه امام جواد علیه السلام به شدت مورد توجه قرار گرفته است.
اهمیت این مسأله وقتی دو چندان می‌شود که بدانیم امامت امام جواد (ع) به دلیل کم سن بودن امام (ع)، به چالش کشیده شده بود؛ لذا پاسخی محکم و اساسی به مخالفات بر مدار قرآن کریم و سیره نبوی انکارناپذیر بود.
از این رهگذر امام (ع) با بهره‌گیری از آیات قرآن کریم و ارائه پاسخی محکم و غیر قابل انکار، امامت در سنین کودکی را اثبات کردند؛ آن حضرت با ارائه شواهدی از انبیاء گذشته هم چون حضرت یحیی (ع) و حضرت یوسف (ع) که در کودکی به مقام هدایت امت رسیده بودند، چالش پیش‌روی وحدت اسلامی را مرتفع کردند. آری آن حضرت با استناد فراگیر به آیات قرآن کریم و سیره و سخنان پیامبر اکرم (ص) در مناظرات مختلف علمی، مذهبی و فقهی و فرقه‌ای، بدون هرگونه بی احترامی و رفتار و گفتار تنش‌زا در مواجهه با مخالفان، راهکارهایی عملی برای اجرایی کردن وحدت در جامعه اسلامی در پیش گرفتند و اینچنین در عمل تبعیت از قران و سیره نبی مکرم اسلام را به مانند دیگر ائمه معصومین(ع) به منصه ظهور رسانده و بسط و گسترش وحدت را در جوامع اسلامی بیش از پیش مورد اهتمام قرار دادند.
انتهای پیام/
کد مطلب: 469937