عموماً مخاطب حاضر در حسینیه‌ها و تکایا به قشر خاصی از جامعه محدود مانده بود اما روضه‌های کنار خیابان کمک کرد اقشار گوناگون جامعه خود را مخاطب عزاداری بدانند و در مقام مستمعان جدی و پا به جفت جلسات، از این ظرفیت ارزشمند دینی بهره‌مند شوند.

به گزارش حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب، خیلی‌ها نگران محرم کرونایی بودند. پیشروی ویروس تاجدار خیلی از آیین‌ها را متوقف کرد. درحالی که دینداران جامعه‌ بیش از هرکس دیگر خود را مسئول مراقبت از نفوس دیگران می‌دانستند، اندیشه‌های بسیاری شکل گرفت که چگونه می‌توان خیمه عزای اباعبدلله (ع) را سرپا کرد.

یکی از ابتکارات ارزشمند و به یادماندنی این ایام برگزاری «روضه‌های خیابانی» بود. هیئت‌های کوچکی که با مشارکت عمومی در محله‌های گوناگون شکل گرفت؛ جلسات ساده‌ای که با ساده‌ترین وجه ممکن بساط روضه‌خوانی کنار خیابان و داخل پیاده‌رو را فراهم ‌کرد و به‌مرور بر مشتاقان آن افزوده ‌شد.

به نظر می‌رسد این روش عزاداری به‌عنوان یک روش دلپذیر خیلی زود جای خود را در فرهنگ عزاداری باز کرده است و قطعاً در سال‌های آینده سهم قابل توجهی از جلسات را به خود اختصاص خواهد داد. فقط لازم است در فرصت پیش‌رو با جدیت و با مشارکت همه برگزار کنندگان، دانش مدیریتی به دست آمده از این تجربه، ثبت و ضبط شود تا در آینده بتوان گام‌های جدی‌تری برای توسعه این جلسات برداشت.

در بدو امر با مرور ساده این جلسات چند نکته مدیریتی و معنوی قابل ادراک است:

1. اخلاص و معنویت: عیار اجتماعات اسلامی، همیشه اخلاص و دوری از ریا بوده است. این عنصر در جلسات خیابانی در اعلی درجه خود نمود یافت. فراغت از امکانات ویژه و رفت و آمدهای خاص، رهایی از تشکیلات پیچیده و ساده‌سازی جلسات، درجات بالایی از اخلاص و معنویت را - هم برای برگزار کنندگان و هم برای مستمعین - به ارمغان آورد. آنچنان که حتی رهگذران حاشیه این جلسات هم می‌توانستند رایحه دل‌انگیز معنویت را از این خیمه استنشاق کنند.

2. سهولت و مشارکت عمومی: هیئت‌داری در سال‌های اخیر به یکی از کارهای طاقت‌فرسا و پر مراقبت تبدیل شده بود. گرداندن یک هیئت نسبتاً بزرگ به تدارک بسیار زیاد و مدیریت قوی نیاز داشت که طبیعتاً از عهده بسیاری از افراد جامعه خارج بود؛ اما روضه‌های خیابانی به خاطر ساده‌سازی‌ها و البته مشارکت عمومی مردم، به آسان‌ترین قواره ممکن تبدیل شد؛ آنچنانکه این نسخه ساده شده، خیلی زود در محله‌های گوناگون باز تکثیر شد و طیف وسیعی از مشتاقان را به دامان خود فراخواند.

3. چابکی و کم‌حجم بودن: در سال‌های اخیر هرچه جلو آمده‌ایم آیین‌های عزاداری لایه در لایه و حجیم شده است. آنچنان که ممکن بود یک هیئت مراسم خود را از بعد از اذان مغرب آغاز کرده و تا نیمه‌های شب طول بکشد؛ اما روضه‌های خیابانی با کمترین زمان و مکان ممکن، باب میل مخاطب کم‌زمان امروز شده است. از مغازه‌دار و کارمند گرفته تا افراد مسن و یا زنان خانه‌دار و فرزنددار مشتری این‌گونه جلسات شده‌اند. یک قرائت قرآن کوتاه، زیارت عاشورایی با دور تند، سخنرانی نیم‌ساعته و مداحی 20 دقیقه‌ای، همه آن چیزی است که شاکله روضه خیابانی را شکل می‌دهد.

4. تنوع در مخاطب و در دسترس بودن سخنران: عموماً مخاطب حاضر در حسینیه‌ها و تکایا به قشر خاصی از جامعه محدود مانده بود اما روضه‌های کنار خیابان کمک کرد اقشار گوناگون جامعه خود را مخاطب عزاداری بدانند و در مقام مستمعان جدی و پا به جفت جلسات، از این ظرفیت ارزشمند دینی بهره‌مند شوند. از سوی دیگر سخنرانان و مادحان اهل‌بیت (ع) نیز به خاطر مواجهه چهره به چهره با مخاطب، دسترس پذیرتر شده و کوشیدند با بازخوردگیری مستقیم از مخاطب بر کاربردی بودن مباحث خود بیفزایند و روضه امام حسین (ع) را به سمت نیازهای واقعی مخاطب سوق دهند.

انتهای پیام/