دوره نوجوانی همراه با تغییرات جسمی، تحولات روانی و عاطفی است،که اگر با آگاهی رفتار نشود نوجوان دچار آسیب گشته و چون طلا دردست نادان ضایع می گردد. باتوجه به اهمیت این موضوع برآن شدیم تا اطلاعاتی درباره این دوره حساس سنی به مربیان محترم مساجد استان یادآوری کنیم. باشد که بزرگان این حوزه دست بکارشوند و نقایص ما را جبران کنند.
«کامل گلباغی» مدیر ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کردستان در یادداشتی به مناسبت سالروز تاسیس کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور با عنوان آشنایی با دنیایی نوجوانان نوشت: نوجوانی دوره که حدود 12 تا 18 سالگی را دربر می گیرد یکی از بحرانی آرین، حساس آرین و پرتلاطم آرین دوران زندگی هرفرد به شمار می رود، واغلب درهمین دوره است که فرزندان یارانه تباهی و یا در مسیر سعادت گام می نهند.
بلوغ آغاز تحول نوجوان
دراین دوران به دلیل تغییرات سریع و ناگهانی در قد و وزن، سیسستم فیزیولوژیک و نیزعلایم بلوغ جنسی، به یکباره وضعیت جسمی فرد تغییر یافته و به دنبال آن حالات روانی او نیز دگرگون می شود، در این دوران حالات منفی گرایی، لجبازی، بی ثباتی و عدم تعادل، کج خلقی، انزواطلبی و در رویا فرورفتگی دیده می شود.
مهمترین ویژگیهای دوره نوجوانی
۱) خودمحوری، دیگر آن نوجوان حرف شنو و پیرو قبلی نیست دوست دارد نظرات و سلیقه خود را پیاده کند. اگردراین راستا دوگام زیر برداشته نشود، محصول ماضایع می گردد.
گام اول ترجمه درست دوران و حالات اوست باید این موقعیت رادرج کنیم وله عنوان بخشی از زندگی وی بپذیریم وگام دوم اینکه همراهی سازنده داشته باشیم. بادرک واقعیات و احترام کامل به تدریج وی را بامنطق و استدلال به مسیر برگردانیم .
۲)بحران تردید، نوجوان دراین دوره درمسیرتردید و نابسامانی است و انواع تردیدهای عاطفی، فکری، مذهبیبه وی روی می آورند.درتردید عاطفی نوجوان احساس می کند که دیگر مثل گذشته او را دوست ندارند و...باید در این دوره تفاوت دلبستگی وابستگی و قانون و مقررات ارتباطات را بدون سرزنش توضیح داد. درتردیدفکری باید با وی گفتگوی دوستانه، معرفی کتاب های مفید و توجه به نظرات وی راسرلوحه اقدامات خود انجام داد.و دربحران گرایشی وی باید او را با افراد خاص آشنا کرد وی را درحلقه های درس جای داد تاذهن وی پویا گردد.
۳)استقلال خواهی، نوجوان دوست دارد اظهار وجود کند و استقلال رای و نظر و حتی مالی داشته باشد. درمواجهه با این ویژگی باید به روحیه او احترام گذاشت زیرا این نشانه بزرگ شدن است و مربی آگاه وی را یاری می رساند. چگونه؟ با تعیین حدود و قانون. مثلا قانون خروج از منزل را برنامه ریزی نماید، آگاه سازی نوجوان از موانع پیشرو و رعایت حفظ حرمت والدین و مربی و نیز افزایش عزت نفس برای ایجاد سیستم درونی خود مهارگری را می توان استقلال طلبی نوجوان راکنترل کرد.
۴)هویت یابی، جوان می کوشد تا بدان جایگاه و منزلت او دقیقا چیست؟ چه پیوندهایی او را به خود و جهان خارج متعلق می سازد؟ چه وظایفی درقبال خود و دیگران دارد؟ و... هویت اقسامی دارد که عبارتند از هویت فردی، خانوادگی، ملی، دینی، اجتماعی، فرهنگی و تمدنی نوجوانی زمان جستجوی هویت است. اگرهویت واقعی خویش را نیابد انواع خطرات وی را تهدید می کند باید با وی همکلام شد و با شناخت خود وی را درتعیین هدف های درازمدت، انتخاب خط مشی زندگی، الگوهای دوستی و ارزشهای اخلاقی کمک کرد.
پیامدهای فقدان هویت
فردی که قادر به یافتن ارزشهای مثبت پایدار فرهنگ خود نیست، ایده هایش به هم می ریزد و احساس پوچی و غربت می کنند. مسئولیت گریزی وبی تفاوتی ودل مشغولی های بی هدف وناتوانی در مهار هیجانات و منفعل بودن از دیگر نشانهای فقدان هویت نوجوان است. خلاصه هویت یابی نوجوان باعث رشد وی می شود با تعلقش به گروه خاص می تواند درمسیر سعادت قرار بگیرد.
اختلالات نوجوانی
اگر اختلالی که در کودکی حادثه شده، حل نگردد در دوره نوجوانی تبدیل به مشکلات دیگری می شود و همان طور که با یک استکان آب به موقع می توان آتشی عظیم را فرونشاند، می توان به درمان پرداخت و... کلیدواژه های اختلالات نوجوان عبارتند از: ناراحت و غمگین، بی حال بودن، سردرگمی، نگرانی، منزوی، عصبی، خودازاری، دیگرازاری، دمدمی مزاج، این عبارات معمولا ازسوی والدین یا مربیان عنوان می شوند.
در ارزیابی وضعیت نوجوان لازم است به ابعادزیرتوجه ویژه شود:
مسائل خانوادگی، عوامل تنش زای جاری، وضعیت هیجانی، شبکه های اجتماعی، سلامت جسمی، مهارت های مقابله ای، تعارضات بین فردی وعزت نفس .
اختلالات شایع درنوجوان
افسردگی
افسردگی یکی از اختلالات شایع در همه گروه های سنی است. حداقل ۲۵درصد از جمعیت کشورحداقل یک بار دچار افسردگی شده اند. برخی از مشکلاتی که می تواند زمینه ساز افسردگی باشند عبارتند از:
ضعف مهارت های اجتماعی، اضطراب اجتماعی و فراگیر، استفاده از موادمخدر،عدم مشارکت کافی در فعالیت های خشنود کننده وشادی اور، افکار خودشکی گرایانه، مشکلات تحصیلی، مواجه شدن با وقایع استرس آور متعدد و مشکلات بین فردی، اختلال رفتاری خوردن.
مهمترین نشانه های افسردگی:
غمگینی و ناراحتی همیشگی، خشم ناگهانی، افزایش یا وزن، شکایت دایمی ازخستگی، گفتگوی افراطی درباره خطاهای گذشته خود، گیج و مبهوت، زود رنجی، بدبینی و عیب جویی ، کناره گیری از خانواده و همسالان، افت عملکرد تحصیلی و استفاده از داروهای خیابانی والکل و...
راه های رهایی نوجوان از افسردگی:
به منظور رهایی نوجوان از بند افسردگی در دو محور شخص و خانواده باید موارد زیر انجام شود:
الف)نکات شخص محور:
۱)نوجوان رادرکارهاوفعالیت های عادی درگیرکنیم.
۲)خواب نوجوان را منظم کنیم.
۳)شیوه زندگی نوجوان رادرجهت کاهش استرس تغییر دهیم.
۴)نوجوان رابه انجام تمرینات ورزشی تشویق کنیم.
۵)نوجوان رابه مبارزه باافکارمنفی ترغیب کنیم.
۶)ازنوجوان بخواهیم از نوشیدنیهای مضر بپرهیزد.
۷)مراقب رفتارها و نشانه های خودکشی باشیم و....
ب)نکات خانواده محور:
۱)آموزش والدین برای انتخاب رفتارهای بهتر
۲)بهره گیری از مشاوره تغذیه برای تنظیم اشتها
۳)برنامه ریزی فعالیت هایی برای برون رفت نوجوان از انزوا و روی آوری اجتماعی
۴)ایجاد فرصت هایی برای تجربه کردن موفقیت جهت ارتقای عزت نفس
۵)بازسازی شناختی نوجوان نسبت به خود
۶)تحلیل درست مشکلات پیشین وگزینش رویکرد فعال برای مشکلات آتی و...
انتهای پیام/
دریافت صفحه با کد QR