به گزارش خبرگزاری تقریب ماموستا دکتر رحمن غریبی، محقق، پژوهشگر و معاون فرهنگی هنری مساجد کردستان در یادداشتی با عنوان حج ابراهیمی، وحدت محمدی، بیداری اسلامی نوشت: آنان که به ندای ابراهیم خلیل الرحمان لبیک گفته اند، به سفری عازم‌شده اند که همه شعور و آرزوست؛ آرزوی رسیدن به معشوق تا با طواف کعبه عهد و پیمان با ابراهیم بت شکن ببندند که دیگر جز کعبه به گرد چیزی نگردند و با کشتن قربانی در منا، همه مظاهر غیر الهی را سرببرند و با پرتاب سنگ به سوی شیطان، از هرچه رنگ غیرخدایی و شرک دارد برائت جویند و با شرکت در اجتماع پرشکوه و کنگره عظیم حج تمام عوامل اختلاف انگیز را کنار گذاشته در برابر کفر جهانی یگانه شوند و با وحدت خود، عزت اسلامی را نمایش داده پشت کفر را بلرزانند. نوشته حاضر را بدین مناسبت و به لحاظ اهمیت سیاسی این فریضه الهی به حج گزاران و همه علاقه‌مندان حج تقدیم می‌شود و در آن کوشیده شده به آیات قرآن کریم و سخنان رسول خدا (ص) و بزرگان نظام اشاره شود تا بر غنای آن افزوده گردد و با بیان گوشه‌هایی از اهمیت این کنگره عظیم الهی و فریضه مذهبی، برخی از وظایف حج گزاران- که یکایک آنان نماینده کشور جمهوری اسلامی‌اند- یادآوری شود به آن امید که رعایت آنها موجب برائت عملی حج گزاران و مسلمانان از شیاطین، بخصوص شیطان بزرگ شود و با ارمغان استقلال امت اسلامی به عزت آنان بیفزاید.
 
کعبه؛ مظهر قیام و پایداری امت اسلامی 

با اندک تأمل در منابع حج در قرآن و سنت و سیره مبارک پیشروان مکتب توحید به خوبی درمی‌یابیم که آثار و منافع این فریضه عظیم الهی بیش از آن است که بتوان کاملاً بیان کرد. آری با توجه به موقعیت زمانی (ذی الحجه) و تطابق آن با بیداری اسلامی و اهتمام هرچه بیشتر مسلمانان به این امر به ویژه در خاورمیانه و شمال آفریقا که منجر به وحدت اسلامی بگردد (إن شاء الله) در این نوشته به این سمت و سو رفته که این دو کارکرد و بازخورد (آثار و منافع) حج در زندگی اجتماعی – سیاسی مسلمانان تبین شود، امید است که مورد توجه خوانندگان گرامی قرار گیرد. 

مشروعیت و فلسفه حج 

حج، رکن پنجم از ارکان پنجگانه دین اسلام و به حکم قرآن و حدیث نبوی، ثابت است؛ قرآن می‌فرماید: «ولله علی الناس حج البیت من استطاع الیه سبیلاً» و یکی از فرایض فرد مسلمان است که مشروط به بلوغ و قدرت و استطاعت، در عمر، یک مرتبه، باید به سوی مکه بشتابد و آداب و شرائط زیادی دارد از اول سفر خیر حج تا وقتی که برمی‌گردد؛ از جمله: برای سفر، مالی را اختیار کند که قطعاً، حلال باشد و حق ذی‌حقی در آن نباشد و از ته دل، به توبه و پشیمانی بپردازد و رد مظالم نماید، یعنی آنچه از حقوق مردم که گمان دارد بر ذمه و عهده اوست، از مال و آبرو و غیبت و دشنام و... ، صاحبشان را پیدا کرده – اگر خودشان، نیستند، ورثه‌اشان را – از خود راضی ساخته و حلالی بطلبد و نیز در دل، چنان اندیشه کند که اینک، در سکرات مرگ و سفر آخرت و آخرین سفر خویش است و اگر دیونی بر ذمه دارد، به صاحبانش پس بدهد و فقط و محضاً، برای ادای واجب خویش و امید مغفرت گناهان از درگاه پروردگار غفار برود و دیگر، هیچ آرزو و آمال نفسانی و مادی از سفرش، در خود نداشته باشد و اگر بنابر طبیعت انسانی، از طرف نفس و شیطان، وسوسه‌ای به او روی آورد، از دل، به ایزدمتعال پناه برده، آن را رد کند و نیز، به غیر از کفایت سفرش، مالی با خود نبرد و نفقه عیال را مطابق رفاه حالشان، به جابگذارد و وقتی که از منزل بیرون رفت، مقداری صدقه دهد.
 
 حج ابراهیمی و وحدت محمدی 

مراسم پرشکوه حج جدا از اینکه دارای آثار و برکات فراوانی می‌باشد نماد و مظهر اتحاد و همبستگی مسلمانان نیز به شمار می‌رود. حج ابراهیمی نقطه‌ی عطفی است برای ارتباطات مسلمانان و تقویت روح اخوت و برادری میان آنان به گونه‌ای که مسلمانان از اقصی نقاط عالم به هر مذهبی که گرایش داشته باشند و تابعیت هر کشوری را که دارا باشند و به هر گویش و زبانی که سخن بگویند همه ساله در یک زمان مشخص در آن مکان مقدس گرد هم می آیند و اجتماع عظیمی را تشکیل می‌دهند که در جهان نمی‌توان برای آن نمونه‌ای پیدا نمود. 
همه لباسهای ساده و یکرنگی را بر تن می‌کنند، یک نوع ذکر را زمزمه می‌کنند و در کنار یکدیگر اعمال و مناسک حج را به انجام می‌رسانند و جلوه‌های زیبایی را می‌آفرینند که در دنیا نظیر ندارد. 

حضرت علی (ع) طی سخنانی درباره حج چنین می فرماید: 
«الحج تقویة الدین» 

فلسفه ی حج تقویت دین است 

استاد شهید مطهری در تشریح این بخش از سخنان گهربار آن حضرت می‌گوید: 
«همان طوری که پرچم ها رمز اتحاد و یگانگی جمعیت ها و نشانه همبستگی ‌آنهاست و برپا بودن آن علامت حیات آنهاست کعبه برای اسلام این چنین است.» 

بی جهت نیست که «گلادستون» به این حقیقت اعتراف نموده و می‌گوید: 
«تا قرآن خوانده می‌شود و نام محمد (ص) برسر زبانها است و حج کعبه گذارده می‌شود، نصرانیت در خطر بزرگی قرار دارد.» 
حضرت امام (ره) فرمودند: «عموم برادران و خواهران اسلامی باید توجه داشته باشند كه یكی از مهمات فلسفه حج ایجاد تفاهم و تحكیم برادری بین مسلمین است.» 

اجتماع حج یكی از عوامل موءثر در خنثی كردن توطئه هایی است كه برای تفرقه افكنی میان مسلمانان چیده می‏شود و به طرق مختلف حتی گاهی تحت عنوان مذهب، برای برهم زدن وحدت جامعه اسلامی و ایجاد تفرقه، كوشش هایی به كار می‏رود. اگر این كنگره عظیم سالانه نبود، بی تردید توطئه‏‌ها موثر افتاده، همبستگی ضعیفی كه امروز در میان میلیون‏ها مسلمان با مذاهب متعدد وجود دارد، دیگر وجود نداشت. این اجتماع، با عظمتی كه دارد جلو حركت‏های تند انحرافی است كه گاه به نام طرفداری از توحید انجام می‏گیرد. 

حج ادامه فلسفه جماعت و جمعه و عید است و فراگیرترین عامل بازدارنده از پراكندگی مسلمانان از هر ملت و كشور است. بدین سان حج به عنوان یكی از اركان عملی اسلام در بنیان وحدت جامعه اسلامی جایگاه اساسی دارد. 

عقیده به توحید و یگانگی خداوند متعال تنها رشته پیوندی است كه می‏تواند آحاد بشر را در برگیرد. در هر یك از مناسك حج، توحید مبدأ و معبود، مقصد و مقصود به وضوح تجلّی دارد آن گاه كه حج گزار تلبیه می‏گوید، تنها به خدای یگانه پاسخ می‏دهد و شرك را طرد می‏كند: "لبیك اللهم لبّیك، لبّیك لا شریك لك لبیك" و چون بر محور كعبه طواف می‏كند نقطه مركزی توحید را قبله قلب خویش می‏سازد و بر كعبه به عنوان سنگ نشانی برای راه یافتن به كوی دوست نظر می‏كند و آن گاه كه به نماز می‏ایستد، سر به آستان محبوب می‏ساید و چون به قربانگاه می‏رود تعلقات مادی را به مسلخ می‏كشد و محبت‏های غیر خدایی را ذبح می‏كند و در جمرات مظاهر شیاطین و چهره‏های نمادین آن‏ها را سنگ می‏زند.... 

رسول خدا(صلی الله علیه و آله) ضمن خطبه‏ای در مسجد "خیف" به این وحدت اشاره فرموده‏اند 
"المؤمنون اخوة تتكافأ دماوءهم و هم ید علی من سواهم...؛۳۴ مؤمنان برادرند، خون هایشان با یك دیگر برابر می‏باشد و آن‏ها در برابر دیگران یك دست و متحدند." 

امام خمینی (ره) با الهام از فرمایش پیامبر (صلی الله علیه و آله) در این كه حج عامل وحدت است می‏فرماید: 
"حج تجلّی و تكرار همه صحنه‏‌های عشق آفرین زندگی یك انسان و یك جامعه متكامل در دنیا است و مناسك حج مناسك زندگی است، و از آن جا كه امت اسلامی از هر نژاد و ملتی باید ابراهیمی شود تا به خیل امت محمد (صلی الله علیه و آله) پیوند بخورد و یكی گردد و ید واحد شد، حج تنظیم و تمرین و تشكیل این زندگانی توحیدی است." 

آری اساس كعبه بر توحید نهاده شده و حج كانون پرستش موحّدان و تبرّی از مشركان است و طهارت كعبه و حرم به مفهوم پاكسازی آن از شرك و مشركان و مظاهر استكبار است، چنان كه در روایت آمده است كه خانه خدا را از آن جهت حرام نامیدند كه وارد شدن مشركین در آن حرام گردیده است: "سمّی‏‌ البیت بیت الله الحرام لانّه حرم علی المشركین ان یدخلوه" 
نكته شایان ذكر این كه، بنا بر مطالب فوق، توحید شكل دیگری از برائت است؛ یعنی توحید واقعی در سایه طرد غیر خدا است. 

آری مراسم عبادی سیاسی حج فرصت مناسبی است برای انتقال افکار و اندیشه ها و تعامل ثمربخش پیروان فرق و مذاهب اسلامی و پلی است برای ایجاد ارتباط میان آنان و اطلاع پیدا نمودن آنان از وضعیت برادران خود در سایر بلاد اسلامی و در کل حج نماد و مظهر اتحاد مسلمین و تقویت کننده روح اخوت و برادری در هیات مسلمانان است. 

حج ابراهیمی و بیداری اسلامی 

تا قبل از پیروزی انقلاب شكوهمند اسلامی ایران، این فریضه فقط منحصر به مسائل دینی بود و حجاج پس از انجام مناسك حج بدون آن كه رابطه ای وحدت آفرین در ارتباط با مسایل جهان اسلام و مشكلات آن با یكدیگر برقرار كنند، راهی دیار خود می شدند. 

پس از پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی (ره)، ایشان موضوع وحدت اسلامی در حج را مطرح كردند و از مسلمانان دنیا خواستند تا حج را به سمبلی برای وحدت در برابر استكبار جهانی قرار دهند. 

این امر به مذاق آل سعود و اربابانش در آمریكا، اسراییل و كشورهای غربی خوش نیامد و همه تلاش خود را برای مقابله با راهپیمایی عظیم برائت از مشركان كه توسط امام (ره) مطرح شده بود، انجام دادند. 

اوج این مقابله، در سركوب خونین تظاهرات مزبور در حج سال ۱۳۶۶ بود كه در جریان آن شمار زیادی از حجاج ایرانی به شهادت رسیدند. 

این جریان امری نیست كه بتوان با كاهش سهمیه یا باتوم، پلیس و گاز اشك آور جلوی آن را گرفت بلكه از سال ها قبل به خاطر خیانت رهبران عرب به آرمان های عربی از جمله آرمان فلسطین شكل گرفت و امروز به شكل تلاش برای سرنگونی رژیم های خائن به آرمان ها و مبادی اساسی ملت های منطقه ظاهر شده است. 

سیاست ها و اقدامات دهه های اخیر حاكمان كشورهای اسلامی مانند فهد پادشاه وقت عربستان در به خاك و خون كشیدن حجاج ایرانی، پیمان صلح حسین شاه اردن با اسراییل و ورود "حسنی مبارك" رییس جمهوری معزول مصر با اسراییل از در دوستی و در نهایت نیز دست در دست همدیگر برای محاصره مردم بی دفاع غزه در چند سال گذشته موجب حقارت ملت های منطقه در ارتباط با مسایل جهان اسلام به خصوص فلسطین شد و نطفه این بیداری را منعقد كرد و در نهایت با درهم پیچیدن برخی از مظاهر شرك ادامه یافت. 

آنان در حالی كه در كاخ های خود سرمست از پشتیبانی آمریكا و قدرت های استكباری بودند، فراموش كردند كه در لایه های پایین جامعه نسلی سرخورده از ذلت حكام عرب اما با اندیشه های وحدت گرایانه و تاسی از حركت های موفق در منطقه خاورمیانه در حال شكل گیری است كه به نماز و روزه و حج و زكات فقط به عنوان یك فریضه دینی صرف نمی نگرد بلكه آن را راهی به سوی مبارزه با شیاطین زمان می داند. 

پیروزی انقلاب شكوهمند اسلامی ایران در سه دهه پیش، انتفاضه های مردمی فلسطین در سال های اخیر، عقب نشینی خفت بار نیروهای اشغالگر صهیونیست از جنوب لبنان در سال ۲۰۰۰ میلادی، جنگ ۳۳ روزه اسراییل علیه حزب الله ، شكست هیمنه پوشالی اسراییل در این جنگ و جنگ ۲۲ روزه علیه غزه و چشیدن دوباره طعم شكست ماشین جنگی این رژیم در برابر یك ملت تحت محاصره و بی دفاع، همه و همه موجب شد تا ملت های منطقه ضمن بیداری به دلایل این موفقیت ها و علل ناكامی های خود توجه كنند و راه خود را كه همان خیزش و بیداری اسلامی است، یافته و امروز به دنبال حقوق از دست رفته خود باشند. 

در این میان، همایش بیداری اسلامی كه شهریور ماه سال ۱۳۹۰ در تهران با حضور حضرت آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری برگزار شد با توجه به زمان و مكان آن از اهمیت زیادی برخوردار بود. 

این همایش در كشوری برگزار شد كه از ابتدای شكل گیری نظام اسلامی اش همواره مدافع حقوق مستضعفان و مظلومان جهان بوده و در جهان به حمایت از مسائل بر حق عربی - اسلامی از جمله فلسطین و مقاومت معروف است. 

همچنین همایش در زمانی برگزار شد كه موج خیزش مردمی كشورهای منطقه از جمله تونس، مصر، یمن، بحرین و دیگر كشورها و حتی عربستان را در بر گرفته بود. 

از سوی دیگر، همایش مزبور قبل از ماه ذی الحجه برگزار شد، ماهی كه در آن میلیون ها مسلمان به منظور انجام فرایض حج گردهم می آیند، همان امری كه مقام معظم رهبری آن را كنگره عظیم حج می دانند. 

این در حالی است كه سخنرانی مقام معظم رهبری، مردم جهان به ویژه مسلمانان و مردم فلسطین را تحت تاثیر قرار داد و  آنان با این ذهنیت به حج مشرف شدند.

"امین محمد حطیط" تحلیلگر سیاسی منطقه نیز در همین ارتباط با انتشار مقاله ای در روزنامه الثوره سوریه نوشت: از جمله دلایل اتهام های اخیر آمریكا علیه جمهوری اسلامی ایران موفقیت این كشور در برگزاری دو همایش "بیداری اسلامی" با حضور ۵۶ كشور و همایش "حمایت از انتفاضه فلسطین" با حضور ۸۰ كشور است كه راهبرد "آزاد سازی همه فلسطین با مقاومت" را بنا نهاده است. 

از این رو وظیفه ما آن است كه از وحدت ظاهری دست برداریم و اتحاد واقعی را عملی كنیم. 

انتهای پیام/