قرآن مجيد، سنت پيامبر اكرم، سيره معصومين و ائمه مذاهب و نيز مصالح عاليه اسلام بر ما حكم مي كنند كه از افراط و تندوري پرهيز كرده، از لعن وتكفير وتفسيق يكديگر دوري نمائيم.

* اهداف و برنامه هاي مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي

مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي بر اساس مباني ذكر شده و به امر رهبر معظم انقلاب تاسيس شده وشوراي عالي و مجمع عمومي آن متشكل از دهها عالم سني و شيعه ايراني و غير ايراني مي باشد.

اهداف اصلي از تشكيل مجمع عبارت است از:

الف: كمك به امر احيا و گسترش فرهنگ و معارف اسلامي و دفاع ازحريم قرآن كريم و سنت پيامبر

ب: كوشش در راه ايجاد آشنايي و تفاهم بيشتر بين علما، متفكران وپيشوايان مذهبي جهان اسلام در زمينه هاي اعتقادي، فقهي، اجتماعي وسياسي

ج: گسترش انديشة تقريب بين انديشمندان وفرهيختگان جهان اسلام وانتقال آن به توده هاي مسلمان و آگاه كردن آنان از توطئه هاي تفرقه انگيز دشمنان

د: كوشش در راه تحيكم واشاعه ي اصل اجتهاد و استنباط در مذاهب اسلامي

هـ : سعي در ايجاد هماهنگي و تشكيل جبهه واحد مقابل توطئه هاي تبليغاتي و تهاجم فرهنگي دشمنان اسلام بر اساس اصول مسلم اسلامي

و: رفع بدبيني ها وشبهات بين پيروان مذاهب اسلامي

برنامه هاي مجمع نيز در محورهاي زير سازمان داده شده است:

الف: برنامه هاي تحقيقاتي

اين قسمت از برنامه ها در شهر مقدس قم متمركز است و با همكاري جمعي از فضلاي بزرگوار انجام مي پذيرد. كارهاي تحقيقاتي كه تا به حال انجام شده است عبارت است از: تحقيقات در زمينه فقه و اصول مقارن، تشخيص وجوه و عناصر مشترك و نيز موارد اختلافي، احاديث مشترك مذهب اهل بيت با محدثان اهل سنت كه تا به حال مجلدات فراواني از آن به طبع رسيده است، تفسير مقارن، راويان مشترك و زمينه هاي تاريخي كه تا به حال كتب بسياري از علماي اهل سنت در ذكر فضائل اهل بيت و زندگي نامه آنان تحقيق ومنتشر شده است.

ب: برنامه هاي آموزشي

اين قسمت از برنامه ها در تهران و در دانشگاه مذاهب اسلامي اجرا مي شود. تربيت نسلي از جوانان شيعه وسني از داخل و خارج كشور كه علاوه بر مذهب خود، ساير مذاهب اسلامي را نيز به صورت مقايسه اي مطالعه كرده با آن آشنا شوند در اين دانشگاه مورد نظر است. تا به حال مذهب امامي، شافعي وحنفي در اين دانشگاه تدريس شده و تدريس ساير مذاهب هم از برنامه هاي آينده  است.

علاوه بر اين دوره هاي رسمي كه طبق ضوابط وزارت علوم، انجام مي شود. برخي دوره هاي كوتاه مدت هم تحت عنوان سفيران تقريب آموزش داده مي شود. در اين برنامه ها فضلاي اهل سنت كه به عنوان روحانيون حج اعزام مي شدند احكام حج را طبق مذاهب مختلف اسلامي آموزش مي بينند.

ج ـ برنامه هاي مطبوعاتي و انتشاراتي

مجمع جهاني تقريب اسلامي تاكنون علاوه بر دهها جلد كتاب در زمينه مختلف فقهي، اصولي، تاريخي، تفسيري، وحديث و رجال سه مجله را نيز به زبان عربي و فارسي منتشر كرده است كه عبارتند از: فصلنامه عربي رسالة التقريب، دو ماهنامة فارسي انديشه تقريب و ماهنامه خبري پيك تقريب

د: برنامه هاي بين المللي

اين برنامه ها شامل امور زير مي شود:

برگزاري سالانه كنفرانس بزرگ وحدت در تهران، برگزاري سمينارهاي وحدت در داخل و خارج كشور، سمينار بزرگداشت سيد جمال الدين اسد آبادي، كنگره بزرگداشت آيت الله العظمى بروجردي و شيخ محمود شلتوت در تهران وقم، همكاري در برگزاري كنگره علامه سيد شرف الدين همچنين شركت مستمر در كنفرانسهاي بين المللي در خارج و داخل كشور، كه آمار نشان مي دهد كه تا به حال در يكصد وپنجاه اجلاس اسلامي بين المللي شركت كرديم.

اعزام هيأتهاي علمايي براي ديدار از مجامع علمي وشخصيت ها در خارج از كشور و نيز دعوت از علماي بزرگ اهل سنت براي ديدار از جمهوري اسلامي و حمايت از جماعتهاي تقريب از ديگر برنامه هاي بين المللي ما بوده است.

تا به حال هزاران تن از علماي شيعه و اهل سنت در برنامه هاي مجمع در داخل وخارج شركت نموده اند و ده ها جلد كتاب حاصل مقالات و مذاكرات آنها به زيور طبع آراسته شده است.

هـ : ارتباط با مراكز علمي مهم جهان اسلام

ارتباط مستمر و برنامه ريزي شده با مراكز مهم علمي، فرهنگي و تبليغاتي اسلامي جهان اسلام محور ديگر فعاليتهاي مجمع بوده است. در اين راستا مراكز ومجامع مهم زير قابل ذكر است.

مجمع بين المللي فقه اسلامي (جده)، اتحاديه جهاني علماي اسلامي(بيروت)، رابطة العالم الاسلامي (مكه)، جمعية الدعوة الاسلامية (ليبي) مؤسسة آل البيت (اردن) مؤسسة آيسيسكو (مغرب) حركت بانكداري اسلامي اعم از بانك توسعه اسلامي و ساير بانك ها.

آثار فعاليت ها و برنامه هاي مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي

پانزده سال تلاش و فعاليت مجمع و مؤسسات همسو در داخل و خارج از كشور در زمينه هاي مختلف آثار و بركات زيادي را در بر داشته است كه به اختصار به ذكر آنها مي پردازم.

۱ـ رسميت يافتن اجتهاد در مجامع علمي معاصر. امروزه ديگر باب اجتهاد بسته نيست واكثريت قاطع علماي بزرگ جهان اسلام به لزوم فتح باب اجتهاد پي برده به آن عمل مي كنند تشكيل مجمع بين المللي فقه اسلامي و حضور سالانه بيش از يكصد و بيست تن از مجتهدان جهان اسلام جهت ارائه فتاواي جديد در مسائل فقهي مخصوصا در مسائل مستحدثه و رسميت داشتن اين مجمع از نظر سازمان كنفرانس اسلامي گواهي بر اين مطلب است.

۲ ـ پذيرش انديشة «تقريب مذاهب» از سوي علما ومتفكران جهان اسلام و تشكيل مراكز و مجامع تقريبي متعدد در كشورهاي مختلف.

۳ ـ برگزاري كنفرانس هاي وحدت در كشورهاي مختلف.

۴ـ مطرح شدن مكتب اهل بيت در مجامع علمي جهان اسلام وترويج مرجعيت علمي آنان

۵ ـ تدوين استراتژيهاي تقريب مذاهب از سوي شخصيت و سازمان هاي مختلف اسلامي از جمله مؤسسه آيسيسكو (كه به تصويب سران كشورهاي اسلامي هم رسيده است) و مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي.

۶ ـ استقبال روشنفكران، دانشگاهيان، اهالي مطبوعات و اهل قلم از انديشة تقريب.

۷ ـ انزواي افراطيون وكساني كه ديگران را به هر بهانه اي تكفير مي كنند وقدرت يافتن خط اعتدال و ميانه روي

۸ ـ صدور فتواي حرمت تكفير مسلمانان از سوي علماي جهان اسلام. از جمله آخرين فتوايي كه جديداً صادر شده متن فتوايي است كه در كنفرانس بين المللي اسلامي در كشور اردن از سوي جمع كثيري از علماي شيعه و سني صادر شده است. متن كامل اين فتواي مهم در اختيار حضرات نمايندگان محترم مجلس خبرگان قرار مي گيرد خلاصة آن هم در روزنامه هاي معتبر كشور چاپ شده است. وبسيار مناسب است كه در اينجا پيشنهاد كنم اعضاي محترم مجلس خبرگان كه همگي از مجتهدان هستند فتوايي مشابه اين فتوا تهيه و امضا نمايند. مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي آمادگي دارد تا آن را در سرتاسر دنياي اسلام منتشر سازد.

۹ـ فتواي بسياري از علماي جهان اسلام مبني بر جواز اقتداي پيروان مذاهب اسلامي به يكديگر.

۱۰ ـ تقويت روح وحدت وهمبستگي در جوامع اسلامي و آگاهي علما و انديشمندان ونيز توده هاي مردم بر ضرورت پيروي از اين خط اصيل اسلامي و قرآني.

موانع تقريب

علي رغم همة موفقيتها و آثار مثبت حركت تقريب در جهان امروز، اين انديشه مصلحانه و وحدت بخش با موانعي هم در داخل و خارج كشور روبرو بوده است كه به برخي از آنها اشاره مي كنم.

۱ـ جهل و تعصب عوام، كه بايد توسط علما و بزرگان راهنمايي و هدايت شوند تا از تحريك احساسات ساير مسلمانان دوري نمايند.

۲ ـ عدم توجه برخي از بزرگان به شرايط جهاني و خطراتي كه در تفرقه افكني نهفته است. بايد توجه داشت كه استكبار جهاني مترصد شكار كردن حركات و سخنان ما حتي در مجامع محدود و خصوصي است تا با بزرگ نمايي آن و نشر در روزنامه ها و وسايل ارتباط جمعي به آتش خاموش كدورتهاي تاريخي بنزين بپاشد و آن را شعله ور سازد.

۳ ـ افراطي گري برخي گروه هاي تكفيري مثل وهابيت كه نه تنها تشيع بلكه اعتزال و تصوف و حتى اشاعره را هم تكفير مي كنند.

۴ـ توطئه هاي استكبار جهاني و در رأس آن آمريكاي جنايتكار كه نمونه هايي از آن را در پاكستان، افغانستان، عراق و لبنان شاهد هستيم.

۵ ـ سرسپردگي برخي از حكام و سياستمداران به ظاهر مسلمان وتفرقه افكني آنها بين مسلمانان جهت تحكيم حكومتهاي خويش يا خوش رقصي براي استعمار.

۶ـ وجود برخي روايات ضعيف در منابع حديثي فريقين.

پيشنهادات

در اينجا مناسب مي بينم پيشنهاداتي خيرخواهانه جهت تاليف قلوب و وحدت صفوف امت اسلامي ارائه نمايم:

۱ ـ وزارت محترم ارشاد نسبت به امر نشر كتابهاي مذهبي شيعه و سني مراقبت بيشتري به عمل آورد تا مطالب تفرقه افكنانه برخي از كتاب ها باعث فتنه انگيزي بين مسلمانان نشود.

۲ ـ صدا وسيما جمهوري اسلامي ايران در پخش فيلم ها، سريال ها ومصاحبه هاي مذهبي و تاريخي در شبكه هاي داخلي و برون مرزي به امر تقريب مذاهب و دوري از آثار منفي برخي برنامه ها توجه بيشتري مبذول دارد.

۳ ـ حضرات آقايان علما و مجتهدان بزرگوار مخصوصا اعضاي محترم مجلس خبرگان با صدور فتاواي علمي و مستند مسلمانان را از تكفير و تفسيق يكديگر برحذر داشته هر گونه سب و لعن و ناسزاگويي را منع نمايند.

۴ـ حضرات آقايان علماي بلاد و روحانيون معظم مردم را از برخي افراط و تفريط هايي كه در عزاداري ها ومراسم مذهبي گاهي در گوشه و كنار ديده مي شود منع نمايند. در اين راستا لازم است كساني را كه به امر مداحي و مرثيه خواني براي ائمه معصومين عليهم صلوات الله اجمعين مي پردازند بيشتر راهنمايي و ارشاد نمايند.

۵ـ اجلاس مجلس خبرگان قطعنامه اي دربارة وحدت اسلامي و تقريب مذاهب صادر نمايد. (در اين زمينه قطعنامه اي را تهيه و پيشنهاد كرده ام تا در صورت پذيرش سروران گرامي منتشر گردد)

۶ـ در حوزه هاي علميه شيعه تدريس و تحقيق فقه مقارن و فرهنگ تقريب گسترش يابد و در حوزه هاي علميه اهل سنت نيزاين امر رايج گردد.

۷ ـ برادران اهل سنت توجه كنند كه بر طبق آيات شريفة قرآن واحاديث حضرت رسول(ص) از جمله حديث ثقلين اهل بيت پيامبر مرجعيت علمي امت را برعهده دارند. سيره عملي خلفا وائمه مذاهب هم نشان مي دهد كه آنان هم اين امر را قبول داشته اند. و به آن عمل مي كرده اند.

بنابراين لازم است كه منابع حديثي اهل سنت توسعه يافته واحاديث وارده از سوي ائمه اهل بيت هم مورد استناد قرار گيرد. همچنان كه شيعيان به احاديث اهل سنت رجوع مي كنند.

۸ ـ علماي محترم و محققين شيعه و اهل سنت تلاش نمايند منابع حديثي خود را از نظر ميزان درجه صحت و ضعف برخي از روايات مورد بازنگري قرار دهند.

۹ ـ ديدارهاي متقابل علماي شيعه و سني در داخل و خارج كشور درايجاد آشنايي وتفاهم بيشترين آنها آثار پربركتي دارد. مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي در فراهم آوردن بستر اين اقدام وگسترش آن آمادگي لازم را اعلام مي نمايد.


قرآن مجيد، سنت پيامبر اكرم، سيره معصومين و ائمه مذاهب و نيز مصالح عاليه اسلام بر ما حكم مي كنند كه از افراط و تندوري پرهيز كرده، از لعن وتكفير وتفسيق يكديگر دوري نمائيم. استكبار جهاني وصهيونيسم امروزه نقاط بسياري از سرزمين هاي اسلامي را در تصرف خويش دارند و نقاط بسيار ديگري را نيز محاصره كرده در معرض خطر قرار داده اند از راه هاي مختلف سياسي، اقتصادي، نظامي وتبليغاتي ما را مورد تهاجم قرار داده تلاش مي كنند همه راه ها را بر روي ما ببندند. ايجاد تفرقه وبرادركشي بين مسلمانان در جاي جاي دنياي اسلام به منظور تضعيف امت اسلام و سلطه بر منابع ، سرزمينها و ثروتهاي خداد ما از برنامه هاي آنان است. بر همة ما مخصوصا علما، انديشمندان، اهل قلم ومنبر و همه صاحبان نفوذ ، احزاب، گروه ها ودستجات است كه در اين درياي پرتلاطم و امواج هولناك توطئه ودشمني، كينه هاي تاريخي را فراموش كرده، يا موقتا كنار بگذاريم، شرايط ما شرايط مسلمانان صدر اسلام در جنگ احزاب است، بياييد با يكديگر در ساختن سنگرهاي دفاعي همكاري كنيم و از دشمنان مشترك غافل نشويم. بدانيم هر كس دعوت به تفرقه وتنازع كرد دانسته يا ندانسته آب به آسياي دشمن ريخته و جبهه مسلمين را تضعيف نموده است. دعوت كنندگان به تفرقه ودشمني بين شيعه وسني، نه شيعه هستند و نه سني. بياييد ضمن حفظ وفاداري و پايبندي به مذهب خويش نسبت به ساير مسلمانان ادب واحترام را رعايت كرده دست در دست يكديگر در برابر دشمنان مشترك متحد باشيم .