حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب:

خدای متعال تمام خیرها را یک‌جا به‌وجود مقدس نبی اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله عنایت کرده است. خداوند نعمت‌های ظاهری را در اختیار کفار هم قرار می‌دهد. گاهی بیش از آن چه که به‌مومنین می‌دهد به‌حسب ظاهر، دست کفار را در این دنیا باز می‌کند، حتی می‌بینیم خدای متعال در قرآن می‌فرماید که «وَلَوْلَا أَنْ یَكُونَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً لَجَعَلْنَا لِمَنْ یَكْفُرُ بِالرَّحْمَنِ لِبُیُوتِهِمْ سُقُفًا مِنْ فِضَّةٍ وَمَعَارِجَ عَلَیْهَا یَظْهَرُونَ(زخرف: 33)؛ اگر خوف آن نبود که همه امت کافر بشوند خدای متعال به‌ کافرین آن‌قدر عطا می‌کرد که سقف خانه‌های‌شان را از نقره و جواهرات قیمتی بسازند.» یعنی اگر این نگرانی نبود که شما مومنین تحمل نکنید و دین‌تان را از دست بدهید خداوند متعال به‌کفار در دنیا، بیش از این امکانات می‌داد.

خدای متعال امکانات مادی را در اختیار همه می‌گذارد، اما گوهرهای قیمتی را فقط به‌بندگان خودش عطا می‌کند، به‌اندازه‌ای که بندگی بکنند از آن نعمت‌های خاص خدای متعال و به‌اصطلاح رحمت رحیمیه او برخوردار می‌شوند. لذا بهترین خیرات در نزد انبیا علیهم‌السلام است و بقیه انسان‌ها سر سفره انبیا می‌نشینند.

این رزق‌ها، فقط رزق‌های ظاهری نیست، رزق‌های باطنی هم وجود دارد. رزق و طعام حقیقی، علم و معارف الهی است. خدای متعال معارف، علوم، حقایق و رزق‌های معنوی و باطنی را از سرچشمه انبیا جاری کرده، لذا همه سرسفره انبیا مهمان هستند؛ آن چه خدای متعال به‌همه انبیا و اولیا عنایت کرده، یک‌جا کامل‌ترش را به‌وجود مقدس رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله عنایت کرده است.

گرچه سخن دقیق‌تر این است که هرچه همه انبیا دارند از دست نبی اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌گیرند. در کافی شریف این حدیثی می‌فرماید که مردم «یَمُصُّونَ‌ الثِّمَادَ»(رطوبت را می‌مكند) این آب‌های اندک را با اشتها می‌نوشند ولی «وَ یَدَعُونَ النَّهَرَ الْعَظِیمَ» نهر عظیم را رها کردند. به‌حضرت عرض کردند نهر عظیم چیست؟ فرمود: نهر عظیم وجود مقدس رسول الله (ص) است، او سرچشمه همه حقایق‌اند، همه حقایق از وجود ایشان جاری است، هر مومن و موحدی، هر ولی کاملی به‌مقامی رسیده از چشمه وجود مقدس نبی اکرم سیراب شده است.(قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ علیه‌السلام: یَمُصُّونَ‌ الثِّمَادَ وَ یَدَعُونَ النَّهَرَ الْعَظِیمَ قِیلَ لَهُ وَ مَا النَّهَرُ الْعَظِیمُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله وَ الْعِلْمُ الَّذِی أَعْطَاهُ اللَّهُ...»(الكافی(ط - الإسلامیة) / ج‌1 / 222 / باب أن الأئمة ع ورثة العلم یرث بعضهم بعضا العلم).

حضرت فاطمه، ظرف نزول قرآن و اهل بیت

همه 124 هزار پیامبر سلام‌الله‌علیهم‌اجمعین مقدمه بودند که این پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله بیاید و حقیقت را بیاورد. نبی اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله دو چیز با خودشان آوردند قرآن و اهل بیت علیهم السلام. این دو حقیقت و دو سرچشمه نور و هدایت و دو نعمت عظیمی که خدای متعال به‌واسطه نبی اکرم به‌همه بخشیده و همه انبیا و اولیا مدیون آن دو هستند هم قرآن و هم ائمه، در ظرف وجودی فاطمه زهرا به‌نبی اکرم اعطا شده است.

درباره حقیقت اول که امام صادق علیه السلام نقل شده است که «اللَّیْلَةُ فَاطِمَةُ وَ الْقَدْرُ اللَّه»(تفسیر فرات الكوفی، ص581) بنابراین لیله القدر یعنی فاطمة الله. فاطمة الله یعنی اینکه آن حضرت از همه خلائق بریده است و ربط با حضرت حق دارد. فطم یعنی جدا شدن، فاطمه یعنی جدا شده، همه کائنات از او جدا هستند. آن حضرت عین انقطاع الی الله است.

به بیان مبارک امام صادق علیه‌السلام سوره قدر در مقام تبیین حقیقت لیلة القدر گویای این حقیقت است که ظرف نزول این کتاب مقدس و عظیم از محضر خدای متعال تا قلب نبی اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله، وجود مقدس فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها است. فرمود شب قدر، وجود مقدس حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها است «فَمَنْ عَرَفَ فَاطِمَةَ حَقَّ مَعْرِفَتِهَا فَقَدْ أَدْرَكَ لَیْلَةَ الْقَدْر»(همان) هرکس حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها را بشناسد شب قدر را درک کرده است.

پس از سیر در درجات قرآن، سیر در درجات شب قدر، و سیر در مقامات شب قدر، سیر در مقامات حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها است. البته حضرت امام صادق علیه‌السلام بعد از بیان این سرّ عظیم الهی، بلافاصله یک هشدار هم دادند: «إِنَّمَا سُمِّیَتْ فَاطِمَةُ لِأَنَّ الْخَلْقَ فُطِمُوا عَنْ مَعْرِفَتِهَا»(همان) یعنی زود طمع نکنید که حقیقت حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها را به‌دست بیاورید.

این‌که حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها جان نبی اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله است: «ابْنَتِی فَاطِمَةُ... وَ هِیَ رُوحِیَ الَّتِی بَیْنَ جَنْبَی »(امالی الصدوق، ص113) یعنی همه حقایق قرآن که در روح و جان مبارک نبی اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله است، همان حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها است. لذا مشکات که ظرف نزول قرآن است هم به‌قلب نبی اکرم صلی‌الله‌علیه‌ وآله و هم به‌حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها تفسیر شده است.

درباره حقیقت و نور دوم هم که روشن است، وقتی از امام صادق سوال شد چرا مادر شما «زهراء» نام گرفت، در پاسخ فرمود: زیرا خدای متعال‌ او را از نور عظمت خودش آفرید، و هنگامى كه نور وجود فاطمه سلام اللّٰه علیها درخشید آسمانها و زمین به‌نورش روشن شده و دیدگان فرشتگان از شدّت نورش بسته شد و تمام ملائكه حقّ‌ تبارك و تعالى را سجده نموده و عرض كردند: خدایا! این نور چه خصوصیّتى دارد كه این‌قدر تابان و روشن است‌؟ خداوند متعال به‌آنها وحى فرمود: این نور، از نور من است كه در آسمان ساكنش كرده‌ام، آن را از عظمت خویش آفریدم،آن را از صلب پیامبرى از پیامبران كه بر تمام انبیاء تفضیل و برتریش داده‌ام خارج نموده‌ام، از این نور، پیشوایانى را كه به‌امر من قیام مى‌كنند و مردم را به‌طرف من هدایت مى‌نمایند بیرون مى‌آورم، این پیشوایان را پس از انقطاع وحى جانشینان خود در روى زمین قرار مى‌دهم.»(عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ قَالَ: قُلْتُ لَهُ لِمَ سُمِّیَتْ فَاطِمَةُ اَلزَّهْرَاءُ زَهْرَاءَ فَقَالَ لِأَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَهَا مِنْ نُورِ عَظَمَتِهِ فَلَمَّا أَشْرَقَتْ أَضَاءَتِ اَلسَّمَاوَاتُ وَ اَلْأَرْضُ بِنُورِهَا وَ غَشِیَتْ أَبْصَارُ اَلْمَلاَئِكَةِ وَ خَرَّتِ اَلْمَلاَئِكَةُ لِلَّهِ سَاجِدِینَ وَ قَالُوا إِلَهَنَا وَ سَیِّدَنَا مَا لِهَذَا اَلنُّورِ فَأَوْحَى اَللَّهُ إِلَیْهِمْ هَذَا نُورٌ مِنْ نُورِی أَسْكَنْتُهُ فِی سَمَائِی خَلَقْتُهُ مِنْ عَظَمَتِی أُخْرِجُهُ مِنْ صُلْبِ نَبِیٍّ مِنْ أَنْبِیَائِی أُفَضِّلُهُ عَلَى جَمِیعِ اَلْأَنْبِیَاءِ وَ أُخْرِجُ مِنْ ذَلِكَ اَلنُّورِ أَئِمَّةً یَقُومُونَ بِأَمْرِی یَهْدُونَ إِلَى حَقِّی وَ أَجْعَلُهُمْ خُلَفَائِی فِی أَرْضِی بَعْدَ اِنْقِضَاءِ وَحْیِی.(علل الشرایع، ج۱، ص۱۷۹).


به قلم: شهاب ادواری


انتهای پیام/