یکی از فعالان فرهنگی اهل سنت در سیستان و بلوچستان در یادداشتی به سوال چگونه هزينه‌های زندگی‌مان را کنترل کنيم، پاسخ می گوید که در ادامه آمده است.

احمد علی‌زهی‌شه‌بخش یکی از فعالان فرهنگی اهل سنت در سیستان و بلوچستان در یادداشتی در مورد سبک زندگی مالی نوشت: دین اسلام دینی جامع و کامل است و رهنمودهایی کارآمد برای سامان‌یافتن دین و دنیا برای انسان‌ها به ارمغان آورده و تعالیمش هدیه‌هایی آسمانی هستند که بهبودی زندگی و سعادت و خوشبختی بشر را در خود نهفته دارند. در میان تعالیم و رهنمودهای اسلام، اعتدال و میانه‌روی از اهمیت والایی برخوردار است و قرآن كریم در جاهای متعدد با عناوین مختلف به آن توصیه کرده است. قرآن در جایی مسلمانان را «امت وسط» نامیده است؛ «وَکَذَلِکَ جَعَلْنَـکُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِّتَکُونُواْ شُهَدَآءَ عَلَی النَّاسِ وَ یَکُونَ الرَّسُولُ عَلَیْکُمْ شَهِیدًا» (بقره:143)؛ بدین‌گونه شما را امتی میانه قرار دادیم تا بر مردم گواه باشید و پیامبر هم بر شما گواه باشد.

یکی از ویژگی‌های امت وسط، اعتدال در همۀ زمینه‌هاست از جمله اعتدال در مصرف و صرفه‌جویی به معنای مصرف درست، كه اقوال و راهکارهای زیادی در این زمینه در قرآن و در تعالیم پیامبر اسلام به‌چشم می‌خورد.

تناسب میان دخل و خرج

تناسب در دخل و خرج یا به عبارت دیگر برنامه‌ریزی اقتصادی در خانواده از دیدگاه اسلام كه مقدمۀ برنامۀ اقتصادی جامعه است، این است که دخل و خرج انسان مطابق مقررات و قوانین دین اسلام باشد. (تهانوی، 1388: 159) هر شخص با توجه به موقعیت و شرایط زندگی خویش، نیازهای گوناگونی دارد و تفاوت اشخاص در شرایط و موقعیت‌ها، معیار و الگوی مصرف را متفاوت می‌کند. اشخاص كم‌درآمد، باید الگوی مصرف‌شان را متناسب با وضعیت‌شان برگزینند. همین‌طور اشخاصی که درآمد متوسط دارند باید مطابق درآمد خود خرج کنند و افراد پردرآمد مطابق درآمد خود.

خرج‌کردن و فراخ‌دستی هر شخص باید طبق دخل و درآمد او باشد. اینکه خانم از شوهر كم‌درآمد چیزهایی را بخواهد كه در منزل ثروتمندان دیده است، جایز نیست. در مقابل، شوهر نیز باید به‌اندازه‌ای که درآمد او اجازه می‌دهد بر همسرش خرج کند و بخیلی نكند. (عثمانی، 1395: 209ـ210)

از اصحاب پیامبر(ص) روایت شده است که «میانه‌روی نصف سرمایه است.» یعنی نه بخل ورزد و نه اسراف کند بلكه با برنامه‌ریزی و میانه‌روی و با درنظر گرفتن مقدار درآمد خود خرج كند. كسی كه میانه‌روی و اعتدال را اختیار می‌كند، اصلاً فقیر و محتاج نخواهد شد و درصورت ولخرجی، مال كثیر هم باقی نمی‌ماند.

در این حدیث به نكتۀ اصلی نظم اقتصادی اشاره شده است و تجربه نیز همین را ثابت کرده است كه بیشتر ورشکستگی‌ها و پریشانی‌ها بر اثر نبودن تناسب در دخل و خرج پیش می‌آید. درصورتی‌که دخل، كم و خرج، بسیار باشد، سرمایه به‌زودی به اتمام می‌رسد و فرد محتاج به قرض گرفتن می‌شود. گرفتن قرض نه‌تنها در دنیا فلاكت‌بار است، بلکه از نظر آخرت نیز خیلی خطرناک است. (تهانوی، 1388: 166)

از طرفی اسراف و زیاده‌روی برخلاف دستورات قرآن و سنّت است. الله تعالی همان‌طوركه بخل ورزیدن در انفاق بر خانواده و فرزندان را نمی‌پسندد، ولخرجی و اسراف را نیز نمی‌پسندد و آن را حرام قرار داده است، لذا در تمام موارد باید میانه‌روی نمود؛ در لباس، غذا و موارد دیگر باید صرفه‌جویی كنیم و از اسراف پرهیز نماییم.


انتهای پیام/