روابط دو کشور ایران و سوریه پس از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد رشد چشمگیری در زمینه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بوده و برای همگان آشکار است.

خبرگزاری تقریب (تنا) – دمشق ۱۷/۱۲/۸۹
خبرنگار خبرگزاری تقریب در سوریه به مناسبت برگزاری نشست کمیسیون مشترک دو کشور در تهران و سفر "محمد ناجی عطری" نخست وزیر سوریه به ایران تصمیم گرفت گزارشی مفصل از وضعیت روابط دو کشور به خوانندگان ارائه دهد. 

در اسفند ۸۸، دکتر محمود احمدی نژاد رییس جمهوری اسلامی ایران به سوریه سفر کرد. 
بشار  اسد و محمود احمدی نژاد در این سفر با اقامه نماز در کنار یکدیگر همراه با روحانیون سنی، شیعه و دروزی بر وحدت میان مذاهب اسلامی تاکید کردند.
مهمترین دستاورد این سفر، لغو ویزا میان دو کشور بود که قرارداد آن توسط "ولید المعلم" وزیر خارجه سوریه و "منوچهر متکی" وزیر امور خارجه وقت ایران با حضور احمدی نژاد و "بشار اسد" امضا شد.
در این سفر، اسد در کنفرانس خبری مشترک با احمدی نژاد، برنامه هسته ای ایران را دیگر بار صلح آمیز برشمرد و از آن حمایت کرد.
وی ادامه داد: دیدار با احمدی نژاد در چنین روزی دارای معانی خاصی است. این مناسبتی مبارک است. خواستیم در این روز جشن، دستاوردی نیز محقق شود که امضای توافقنامه لغو ویزا بود.
اسد یادآور شد: امضای این توافقنامه باعث تقویت منافع مشترک دو ملت
می شود. این رابطه نمی تواند در سطح سیاسی، اقتصادی یا شرکتهای عظیم محدود بماند.
احمدی نژاد نیز سخنان "هیلاری کلینتون" وزیر خارجه آمریکا که از سوریه خواست رابطه خود با ایران را به میزان زیادی کاهش دهد را مسخره دانست.
وی افزود: می توانیم توصیه این خانم را اجرا کنیم. اصلا فاصله ای نیست که بخواهیم آن را کم کنیم. اگر کلینتون می خواهد کاری انجام دهد باید برای مردم خودش انجام دهد.
احمدی نژاد گفت: آنان به بن بست رسیده اند. می خواستند بر همه منطقه مسلط شوند اما حالا می خواهند از منطقه بروند. آنان عصبانی هستند. ما نیز
می گوییم عصبانی باشید و از این عصبانیت بمیرید.
به گفته احمدی نژاد، دشمنان، ایران و سوریه را مانعی در این زمینه
می دانند. لذا سخنان هیلاری کلینتون برای ما فاقد اعتبار است. آنان بهتر است هر چه زودتر بارشان را بسته و از منطقه بروند.
دیدار سید "حسن نصرالله" دبیرکل حزب الله لبنان، اسد و احمدی نژاد در میهمانی شام برپا شده از سوی رییس جمهوری سوریه، دیگر رویداد مهم آن سفر در صحنه سیاسی بود که خشم رژیم صهیونیستی و دشمنان مقاومت در منطقه را در پی داشت. 
حضور ناوگان جنگی ایران در سواحل سوریه دیگر رویدادی بود که باعث خشم شدید رژیم اشغالگر قدس و دشمنان اتحاد کشورهای منطقه شد.
امیردریادار "حبیب الله سیاری" فرمانده نیروی ارتش جمهوری اسلامی ایران به این منظور به سوریه سفر کرد.
ناو يكهزار و ۵۰۰ تني الوند مجهز به اژدرانداز و موشك هاي ضد كشتي و كشتي تداركاتي پشتيباني و سوختگيري ۳۳ هزار تني خارك با ۲۵۰ خدمه و قابليت حمل سه بالگرد پس از عبور از کانال سوئز که خود با جنجال آفرینی صهیونیستها همراه بود، وارد آب هاي ساحلي سوريه شد.
در این سفر پروتكل همكاري بين نيروهاي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران و سوريه بر روي عرشه ناو خارك از سوي فرماندهان نيروي دريايي دو كشور امضا شد.
سیاری در پایان سفر خود به سوریه در محل سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق به خبرنگاران گفت: تهدید های دشمن تاثیری بر داخل ایران ندارد چون انقلاب اسلامی ایران انقلابی بزرگ است و مسیر خود را با اقتدار ادامه می دهد.
بسیاری از تحلیلگران، این سفر را نشانه حمایت قاطع تهران از سوریه در مقابل دشمنان مشترک دانستند.
موضوع دیگر آنکه عمده مقامهای ایرانی که به سوریه سفر می کنند، با رهبران گروههای مقاومت فلسطین به ویژه حماس، جهاد اسلامی و جبهه خلق برای آزادی فلسطین – فرماندهی ملاقات می نمایند که نشانه حمایت ایران از مساله فلسطین است.
در این میان، مقامات سوریه نیز سفرهای زیادی به ایران داشتند که از آن جمله می توان به سفر "محمود الابرش" رییس مجلس خلق سوریه به ایران و دیدار با "علی لاریجانی" همتای ایرانی اش اشاره نمود.
ایران و سوریه مواضع مشترکی در زمینه های مختلف اتخاذ نمودند که از آن جمله می توان به حمایت از شکسته شدن محاصره غزه، حمایت از یکپارچگی و امنیت عراق و ایجاد منطقه خاورمیانه بدون سلاح کشتار جمعی اشاره نمود.
دو کشور همچنین از جامعه بین المللی، فشار بر رژیم صهیونیستی به منظور صدور مجوز بازدید بازرسان بین المللی هسته ای از تاسیسات هسته ای این رژیم ، توقف شهرک سازی و تایید حق آوارگان فلسطینی برای بازگشت به وطن را خواستار شدند.
سوریه در محافل منطقه ای جهانی بارها از حق جمهوری اسلامی ایران در زمینه غنی سازی اورانیوم برای مصارف صلح آمیز حمایت و از پیشرفتهای ایران در زمینه هوافضا، ارسال موشک ماهواره بر، تولید موشکهای دوربرد و پیشرفتهای فناوری ابراز خشنودی کرد.
جمهوری اسلامی ایران نیز با رد تهدیدات رژیم صهیونیستی درباره احتمال حمله به سوریه، حمایت خود از حکومت، دولت و ملت سوریه در برابر این تهدیدات را اعلام کرد.
روابط اقتصادی جمهوری اسلامی ایران با سوریه نیز هر سال نسبت به سال گذشته گسترش یافته و طرحهای سرمایه گذاری ایران در سوریه همچنان ادامه دارد.
به رغم آنکه دو کشور از نظر جغرافیایی با یکدیگر فاصله داشته و از مرز مشترک بی بهره اند اما این امر نتوانست مانع از افزایش تبادل تجاری و روابط اقتصادی میان آنان شود.
در این میان، امضای توافقنامه لغو روادید میان دو کشور که در جریان سفر احمدی نژاد باعث افزایش رابطه دوجانبه و حجم تبادل تجاری شد.
همچنین حجم تبادل تجاری دو کشور که در سال ۱۹۹۶ میلادی چهار میلیون و ۷۰۰ هزار دلار بود به حدود چهارصد میلیون دلار افزایش یافته است.
سرمایه گذاری ایران در سوریه یک و نیم میلیارد دلار است که از مهمترین آن می توان به احداث نیروگاه "تشرین" با توان ۴۵۰ مگاوات توسط شرکت "مپنا" اشاره کرد.
در این میان باید به سفر هیاتهای اقتصادی دو کشور از جمله سفر "عبدالله الدردری" معاون اقتصادی نخست وزیر سوریه و شماری از وزرای اقتصادی سوری به ایران، سفر وزرای ایرانی از جمله راه، نیرو، صنایع و مسکن به سوریه و برگزاری نشستهای کمیسیون مشترک اقتصادی اشاره نمود.
سفرهای مزبور نقش مهمی در گسترش روابط اقتصادی دو کشور دارد. علاوه بر آنکه دو طرف بر ضرورت اجرای توافقنامه تشکیل منطقه آزاد تجاری و توافقنامه تجارت آزاد تاکید می ورزند.
همچنین لطفي با اشاره به امضاي توافقنامه تجارت ترجيحي ميان دو کشور تاکيد کرد که نتايج مثبت اين توافقنامه در ماههاي آينده نمايان مي شود.
از جمله طرحهای اقتصادی ایران در سوریه می توان به احداث پل یک کیلومتری روی رودخانه فرات در سوریه به دست مهندسان ایرانی با اعتبار ۳۴ میلیون دلار اشاره نمود.
این پل که از نوع فلزی است، برای عبور قطار در استان دیرالزور سوریه طراحی شده است.
همچنین صدها شرکت ایرانی در نمایشگاههای مختلف سوریه از نمایشگاه بین المللی، بیلدکس و هومکس شرکت کردند.
نیروگاه سیکل ترکیبی ۴۵۰ مگاواتی "تشرین" در جنوب شرق دمشق اولین نیروگاه ایران در خارج از کشور است که به طور کامل توسط مهندسان این شرکت ساخته شد.
شرکت ایرانی مپنا شهريور سال ۱۳۸۷عمليات اجرائي این طرح را با ۲۳۰ميليون يورو که همه هزينه هاي آن را دولت سوريه پرداخت مي کند، آغاز کرد.
ایران و سوریه ساخت نیروگاه "جندر" در استان حمص این کشور را به امضا رساندند.
این قرارداد به امضای "موسی رفان" و "هشام ماشفج " مدیران شرکت مدیریت پروژه های نیروگاهی ایران (مپنا) و سازمان تولید و انرژی برق وابسته به وزارت برق سوریه رسید.
در مراسم امضای قرارداد "مجید نامجو" وزیر نیروی جمهوری اسلامی ایران و "احمد قصی کیالی" وزیر برق سوریه و نیز حجت الاسلام و المسلمین سید "احمد موسوی" سفیر ایران در دمشق حضور داشتند.
بر اساس این قرارداد، شرکت مپنا باید ۴۵۰ مگاوات به صورت سیکل ترکیبی برای سوریه تولید کند که ارزش آن مبلغ ۲۷۵ میلیون یورو (معادل بیش از ۴۱۰ میلیون دلار) است.
ایران همچنین در حال ساخت سیلو مطابق با آخرین استانداردهای جهانی در سوریه است.
شرکت توسعه سیلوها۱۰ سیلو در سوریه هر کدام به ظرفیت ۱۰۰ هزار تن جمعا یک میلیون تن طراحی کرده است.
این سیلوها توسط متخصصین ایرانی و بصورت پراکنده در سوریه یعنی چهار سیلو در استان حسکه، دو سیلو در استان رقه، دو سیلو در استان حلب و در استانهای حماه و حمص هر کدام به ظرفیت ۱۰۰ هزار تن ساخته می شود.
هر واحد سیلو ۲۱ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار هزینه دارد که طرف سوری آن را پرداخت می کند.
همچنین بزرگترین واحد تولید خودروی "سمند" وابسته به شرکت ایران خودرو در منطقه "عدرا" در اطراف دمشق پایتخت سوریه تکمیل شد.
در گذشته قطعات بدنه به طور رنگ شده و آماده وارد سوریه می شد که با افتتاح فازهای دو و سه که مربوط به رنگ و ترکیب قطعات است، کارخانه به طور کامل تکمیل شد.
ظرفیت تولید در زمان حاضر ۱۰ هزار دستگاه در سال است که می تواند تا ۳۰ هزار دستگاه افزایش یابد.
بدین ترتیب قابلیت صادرات خودروی ایرانی به همه کشورهای منطقه از سوریه فراهم شده است.
ش‍رک‍ت‌ ‌ایرانی س‍وری‌ "س‍ی‍‍ام‍ک‍و" ‌اس‍ف‍ن‍دم‍‍اه‌ ۸۵سال ب‍ه‌ ‌ع‍ن‍و‌ان‌ ن‍خ‍س‍ت‍ی‍ن‌ طرح‌ ت‍ول‍ی‍د خ‍ودرو در س‍وری‍ه ، در ح‍وم‍ه‌ دم‍ش‍ق‌ ب‍ه‌ ب‍‍ه‍ره‌ ب‍رد‌اری‌ رس‍ی‍د.
این طرح‌ ک‍ه‌ ح‍‍اص‍ل‌ ک‍‍ار م‍‍ه‍ن‍دس‍‍ان‌ ش‍رک‍ت‌ ایران خ‍ودرو ‌اس‍ت‌ ، ب‍‍ا م‍ش‍‍ارک‍ت‌ دو ش‍رک‍ت‌ س‍ور‌ی‌ "‌ال‍‍ه‍ن‍دسیه " و‌اب‍س‍ت‍ه‌ ب‍ه‌ وز‌ارت‌ صنایع و ش‍رک‍ت‌ خ‍ص‍وصی "‌ال‍س‍ل‍ط‍ان‌" سوریه ر‌اه‌ ‌ان‍د‌ازی‌ ش‍د.
۴۰ درص‍د ‌از س‍‍ه‍‍ام‌ ش‍رک‍ت‌ "س‍ی‍‍ام‍ک‍و" م‍ت‍‍ع‍ل‍ق‌ ب‍ه‌ ش‍رک‍ت‌ ‌ای‍ر‌ان‌ خ‍ودرو، ۲۵ درص‍د ‌آن‌ در ‌اخ‍ت‍ی‍‍ار ب‍خ‍ش‌ خ‍ص‍وص‍‍ی‌ (ش‍رک‍ت‌ س‍ل‍ط‍ان) و ۳۵ درص‍د دی‍گ‍ر ‌از ‌آن‌ ش‍رک‍ت‌ "‌ال‍‍ه‍ن‍دس‍ی‍ه" و‌اب‍س‍ت‍ه‌ ب‍ه‌ وز‌ارت‌ ص‍ن‍‍ای‍‍ع‌ س‍وری‍ه‌ ‌اس‍ت‌.
ک‍‍ارخ‍‍ان‍ه‌ ت‍ول‍ی‍د خ‍ودرو س‍م‍ن‍د ک‍ه‌ ب‍‍ا ن‍‍ام‌ "ش‍‍ام " در س‍وری‍ه‌ ‌ع‍رض‍ه‌ م‍‍ی‌ ش‍ود، در م‍ن‍طق‍ه‌ ص‍ن‍‍ع‍ت‍‍ی‌ "‌ع‍در‌ا" در ۳۵ ک‍ی‍ل‍وم‍ت‍ر‌ی‌ ش‍م‍‍ال‌ ش‍رق‌ دم‍ش‍ق‌ در زم‍ی‍ن‍‍ی‌ ب‍ه‌ م‍س‍‍اح‍ت‌ ۱۸۰ ‌ه‍ز‌ار م‍ت‍ر م‍رب‍‍ع‌ ‌اح‍د‌اث‌ ش‍ده‌ ‌اس‍ت.
ش‍رک‍ت‌ ‌ای‍ر‌ان‍‍ی‌ - س‍ور‌ی‌ "س‍‍ی‌ . و‌ی‌ . ک‍و" ن‍ی‍ز ب‍ه‌ ‌ع‍ن‍و‌ان‌ دوم‍ی‍ن‌ طرح ت‍ول‍ی‍د م‍ش‍ت‍رک‌ خ‍ودرو ب‍‍ا ۸۰ درص‍د س‍‍ه‍م‌ س‍‍ای‍پ‍‍ا‌ی‌ ‌ای‍ر‌ان‌ و ۲۰ درص‍د س‍‍ه‍م‌ ب‍خ‍ش‌ خ‍ص‍وص‍‍ی‌ س‍وری‍ه‌ در م‍ن‍طق‍ه‌ ص‍ن‍‍ع‍تی "ح‍س‍ی‍‍ا" در ۱۲۰ ک‍ی‍ل‍وم‍ت‍ر‌ی‌ ش‍م‍‍ال‌ دم‍ش‍ق‌ ب‍ه‌ ب‍‍ه‍ره‌ ب‍رد‌ار‌ی‌ رس‍ی‍ده و هم ‌اک‍ن‍ون‌ ‌از خ‍ودرو‌ی‌ پ‍ر‌ای‍د ب‍ه‌ ‌ع‍ن‍و‌ان‌ ت‍‍اک‍س‍‍ی‌ و س‍و‌اری ‌اس‍ت‍ف‍‍اده‌ می شود.
سوریه تا قبل از سال ۲۰۰۰ میلادی دارای سیستم اقتصاد سوسیالیستی بود اما بعد از به قدرت رسیدن "بشار اسد"، وی سیستم فضای باز اقتصادی را در پیش گرفت و مجوز تاسیس بانک و شرکتهای خصوصی را صادر کرد.
با توجه به روابط عمیق سیاسی تهران دمشق، سوریه کشوری مناسب برای انواع کالاهای ایرانی است که با اجرای طرح تجارت آزاد می توان بازار آن را از تولیدات ایران اشباع کرد و به رقیبی برای کالاهای چین و ترکیه تبدیل شد.
اما روابط ایران و سوریه تنها به موضوعات سیاسی اقتصادی محدود نشده و زمینه های علمی، فرهنگی و حتی ورزشی را نیز شامل می شود.
سفر دهها هیات علمی دانشگاههای مختلف ایران از جمله تهران و الزهرا برای دیدار با همتایان سوری و بازدید از مراکز علمی سوریه به دمشق و سفر هیاتهای سوری به ایران گواهی بر این مدعاست.
در تمام این سفرها بر تبادل علمی، تحقیقات مشترک، تبادل استاد و دانشجو میان دانشگاههای ایران و سوریه به ویژه دانشگاههای دمشق و تهران تاکید می شود.
ایجاد صندوق سرمایه گذاری تحقیقات علمی و کمیته فنی مشترک، اجرای پژوهشهای علمی مشترک از جمله نتایج این سفرها است.
در بخش فرهنگی، هر سال هفته فرهنگی ایران سوریه، ایران فلسطین و هفته کودک دوستی ایران سوریه برگزار می شود که شاهد استقبال گسترده مردم سوریه است.
این برنامه ها با برگزاری نمایشگاههای صنایع دستی، تابلوهای خوشنویسی، نقاشی، مینیاتور همراه است.
در بخش ورزشی، شماری از ورزشکاران ایرانی به مناسبتهای مختلف راهی سوریه شدند که از آن جمله می توان به سفر یک پدر و پسر از مشهد و دو برادر دوچرخه سوار از بویین زهرا به سوریه اشاره نمود.
همچنین معتمد، تکواندوکار تهرانی که در مسابقات دانمارک و گوانگجو دو بار مدال طلا را از آن خود ساخت، این دو مدال مدال را در مراسمی معنوی به بارگاه مطهر حضرت زینب (س) اهدا نمود.
در این مراسم، آیت الله سید "مجتبی حسینی" نماینده ولی فقیه در سوریه و حجت الاسلام و المسلمین "سید احمد موسوی" سفیر جمهوری اسلامی ایران در سوریه شرکت داشتند.
در این میان، موسوي گفت: مقام هاي عالي رتبه ايران و سوريه سطح ۵ ميليارد دلار را در مبادلات تجاري دو كشور هدف گذاري و مد نظر قرار داده اند.
وی با اشاره به اين كه سطح مبادلات دو كشور در دهه هفتاد فراتر از ۷/۴ ميليون دلار نبود، افزود: اكنون ميزان مبادلات دو كشور حدود ۴۰۰ ميليون دلار است و اين رقم جداي از صادرات خدمات فني و مهندسي جمهوري اسلامي ايران به سوريه به ميزان ۷/۱ ميليارد دلار است .
سفير ايران در سوريه خاطر نشان كرد: با توجه به چنين افقي تلاش دو طرف بر اين است تا اجلاس عالي مشترك ايران و سوريه به رياست معاون اول رييس جمهوري اسلامي ايران و نخست وزير سوريه و كميته مشترك دو طرف به رياست وزراي مسكن ايران و اقتصاد سوريه در موعد مقرر در تهران و دمشق برگزار شده و اين امر تاكنون به لطف الهي به طور منظم در حال برگزار و حصول نتايج بوده است.
موسوي افزود: در همين ارتباط در روزهاي ۱۷ تا ۱۹ اسفند ماه شاهد برگزاري رسمي كميته مشترك دو كشور به رياست وزراي مسكن و اقتصادي دو طرف و سيزدهمين اجلاس عالي مشترك ايران و سوريه در تهران به رياست ' محمدرضا رحيمي ' معاون اول رييس جمهوري اسلامي ايران و ' محمد ناجي عطري ' نخست وزير سوريه و خواهيم بود و در همين ارتباط هيات هاي كارشناسي دو كشور نيز در حال حاضر در تهران فعال هستند.
وي تصريح كرد : تمركز اجلاس مزبور بر تاسيس صنايع برق مشترك ، تفاهم نامه هاي جديد در حوزه هاي اقتصادي و دارايي ، صنايع دارويي ، تجهيزات ارتباطي ، تجهيزات مرتبط با بخش نفت ، ايجاد آزمايشگاه هاي تحقيقاتي و پژوهشگاه هاي بيولوژيك و ژنتيك ، ايجاد مركز پژوهش هاي مسكن در سوريه و اتصال خطوط برق دو كشور است .
سفير جمهوري اسلامي ايران در سوريه با تاكيد بر اين كه اين زمينه ها داراي اهميت فراواني در توسعه راهبردي همكاري هاي دو كشور هم در سطح دو جانبه و همه در سطح منطقه اي است ، افزود: سفارت جمهوري اسلامي ايران در سوريه در سال هاي گذشته فعاليت خود را به حوزه هاي سنتي روابط محدود نكرده است و تلاش دارد تا با ارايه ابتكاراتي ، تعاملات دو كشور را به حوزه هاي فناوري هاي نوين نيز سوق داده كه اين موضوع نيز در كميسيون جاري در تهران از نقاط پررنگ همكاري خواهد بود و هر دو كشور از نتايج ملموس آن بهره مند خواهند شد.
موسوي ادامه داد : افق همكاري هاي ايران و سوريه فراتر از كميته مشترك و اجلاس عالي مشترك ايران و سوريه است و در قالب كشورهاي "ساعت" به افق هاي منطقه اي چشم دوخته است و اين امر داراي اهميت فراواني است .
كشورهاي "ساعت" مخفف حروف اول چهار كشور سوريه، ايران، عراق و تركيه است و اين كشورها طرحي براي توسعه روابط اقتصادي و بازرگاني مشابه برخي طرح هاي منطقه اي در جهان در دست بررسي دارند.
از جمله طرح هاي اين چهار كشور مي توان به خط لوله ۵۶ اينچي انتقال گاز براي تامين گاز كشورهاي مسير و صدور مابقي آن از طريق درياي مديترانه به اروپا و اتصال راه آهن هاي كشورهاي ساعت به يكديگر اشاره كرد.
در خصوص راه آهن نيز مسير در سه كشور ايران ، تركيه و سوريه به يكديگر متصل بوده و در نظر است تا خط ديگري از طريق ايران ، عراق و سوريه به يكديگر متصل شود كه اين امر نيز با حل مشكل در منطقه شلمچه عراق در آينده نزديك با اتصال خطوط مزبور عملي خواهد شد.
سفير ايران در سوريه در همين حال افزود : كميته هاي فرعي دو كشور كه از روز يكشنبه كار خود را در تهران با مشاركت طرف سوري آغاز كرده علاوه بر پيگيري طيف متنوعي از تفاهم نامه هاي گذشته در زمينه همكاري هاي بازرگاني ، تجاري و اقتصادي ، سرمايه گذاري ، بانك ، گمرك ، برنامه ريزي و آمار ، صنعت ، برق ، حمل و نقل ، راه ها و تبادل اطلاعات و راهكارهاي اجرايي كردن آن ، مشاركت شركت هاي ايراني در زمينه انبوه سازي مسكن و آب آشاميدني و انرژي هاي نو و تاسيس صنايع مشترك در حوزه هاي مختلف مانند دارو ، صنايع مهندسي و نفتي ، كارگاه هاي آموزشي و فناوري هاي نوين به اضافه موارد متنوع ديگر را كه در خلال مباحث مطرح خواهد شد ، مورد بررسي قرار مي دهند.