اشراف بصری به شهر قدیمی قدس و رقابت با مسجدالاقصی و کلیسای القیامة بخشی از اهداف رژیم صهیونیستی از بازسازی کنیسه «فخر اسرائیل» به شمار می‌رود.

به گزارش حوزه بین‌الملل خبرگزاری تقریب، رژیم اشغالگر قدس کار بازسازی و آماده سازی کنیسه «فخر اسرائیل» را که در 250 متری دیوار غربی مسجدالاقصی قرار دارد، آغاز کرده است.

این کار بعد از گذشت چند دهه از بمباران این کنیسه توسط مجاهدان فلسطینی  با کمک ارتش اردن به دنبال پناه گرفتن نیروهای گروه هاگانای یهودی (شبه‌نظامیان یهودی وفادار به ایدئولوژی صهیونیزم) در آن و استفاده از آن برای تیراندازی در سال 1948 انجام شده است.

این کنیسه تنها 100 متر از کنیسه (الخراب) واقع در شهرک قدیمی فاصله دارد. معبدی که ساخت آن پیام آور جدیت صهیونیست‌ها برای بنای معبد موهوم به جای مسجدالاقصی بود.



بازگشت به سرزمین موعود

«رضوان عمرو» پژوهشگر امور قدس و مسجدالاقصی در این باره می‌گوید: کنیسه «فخر اسرائیل» منسوب به یک خاخام اسرائیلی است که در اواسط قرن 19 برساخت این کنیسه نظارت داشت. 

عمرو معتقد است: علت نامگذاری این کنیسه به نام «فخر اسرائیل» تلاش برای تقویت فخرفروشی یهود به جهانیان در رابطه با آغاز بازگشت آنها به سرزمین موعود است.

وی توضیح داد: کنیسه «فخر اسرائیل» در اراضی اسلامی ساخته شده است که قبر یکی از اولیاء مسلمانان به نام «شیخ ابو شوش» در آن قرار دارد و یهودیان این زمین‌ها را در دوره عثمانی خریداری کرده‌اند. 

عمرو با اشاره به رقابت میان کنیسه روسی که پیش از این کنیسه در این منطقه ساخته شده بود با خاخام‌های یهودی برای تصاحب این زمین‌ها و ساخت یک بنای دینی در آن به دلیل اشرافش به مسجدالاقصی و شهرک قدیمی گفت: یهودیان معتقدند آنها نسبت به کنیسه روسی در ساخت کنیسه قدمت دارند و بعدها به تملک بخش دیگری خارج از دیوارهای شهرک قدیمی در یک موقعیت استراتژیک روی آوردند و در آن بنایی ساختند که امروز مرکز تحقیقات المسکوبیه نام دارد.



این پژوهشگر امور قدس با تاکید بر این که اهمیت بازسازی کنیسه «فخر اسرائیل» به دلیل موقعیت حساس آن است، تصریح کرد: این کنیسه در مکانی مشرف بر شهرک قدیمی و نزدیک مسجدالاقصی و چند کنیسه یهودی دیگر قرار دارد که مهم‌ترین آنها کنیسه الخراب در منطقه الشرف است.

وی افزود: همه این کنیسه‌ها در اراضی وقفی در منطقه الشرف و اطراف آنها قرار دارند و  مملو از شهرک نشینانی هستند که برای برگزاری نماز و یادگیری تعالیم تورانی به مدارس وابسته به این کنیسه می‌آیند.

رضوان عمرو در ارتباط با شکل معماری این کنیسه گفت: این کنیسه به شکل مریع به مساحت 300 متر مربع اخته شده  و شامل 4 طبقه است که بالای آن یک گنبد قرار دارد.

وی ادامه داد: طبقه اول آن به شست وشوی یهودیان پیش از ادای عبادت اختصاص یافته و طبقه دوم مربوط به ادای نماز است و طبقه سوم هم دارای یک سالن است که برای پژوهش و آموزش تورات و آموزه‌های دینی از آن استفاده می‌شود.

طبقه چهارم این کنیسه شامل یک بالکن و سالن برای نماز و مشرف به اطراف کنیسه است و روی این ساختمان نیز بالکنی قرار دارد که در زمان بحران و جنگ‌ها به عنوان برجی برای تیراندازی از آن استفاده می‌شود، همانگونه که پیش از تخریب از آن چنین استفاده‌ای می‌شد.

عمرو معتقد است: نحوه طراحی معماری مرتفع و موقعیت استراتژی کنیسه در زمان قدیم به گونه‌ای بوده که از آن به عنوان یک پایگاه نظامی برای نیروهای صهیونیست در سال 1948 استفاده شود به گونه‌ای که تعداد زیادی از شبه نظامیان از سنگ‌های کنیسه برای انبار سلاح استفاده کردند اما مجاهدان فلسطینی و عرب با کمک ارتش اردن آن را که به یک قلعه امنیتی تبدیل شده بود و از آن به هر سو تیراندازی می‌شد، تخریب و به ویرانه‌ای تبدیل کردند.

نقطه قوت برای هدف قرار دادن اقصی

عمرو با بیان این که بر اساس برخی اسناد تیراندازان از بالای پشت بام کنیسه  به سوی ساکنان شهرک قدیمی تیراندازی می‌کردند و همچینی مأذنه‌ها، دیوار و قبه‌های اقصی را هدف قرار می‌دادند، تصریح کرد: در گذشته گزارش‌های زیادی از کنیسه «فخر اسرائیل» می‌نوشتند به گونه‌ای که در یکی از روزنامه‌های قدیمی لبنان در اواسط قرن 19 آمده است، یهودیان گنبد این کنیسه را برای تحریک مسلمانان سبز کردند زیرا رنگ سبز در مقدسات اسلامی بسیار به کارگرفته می‌شود.

اسرائیل با بازسازی این کنیسه تلاش می‌کند بر شهرک قدیمی اشراف بصری پیدا کرده و با نشان دادن گنبد این کنیسه در نزدیکی گنبد کنیسه «الخراب» با گنبدهای اقصی و کلیسای القیامة در شهرک قدیمی رقابت کند. 



عمرو تاکید کرد: مسجدالاقصی دو گنبد مشخص دارد و همین‌طور کنیسه القیامة به همین دلیل رژیم اشغالگر به گنبد کنیسه الخراب بسنده نکرده و به دنبال ساخت گنبدی است که رنگ یهودی به فضا بدهد.

وی همچنین افزود: پیام دینی و قومی صهیونیست‌ها از این اقدام تاکید بر این مسئله است که یهودیان دارای آثار تاریخی در قدس هستند علی رغم این که این کنیسه جدید است و اصلا قابل مقایسه با کلیسای القیامة و مسجدالاقصی نیست.

 گفتنی است؛ صهیونیست‌ها دوبار اقدام به ساخت کنیسه «فخر اسرائیل» کردند بار نخست به دست «أوری أریئیل» و بار دوم به دست «میری ریگیف» اما آنها در ساخت این بنا به دلیل ارتفاع آن نسبت به دیوارهای شهرک قدیمی با مشکلاتی رو به رو شدند، به گونه‌ای که این کنیسه به یک سازه مشخص در افق شهر پدیدار است و این مسئله تردیدهایی را در میان محافل اسرائیلی ایجاد کرده است.

بلندی ارتفاع این کنیسه نسبت به دیوارهای تاریخی قدس مخالف قوانین ساخت و ساز خود اسرائیلی‌هاست که ساختن بناهایی همسان یا بلندتر از دیوارهای قدیمی قدس  و ممانعت از دیده شدن شهرک قدیمی را ممنوع می‌کند.

بازسازی این کنیسه بالغ بر 15.5 میلیون دلار هزینه در بر دارد.