به گزارش خبرنگار حوزه استان های خبرگزاری تقریب، عملکرد آمریکا در کودتای 28 مرداد 1332 علیه ملت ایران، موضوعی بود که از دید دانشجویان پنهان نمانده بود و دانشجویان به‌دنبال فرصتی بودند تا پاسخ قاطعی به‌دخالت‌های آمریکا در ایران بدهند. تا اینكه در 24 آبان ماه همان سال اعلام شد كه نیكسون معاون رئیس جمهور وقت آمریكا به‌ایران خواهد آمد.

براساس دست‌نوشته‌های دکتر مصطفی چمران یكی از دانشجویان دانشكده فنی دانشگاه تهران: «نیكسون به‌ایران می‌آمد تا نتایج پیروزی سیاسی امیدبخشی كه در ایران نصیب قوای طرف‌دار تثبیت اوضاع و قوای آزادی شده است (نقل از نطق آیزنهاور در كنگره آمریكا بعد از كودتای 28 مرداد) را بیند.»

دانشجویان و تظاهرات ضداستکباری
در واکنش به‌این امر، چندی بعد در 16 آذر، دانشجویان یک تظاهرات ضداستکباری ترتیب دادند. به‌گفته مهدی بازرگان: «نهضت مقاومت ملی قصد داشت فریاد اعتراض مردم ایران را به‌گوش جهانیان برساند و كوشش‌های رژیم و حامیان انگلیسی ـ آمریكایی آن را كه می‌خواستند با مشروع جلوه دادن دولت زاهدی امتیازات مورد نظر خود را در محیط آرام و بدون سر و صدا به‌دست آورند، خنثی كند.»

صادق طباطبائی نیز در خاطرات خود اشاره می‌کند: «دانشگاه تهران با شروع سال تحصیلی در مهرماه 1332 کانون پر طپش سیاسی گردید. ‎تظاهرات دانشجویی روز به‌روز گسترده تر می‌شد... تظاهرات اعتراض‌آمیز دانشجویان به‌اوج خود ‎ ‎رسید. در همان زمان اعلام شد که نیکسون رئیس جمهور آمریکا عازم ایران است.‎ ‎خشم دانشجویان و اعتراض آنان به‌این سفر و درگیری با نیروهای انتظامی، منجر به‌‎ ‎شهادت مصطفی بزرگ‌نیا، شریعت رضوی و احمد قندچی در روز 16 آذر سال 1332 ‎ ‎شد.»

شعارهایی با رنگ و بوی ضداستکباری
رفتارشناسی سیاسی دانشجویان در 16 آذر 1332 نشان می‌دهد شعارها و تظاهرات آن‌ها دارای رنگ و بوی ضداستکباری و مخالف با قدرت‌های غربی علی‌الخصوص آمریکا بود. تظاهرات، شعارها و خروج از کلاس‌ها، همه با نیت اعتراض به‌سیاست‌های آمریکا و متحدش در ایران شکل می‌گرفت.

مبارزات دانشجویان با واقعه 16 آذر به‌سمت استکبارستیزی رفت و نگاه دانشجویان به‌رژیم پهلوی پس از 16 آذر به‌گونه‌ای بود که از یک سو آن را دست‌نشانده استکبار به‌ویژه آمریکا می‌دانستند و از سوی دیگر سرکوب‌ها و استبداد حکومت را نشانه همراهی و حمایت آمریکا تلقی می‌کردند.

بنابراین، آمریکا به‌عنوان دشمن اصلی جامعه ایرانی در اندیشه دانشجویان و اقشار دانشگاهی تبلور یافت و این موضوع در بیانیه‌ها و مواضع دانشجویان نمود پیدا کرد و 16 آذر، بستری برای رشد سایر جنبش‌های ضداستعماری دانشجویان در سال‌های بعدی شد.

انتهای  پیام/