اسپانیا به سبب پیشینه چند صد ساله حضور مسلمانان در این کشور و نزدیکی به کشورهای آفریقایی و نیز قابلیت‌های گسترده در برآوردن نیاز کشورهای اروپایی به محصولات حلال، مزیت‌های زیادی در زمینه گردشگری و صنعت حلال دارد.

به گزارش حوزه فرهنگ و هنر خبرگزاری تقریب،  اسپانیا در سال ۲۰۱۹، مبلغ ۶,۸ میلیارد دلار برای محصولات مرتبط با سبک زندگی اسلامی هزینه کرده است. این در حالی است که صادرات محصولات غذایی، دارویی و لوازم آرایشی دارای مجوز حلال از این کشور به مقصد کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در سال گذشته به ۴.۷ میلیارد دلار رسید.

مزیت‌های اسپانیا

این کشور با استفاده از مزیت نزدیکی به کشورهای اسلامی شمال آفریقا درصدد توسعه صنعت گردشگری و غذای حلال است. در رتبه‌بندی شاخص جهانی مسافرت مسلمانان (CrescentRating) در سال ۲۰۲۱ اسپانیا شش پله بالاتر آمد و به جایگاه شانزدهم مقاصد گردشگری کشورهای غیر عضو سازمان همکاری اسلامی رسید.

گردشگری اسلامی و صنعت حلال اسپانیا؛ مزیت‌های بی‌شمار فرهنگی و جغرافیایی

در گزارش اقتصاد اسلامی جهان در سال ۲۰۲۰-۲۰۲۱ که از سوی مؤسسه استاندارد دینار منتشر می‌شود اعلام شد که در سال ۲۰۱۹، حدود ۲ میلیون و هشتصد هزار جهانگرد مسلمان از اسپانیا دیدن کردند.

با آنکه همه‌گیری کرونا بر این صنعت تأثیر منفی گذاشته است اما متخصصان این بخش معتقدند اسپانیا قادر است بخش گردشگری و غذای حلال خود را توسعه دهد.

بر اساس گزارش مؤسسه آمار ملی اسپانیا (INE) از ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۱، تعداد ۴۸ هزار و ۷۳۳ مراکشی از اسپانیا دیدن کردند که بسیار کمتر از ۱۳۰ هزار نفر جهانگرد مراکشی در سال ۲۰۲۰ و ۷۴۰ هزار نفر در سال ۲۰۱۹ بوده است.

این همه‌گیری همچنین بر تعداد گردشگران ترکیه‌ای در اسپانیا تأثیر منفی داشت و تعداد آنها از ۲۷۰ هزار نفر در سال ۲۰۱۹ به حدود ۶۳ هزار نفر در سال ۲۰۲۰ و ۴۸ هزار نفر از ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۱ کاهش پیدا کرد.

توماس گوئررو (Tomas Guerrero) مدیر مرکز تجارت و بازاریابی حلال دبی که اسپانیایی است می‌گوید که نسبت به رشد تعداد جهانگردان مسلمان در اسپانیا خوش‌بین است. او بخش فروش محصولات غذایی، آرایشی و دارویی حلال این کشور را نیز رو به رشد می‌داند.

بنابر اعلام اتحادیه جوامع اسلامی در اسپانیا در حال حاضر ۲,۲ میلیون مسلمان در اسپانیا زندگی می‌کنند که حدود ۴ درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. از این تعداد ۴۲ درصد از مسلمانان شهروند اسپانیا و ۵۸ درصد دیگر مهاجران دارای مجوز اقامت و کار به‌ویژه مراکشی‌ها هستند.

مهاجرانی از پاکستان، سنگال، الجزیره، نیجریه و بنگلادش درصد قابل توجهی از مسلمانان این کشور را تشکیل می‌دهند. گوئررو گزارش داد که «دیناراستاندارد» اعلام کرده در سال ۲۰۱۹، در اسپانیا ۶,۸ میلیارد برای محصولات مرتبط با سبک زندگی اسلامی از جمله مواد غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی، سفر و پوشاک و نیز رسانه‌های مسلمان‌محور و تفریحات صرف شده است.

وی افزود: صادرکنندگان محصولات حلال اسپانیا همچنین ۴,۷ میلیارد دلار محصولات غذایی، دارویی و آرایشی به کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی صادر کردند.

گردشگری اسلامی و صنعت حلال اسپانیا؛ مزیت‌های بی‌شمار فرهنگی و جغرافیایی

محمد اسکودرو، مدیر بخش صدور مجوز در مؤسسه حلال(Halal Institute) بزرگترین مؤسسه صدور مجوز حلال در این کشور می‌گوید: این رقم می‌تواند افزایش یابد اما برخی شرکت‌های دارای مجوز حلال نگرانند که عرضه محصولات آنها با نشان حلال در بازار داخلی باعث شود که غیرمسلمانان این محصولات را نخرند و برخی فعالان حقوق حیوانات به عرضه این محصولات اعتراض کنند.

امید به رشد پس از کرونا

اسکودرو با آنکه تأثیر منفی کرونا بر بازار حلال در اسپانیا را تأیید می‌کند، معتقد است که فروش این محصولات به‌ویژه صادرات محصولات غذایی حلال رشد خواهد یافت. برخی شرکت‌ها مانند Calonut SL در حال فروش محصولات جدیدی همچون خشکبار با تأییدیه حلال در بازارهای کشورهای اسلامی هستند.

اکستندا(Extenda) اداره توسعه تجارت اندلس که بیشتر بخش توریسم اسپانیا در آنجا واقع است، اعلام کرد درباره میزان صادرات محصولات غذایی حلال اسپانیا اطلاعات رسمی وجود ندارد. شاهد امان الله، مؤسس راهنمای ذبیحه (Zabihah) که رستوران‌ها و فروشگاه‌های حلال را  ثبت می‌کند، می‌گوید: تعداد رستوران‌های دارای حداقل یک نوع غذای گوشتی حلال در اسپانیا از ۱۲۱ مورد در سال ۲۰۱۱ به ۳۴۴ مورد رسیده است.

گردشگری اسلامی و صنعت حلال اسپانیا؛ مزیت‌های بی‌شمار فرهنگی و جغرافیایی

امان الله معتقد است این تعداد، رشد بیشتری خواهد کرد. وی افزود که اسپانیا بازار مهمی است نه فقط به این دلیل که گردشگران مسلمان را جذب می‌کند و با کشورهای مسلمان شمال آفریقا همجوار است بلکه به این دلیل که آماده است گوشت حلال مورد نیاز سایر کشورهای اروپایی را تأمین کند. این امر به خاطر محدودیت‌ها در تولید گوشت حلال مثلاً در بلژیک که ذبح حلال ممنوع شده و مجبور به واردات گوشت حلال هستند، اهمیت دارد.

وی می‌افزاید: اسپانیا چنین محدودیت‌هایی ندارد. محصولات گوشتی اسپانیا در سطح جهانی شناخته شده است و تولید‌کنندگان گوشت حلال در این کشور از این مزیت برای تولید محصولات خود استفاده می‌کنند.

ایروان شاه، بنیانگذار وب‌سایت «ای حلال»(eHalal.io) با ۲۳۰ هزار کاربر ماهانه که مقر آن در سنگاپور است، می‌گوید: تعداد بازدیدکنندگان این وب‌سایت از اسپانیا در یک سال گذشته سه برابر شده است.   

وی افزود: بیشتر مسلمانان اسپانیا در جستجوی برندهای جهانی غذای حلال هستند. در حدود ۹۰ درصد از بازار اسپانیا شامل خرده‌فروشان است که دیگر محصولات حلال را هم می‌فروشند اما فروشگاه‌های زنجیره‌ای معمولاً چند محصول حلال ثابت را عرضه می‌کنند.

مادرید، مرکز گردشگری اسلامی

هکتور کرونل (Hector Coronel)، مدیر بخش گردشگری شورای شهر مادرید می‌گوید: مادرید قصد دارد به یکی از پایتخت‌های اروپایی مرجع برای بازارهای رو به رشد مسلمانان تبدیل شود. وی افزود: برنامه جهانگردی جدی مادرید برای سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ به خاطر شرایط و قابلیت رشد آن بر  این بازار متمرکز است. از جمله قصد دارد بین مجریان تورهای گردشگری مادرید و کشورهای مسلمان برای تنظیم خدمات آنها ارتباط برقرار کند.

کرونل، عربستان سعودی را کشوری با بیشترین قابلیت برای مادرید خواند زیرا جمعیت زیاد و روابط خوب آن با غرب یک مزیت است اما شورای شهر همچنین سعی می‌کند جهانگردان امارات، قطر، اندونزی و مالزی را نیز جذب کند. مادرید پیش از این در زمینه حفظ و مرمت میراث اسلامی خود و توسعه مساجد و خدمات حلال پیشرفت‌های زیادی داشته است.

نگاه به بازارهای آفریقا و خاورمیانه

در آغاز قرون وسطی اسپانیای امروزی بخشی از قلمرو مسلمانان با عنوان اندلس بود که دوران طلایی شکوفایی عقلی و مدارا بود. اسپانیا که طی سال‌های ۷۱۱ تا ۱۴۹۲ میلادی بیشتر بخش‌های آن تحت سلطه مسلمانان بود یادگارهای اسلامی زیادی از این دوره دارد. مثلا سازمان جهانگردی اسپانیا چندین مسیر فرهنگی شامل میراث اسلامی را در منطقه جنوب اندلس طراحی کرده تا جهانگردان مسلمان را جذب کند. در بخشی از این مسیر محصولات و سوغاتی‌های حلال فروخته می‌شود.

اسکودرو با اشاره به اینکه ایجاد فضایی برای تنها یک نوع از مشتریان در هتل‌ها دشوار است می‌گوید: مؤسسه حلال (Halal Institute) در حال همکاری با هتل‌ها و رستوران‌هاست تا به آنها کمک کند نیازهای مسلمانان را برآورده کنند اما تنها چند هتل تا به حال مجوز حلال را کسب کرده‌اند و در طی دوران همه‌گیری کرونا این خدمات را به‌روزرسانی نکرده‌اند.

وی افزود: برای افزایش تنوع مجوزهای حلال، مؤسسه حلال در حال تدوین یک ساز و کار منعطف‌تر با عنوان مرکز مجاز خدمات حلال است تا به شرکت‌های کوچک بدون مجوز حلال  کمک کند. در این روش شرکت‌ها نیاز به مجوز حلال که مستلزم هزینه و فرآیند اداری پیچیده است، ندارند.

گردشگری اسلامی و صنعت حلال اسپانیا؛ مزیت‌های بی‌شمار فرهنگی و جغرافیایی

گوئررو افزود که اسپانیا می‌تواند از این واقعیت سود ببرد که کشورهای شمال آفریقا و خاورمیانه ۶۰ تا ۷۰ درصد از مواد غذایی خود را وارد می‌کنند. این بازارهای رو به رشد با جمعیت جوان، تعداد روزافزون زنان شاغل و تجارت رو به رشد دیجیتال، هدف خوبی برای هزار شرکت اسپانیایی هستند که مجوز حلال دارند. از نظر او اسپانیا بازیگر مهمی در بازار حلال است زیرا طیف وسیعی از محصولات را صادر می‌کند که نسبت به کشورهایی که تنوع محصول کمتری دارند مزیت دارد.

انتهای پیام/