سی و هشتمین نشست تحلیلی – تخصصی خبرگزاری تقریب با حضور سید مهدی زریباف اقتصاددان و تحلیلگر مسائل اقتصادی برگزار شد.
زریباف اقتصاددان و تحلیلگر مسائل اقتصادی در ابتدای نشست اظهار داشت: یکی از سوالات اساسی و نکات مهم که هر مسلمانی در این کره خاکی حق دارد از خود بپرسد این است که چرا ما مسلمانان با دارا بودن 25 درصد از جمعیت جهان وضعیت اقتصادیمان به این صورت است؟ چرا عمده مردم مسلمان در کشورهای اسلامی در ضعف و فقر به سر می‌برند؟ امروز اگر بخواهیم کشورهای اسلامی را در مقایسه با سایر کشورها قرار دهیم در پایین هرم قرار دارند این درحالی است که از نظر نعمت‌هایی که به صورت خدا دادی در اختیارشان قرار گرفته است و منابعی که دارند نسبت به دیگر کشورها از قبیل نفت، انرژی، سرزمینهای حاصل خیز بودن و... بسیار غنی تر هستند.
وی افزود: از همه مهم تر در تفکر اسلامی، توحید و قرآن که مظهر وحدت و تقریب هستند، بیانگر سنت‌های حاکم در جهان هستی در زندگی بشر هستند و این هم جزو مواردی است که نشان می‌دهد کشورهای اسلامی نسبت به غرب چه تفاوتهای ارزنده‌ای دارند که با استفاده از آن می‌توان یک وحدت جهانی را دنبال کرد. اما متاسفانه امروز شاهد این هستیم که وضعیت بیرونی جهان اسلام چیزی جز تفرقه، درگیری، تخاصم و پراکندگی نیست.
اقتصاددان و تحلیلگر مسائل اقتصادی تصریح کرد: وحدت امروز در غالب سازمان های اسلامی و سایر نهادهای اجتماعی و فرهنگی اسلام شکل گرفته است و ابلاغ جهانی شده است، در واقع فصل مشترک اکثریت شهرهای کشورهای اسلامی این است که همه مسلمانند و به خدا و وحدانیت او اعتقاد دارند و مشترکات بسیاری از جمله شرکت در مراسم حج و... در بین آنها وجود دارد که باعث می‌شود جماعت تشکیل دهند البته باید گفت که با شیوع ویروس کرونا در جهان، این وحدت و همدلی به دلیل محدودیتها روز به روز کمرنگ تر می‌شود که بسیار قابل تامل است.
وی با طرح این سوال که آینده جهان به چه سمتی می‌رود و مسلمانان در رقم زدن این آینده تا چه میزان سهیم هستند؟ تصریح کرد: امروز زمینه های لازم برای شکوفا شدن استعداد نخبگان و اندیشمندان جهان اسلام به خوبی فراهم است و می‌توانند از خودشان خلاقیت نشان دهند و اتفاقات چشمگیری را در جهان رقم بزنند و نقش آفرین باشند.
زریباف در همین خصوص ادامه داد: به هرحال پیوند ایدئولوژیک اسلام، پیوند بسیار مهمی است و حداقل پیامی را که در اختیار انسان ها می‌گذارد این است که ایدئولوژی اسلامی یک پیام حیات بخش برای همه بشریت و همه زمان‌ها است. ما مسلمانان اگر بخواهیم شرایط فعلی خود را با آنچه که پیامبر(ص) آورده بود، مقایسه کنیم هیچ سنخیتی در این زمینه نمی‌بینیم در واقع هیچگاه منکر تلاشهایی که بعد از پیامبر(ص) در جهان اسلام رخ داده است، نمی‌شویم اما در عین حال باید بدانیم که این تلاشها برای همه نسلها ماندگار خواهد بود و نباید از آن دریغ کنیم.
اقتصاددان و تحلیلگر مسائل اقتصادی اذعان کرد: یکی از مهمترین علل تضعیف جهان اسلام، ضعف اقتصادی و فرودست بودن مسلمانان در این دوره است، اقتصاد یعنی معیشت، زندگی اجتماعی و قدرت در این مسئله بسیار تاثیرگذار است. مسلمانان کشورهای اسلامی با ادله مختلف تاریخی از حوزه اقتصادی غفلت کردند و سیاست های جهانی و کشورهای استکباری و نظام سلطه اساسا برای کشورهای اسلامی دسیسه های بزرگی را طرح ریزی کردند و به روشها و بهانه های مختلف که یکی از آنها بحث جداکردن دین از سیاست است، علیه مسلمانان نقشه کشیدند.
وی تصریح کرد: سلطه گران همواره به مسلمانان می‌گفتند که باید حکومت را رها کنند و به دنبال عبادت بروند این درحالی است که در صدر اسلام و رویداد های اسلامی برعکس این نظرات اعلام شده است و ما می‌بینیم که پیامبر(ص) اقدام به تشکیل حکومت کردند بنابراین مسلمانان باید از نوع رفتار سیاسی پیامبر(ص) الگو برداری کنند.
زریباف یکی از ادله عقب ماندگی و توسعه نیافتگی و ضعف در کشورهای اسلامی را در ساختار های ارتباطی و مدیریتی دانست و گفت: این مسئله بسیار جدی است؛ ما اگر می‌خواهیم در جهان اسلام به اقتدار نظامی برسیم باید به این موضوع توجه کنیم که نحوه ارتباطات بین مسلملانان و کشورهای اسلامی چگونه باید باشد؟ آیا باید تابع نظم بین الملل و آن چیزی که برای همه کشورها تهیه شده است، باشیم؟
وی با تاکید بر اینکه واکاوی در نوع روابط کشورهای اسلامی با جهان روشی مطلوب در نظام ولایی مسلمانان نیست و ما باید ساختار قدرت‌مان در جهان اسلام به صورت عدالت ولایی بر مبنای عقلانیت باشد، گفت: اگر ما توانستیم براساس ولایت حکومت کنیم قطعا یکی از قدرتهای جهان می‌شویم و اگر نتوانیم روز به روز فرو دست تر خواهیم شد.
زریباف با اشاره به اینکه ساختارهای قدرت اسلامی به صورت منظومه ای است و سایر اجزا و ارکان بر حول محور ولایت و بر مدار حق میچرخند، تصریح کرد: این ساختار به معنی برتری یک گروه، طبقه، حزب و دسته نیست، یعنی همه در مقابل خداوند مسئولند و همه بنده خدا هستند.
وی ادامه داد: امروز باید بستر حرکت در سیستم قدرتی اقتصادی و معیشتی بر مبنای عدالت باشد و حقوق الله و حقوق الناس در نظر گرفته شود، در واقع کشورهای اسلامی نباید به هیچ عنوان تئوری هایی در نظام سرمایه داری و... را بپذیرند، چرا که همه اینها نشات گرفته از نظام سلطه و بردگی است و برای غارت قشر ضعیف به کار می‌رود که در قالب طرحی نوین و با تکنولوژی جدید اقدام به غارت دولتها می‌پردازند.
اقتصاددان و تحلیلگر مسائل اقتصادی تصریح کرد: امروز راه برای مسلمانان و کشورهای اسلامی باز است و باید با روش‌های جذاب و خلاقانه ای این جمعیت و جماعتمان را دوباره احیا کنیم و دست به دست هم دهیم و مناسبات قدرتی را بر اساس عدالت و ولایت شکل دهیم، در آن زمان است که اقتصاد کشورهای اسلامی اقتصاد برتر جهان خواهد شد.
وی با بیان اینکه بدون شک 70 درصد انرژی جهان در اختیار کشورهای اسلامی قرار دارد، تصریح کرد: زیست بوم‌های بسیار متنوع و عجیبی در کشورهای اسلامی مشاهده می‌کنیم برای مثال در آفریقا مناطق بکری وجود دارد که جزوکشورهای ثروتمند به حساب می‌آید همینطور دیگر کشورهای اسلامی شاهد منابعی غنی هستیم. بنابراین خواهیم دید که اگر همه کشورهای اسلامی با یکدیگر متحد شوند و ساختار قدرت بین خودشان را به صورت ولایی و در بستر ولایت سامان دهی کنند در آن زمان اتحاد جماهیر اسلامی شکل می‌گیرد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان با توجه به اوضاع کشورهای اسلامی اقدام به تشکیل اتحادیه‌های اقتصادی کرد، گفت: برای تحقق چنین آرمانی باید یک نقشه راهی را طراحی و برنامه ریزی کرد تا بتوان به این هدف دست یافت.
زریباف خاطر نشان کرد: برای شروع یکی از نقاط این آرمان می‌توان به ایجاد توریسم علمی و دانشگاهی بین کشورهای جهان اسلام اشاره کرد، یعنی یک قشر خاص از نخبگان و علمان جهان اسلام که واقعا تفکر الهی را قبول دارند دور یکدیگر جمع شوند و فرصت‌های تعاملی، مجازی، حقیقی را ایجاد کنند و به مفاخر یکدیگر و هویت کشورهای اسلامی پی ببرند.
وی در همین خصوص افزود: برگزاری جلسات و سمینارهای مکرر که باعث شود نخبگان و علما با یکدیگر دیدار داشته باشند، باعث می‌شود که تعاملات جدی شکل بگیرد و اتحادیه های اقتصادی به وجود آید. ما باید باور کنیم که نیازی به یک سازمانی همانند سازمان ملل نداریم که بخواهد از حقوقمان دفاع کند.
اقتصاددان و تحلیلگر مسائل اقتصادی تصریح کرد: مبانی دین اسلام، قرآن و اهل بیت(ع) هستند و آموزه های وحدت را به مسلمانان نشان می‌دهند و اصول آن را برای ما بازگو می‌کنند بنابراین اگر عده ای از نخبگان و علما دور یکدیگر جمع شوند، وحدت شکل می‌گیرد.
زریباف با بیان اینکه می‌توان نهادی را ایجاد کرد که تنها برای رفع فقر و محرومیت برای کشورهای اسلامی باشد، گفت: این نهاد می‌تواند فقر و کاستی های جهان اسلام را رفع کند و کشورهای اسلامی تبدیل به محور قدرت شود.
اقتصاددان و تحلیلگر مسائل اقتصادی اذعان کرد: ما مسلمانان باید در همه حوزه‌های قدرتی نگاهمان به اقتصاد و معیشت اسلامی باشد یعنی باید آن منشاء تفکر، ساختار تصمیم سازی بر مبنای وحی و قرآن باشد. اگر به سراغ اندیشه سکولار برویم جواب نمی دهد چرا که اساس آن بر پایه اومانیزم و شرک است و بر خدا محوری نیست.
زریباف تصریح کرد: ما در دین اسلام، تکاثر، طمع و خود محوری نداریم، بنابراین کشورهای اسلامی باید در حوزه آموزه های اسلامی بر محور اقتصاد اسلامی اقدامات زیادی انجام دهند و موظفند که اقدام به تهیه یک منشور واحد بر پایه اشتراکات کنند و آن منشور مبنای تشکیل اتحادیه اقتصادی کشورهای مسلمان قرار گیرد.
وی با بیان اینکه ما مسلمانان امروز باید در بحث ایجاد وحدت ابتدا از خودمان شروع کرده و درون زا فکر کنیم، اظهار کرد: درست است که منشاء ایجاد انقلاب اسلامی تحولات تاریخی بوده است اما مردم هم نقش ارزنده ای در این زمینه داشتند، بنابراین شروع از خود و ایجاد تحولات درونی باعث تداوم ملت‌ها هم در حوزه های سیاسی و هم بین الملل می‌شود.
زریباف ادامه داد: اگر مردم کشورما در جا بزنند و بایستند رسالتشان را قوم دیگری برعهده می‌گیرد. ماهیت مسلمانان این است که نسبت به مستکبرین برتری داشته باشند بنابراین اگر بخواهیم این مسیر شکل بگیرد باید با یکدیگر همراه شویم و بدانیم که اصلی ترین محور وحدت، توحید الهی است.
وی در پاسخ به این سؤال که مقام معظم رهبری در نامگذاری شعار سال به چه علت بر بحث اقتصادی تاکید دارند، گفت: علت این مسئله ضعف اقتصادی در ایران و متاسفانه تورم است، اوضاع معیشت مردم در این چند دهه به خصوص در بحث عدالت اسلامی به شدت تحت تاثیر اقتصاد قرار گرفته است.
وی ادامه داد: حضرت امیر(ع) می فرمایند که اگر به دنبال پیشرفت هستید باید از عدالت شروع کنید، مهمترین حق عامه مردم قدرت خرید ملی است. همه این مشکلاتی که امروز در کشورمان رخ داده است برگرفته از سیاست ها و اندیشه های غربگرایانه است.
زریباف خاطر نشان کرد: بحث اقتصاد مقاومتی سالهاست در عناوین مختلف از سوی رهبر انقلاب اسلامی مطرح می‌شود، اما باید بررسی شود که در دولت ها چه کسی عهده دار چنین مسئولیتی است و آن را پیگیری می‌کند.
وی ادامه داد: تاکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی نباید در حوزه مسائل اقتصادی از سوی مسئولان نادیده گرفته شود و فقط در حد حرف باقی بماند، مسئولان موظفند به این رهنمودها عمل کنند تا بتوانیم به رشد اقتصادی قابل قبولی در کشور دست یابیم. یکی از ویژگی‌های نظام ولایتمدار نگاه هدایت گونه، نصیحتی و ارشادی است تا جامعه به آگاهی برسد.
زریباف در پایان گفت: امروز کشورهای اسلامی باید با پیوست عدالت شکل بگیرد. باید از تفکرات غربی و تبعیض و آورده های نظام سرمایه داری فاصله بگیریم و به سمت "یا ایهاالذین آمنوا" برگردیم و ایمان عملی و واقعی را پیاده کنیم؛ بنابراین نیاز است که اسلام و اقتصاد اسلامی در این سطح قرار بگیرد آن وقت مشاهده می‌کنیم که چه اتفاقات مثبتی در این زمینه رقم خواهد خورد.
انتهای پیام/
