آیت الله سبحانی در مدرسه علميه عالي نواب مشهد اظهار داشت: در تمام دنيا وجود امير و حاکم، لازم و قطعي است، امير يا اسماً يا صفتاً بايد معين شود.

این مرجع تقلید خاطرنشان کرد: مقبوليت، مشروعيت، مردمي، الهي و مكتبي بودن، شيوه حكومت اسلامي در زمان غيبت است.

وی همه نحله های فکری را موافق تشکیل حکومت دانسته و گفت: غير از تعدادي از خوارج و ماركسيست ها، تمام نحله ها و گروه‌هاي جهان، وجود حكومت را امري ضروري دانسته و معتقدند كه هيچ جامعه اي بدون حكومت، پايدار نخواهد ماند.

سبحانی با اشاره برخی از روایات تصریح کرد: تشريع و قانون گذاري از آن خداست نه اين كه فرمانروايي از آن او باشد، زيرا حاكم بايد در ميان مردم بوده و جسم باشد و خدا اينگونه نيست. 

این استاد حوزه علمیه قم در فراز دیگری از سخنان خود با استناد به سخن اميرمؤمنان(ع) كه مي فرمايند " لَا بُدَّ لِلنَّاسِ مِنْ أَمِيرٍ بَرٍّ أَوْ فَاجِرٍ- يَعْمَلُ فِي إِمْرَتِهِ الْمُؤْمِنُ وَ يَسْتَمْتِعُ فِيهَا الْكَافِرُ وَ يُبَلِّغُ اللَّهُ فِيهَا الْأَجَلَ- وَ يُجْمَعُ بِهِ- الْفَيْ‏ءُ وَ يُقَاتَلُ بِهِ الْعَدُوُّ- وَ تَأْمَنُ بِهِ السُّبُلُ وَ يُؤْخَذُ بِهِ لِلضَّعِيفِ مِنَ الْقَوِيِّ- حَتَّى يَسْتَرِيحَ بَرٌّ وَ يُسْتَرَاحَ مِنْ فَاجِر"( بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج‏۷۲، ص: ۳۵۸)، اظهارداشتند: جامعه بدون دولت نمي تواند زندگي كند.

وی یادآور شد که پيامبر اكرم (ص) در تمام جزئيات دين سخن گفته اند و افزود: مگر مي شود ايشان درباره جزئيات دين و زندگي مردم مطالبي بيان نمايند ولي درباره حكومت اسلامي سخني نگويند؟ اين امر محال است كه رسول خدا (ص) درباره چيزي كه در رتبه اول امور قرار دارد، سخني نگفته باشد. 

آیت الله سبحانی با اشاره به برخی از آیات قرآنی اظهار داشت: از مطالعه قرآن و حديث فهميده مي شود كه شيوه حكومت در اسلام بر اساس تنصيص است. اين نص مي تواند به دوصورت اسمي يا وصفي باشد. 

وی با طرح اين سؤال كه "آيا پيامبراكرم (ص) مي توانست رهبري را به شورا واگذاركند؟" خاطرنشان کرد: با توجه به زندگي عشيره اي و قبيله اي كه در آن زمان وجود داشت، رأي آنها ارزشي نبود و فقط رئيس آن طايفه تصميم مي گرفت، بنابر اين فقط رؤساي سه قبيله موجود در مدينه حق اظهارنظر داشته و شورا را انتخاب مي كردند كه اين كار صحيح نبود. 

سبحانی با اشاره به نحوه حکومت در زمان غیبت تصریح کرد : شيوه حكومت در زمان غيبت به صورت ملوكيت نيست، چون قرآن با آن سازگار نمي باشد. 

این محقق برجسته عرصه های دینی، حكومت مردم بر مردم را به شرط آنکه حقیقتا رأي مردم محقق شود، خوب ارزيابي كرده و در عین حال افزود: البته اين هم مشروعيت ندارد، زيرا ولايت عده اي بر عده اي بايد به امضاء شارع باشد و در حقيقت به تأييد خالق متعال برسد. ولي فقيه در كنار اين نوع حكومت، مي تواند به آن مشروعيت دهد. 

آیت الله سبحانی در فراز های پایانی سخنان خود تاکید کرد که تناقضي در جمهوريت و اسلاميت نيست. وی اظهار داشت: جمهوري به معني آزادي انتخاب فرد در حكومت و اسلامي بودن به معناي اجراي قوانين در پرتو اسلام است.

این مرجع تقلید در پایان یادآور شد: انقلاب اسلامي بر مردمي، اسلامي و شرعي بودن حكومت تأكيد دارد.