در سال‌های اخیر، شاهد تلاش راست‌گرایان افراطی برای سوء استفاده از شبکه‌های اجتماعی به منظور ترویج عقاید و اندیشه‌های مسموم علیه دموکراسی و با هدف نفرت پراکنی علیه مسلمانان هستیم.

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تقریب، پایگاه خبری یورونیوز در گزارشی به بررسی ابعاد مختلف نفرت پراکنی علیه مسلمانان در اروپا و به طور خاص در اسپانیا از طریق شبکه مجازی پرداخته است.

در این گزارش آمده است: در سال‌های اخیر، شاهد تلاش راست‌گرایان افراطی برای سوء استفاده از شبکه‌های اجتماعی به منظور ترویج عقاید و اندیشه‌های مسموم علیه دموکراسی و با هدف نفرت پراکنی علیه مسلمانان هستیم.

این افراطیون تلاش می‌کنند از طریق حساب‌های جعلی و ساختگی که بیشتر آنها در شبکه توئیتر قرار دارد، به تحریک احساسات علیه مهاجرت، اسلام و دموکراسی اسپانیایی که تعدد ارزش‌ها را پذیرفته، بپردازند.

در برخی موارد، این ملی گرایان افراطی به تبلیغ گفتمان نفرت‌انگیز و تهدید به خشونت می‌پردازند، و در موارد دیگر با تظاهر به مسلمانی از آن به عنوان ابزاری برای مخدوش کردن وجهه مسلمانان واقعی استفاده می‌کنند.

به عنوان مثال فردی با مدیریت صفحه‌ای در توئیتر، ادعا کرده که یک مسلمان اصیل ساکن اسپانیا و در عین حال حامی خشونت و افراط گرایی است. وی ادعا می‌کند به شش قرن پیش که مسلمانان بر اسپانیا حکومت می‌کردند، چشم دوخته است.

این حساب‌های جعلی و دیدگاه‌های دروغ و ساختگی، بخشی از تلاش‌های غیررسمی تندروهای اسپانیایی برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی و با هدف رواج و گسترش افکار افراطی خود است.

این افراد در پس جنبشی قرار دارند که به «استرداد و بازپس گیری» معروف شده و بر همان قواعد بازی افراطیون راستگرا در ایالات متحده آمریکا، برزیل و کشورهای دیگر تکیه می‌کنند و از شبکه‌های اجتماعی برای گسترش فعالیت‌ها و بسط نفوذ خود بهره می‌برند.

جنبش موسوم به بازپس‌گیری، از واژه «ریکونکیستا» که یک واژه اسپانیایی است، گرفته شده است. هنگامی که حکومت‌های مسیحی در شبه جزیره «ایبری» شروع به سیطره بر مناطقی کردند که تحت حکومت اسلامی قرار داشتند، واژه استرداد و بازپس‌گیری را برگزیدند، پیروان این جنبش افراطی مدعی هستند که مبارزه آنها با مسلمانان، پایان الهی نزاع خونین در طی قرون گذشته است.

پیروان این جنبش همانند ایالات متحده و کشورهای دیگر، فقط نفرت‌پراکنی علیه مسلمانان و مهاجران را تبلیغ و ترویج نمی‌کنند، بلکه به انحرافات جنسی، ترویج ادعاهای گمراه کننده درباره سوء استفاده از کودکان و توطئه‌های فرضی برای از بین بردن ایده تنوع اجتماعی روی آورده‌اند، همچنان که این افراد از واکسن کرونا، جنبش زنان، تلاش‌های انجام شده برای تغییر آب و هوایی انتقاد کرده و از اوکراین در جنگ با روسیه حمایت می‌کنند.

نسخه‌ای برای فاجعه
«جویل وینکلستین» پژوهشگر مرکز  (Contagion Research Institute) در آمریکا با انجام تحقیقاتی درباره افراط‌گرایی گزارشی درباره جنبش موسوم به استرداد و بازپس گیری منتشر کرده است.

وی در این زمینه می‌گوید: تشابه در راهبردها و اهداف جنبش‌های افراطی در جهان تصادفی نیست، بلکه نشان می‌دهد که چگونه این گروه‌ها از یکدیگر الگوبرداری می‌کنند.

این پژوهشگر می‌افزاید: این یک نسخه برای یک فاجعه است که در مناطق مختلف جهان شاهد اشکال مختلف آن هستیم. 

این پژوهشگر با بیان این که با وجود اختلاف کشورها و ویژگی‌های آنها، این گروه‌ها در استفاده از این وسایل به یکدیگر شبیه هستند، خاطرنشان کرد: تحریک لفظی ممکن است به خشونت در صحنه میدانی و عملی یعنی خارج از فضای مجازی منجر شود.

آیا شبکه‌های ارتباط اجتماعی در افزایش نفرت پراکنی علیه مسلمانان نقش دارند؟
گفتمان خصمانه علیه مسلمانان از طریق حساب‌های مرتبط با جنبش موسوم به «استرداد و بازپس گیری» پس از حمله یک شهروند مغربی به کلیسایی در شهری در جنوب اسپانیا در ژانویه 2023 میلادی گسترش یافته است، حمله‌ای که به کشته شدن یک کارمند کلیسا و زخمی شدن یک کشیش منجر شد. عامل این حمله یک مهاجر غیرقانونی بود که اکنون در بخش بیماری‌های روانی یک زندان در اسپانیا در انتظار نتایج تحقیقات قضایی زندانی به سر می‌برد. مقامات معتقدند که رفتار این مهاجم شخصی بوده است.

افراطیون راستگرا در پارلمان
حزب فوکس که یک حزب راست‌گرای افراطی است، به تبلیغ و ترویج جنبش استرداد از طریق اینترنت و با به کارگیری این واژه در توئیت‌های خود پیش از انتخابات سال 2019 میلادی در اسپانیا کمک کرده است.

این حزب که اعضایش دیدگاه‌های بسیار خصمانه علیه مهاجران دارند، 52 کرسی در پارلمان اسپانیا دارد که آن را به سومین حزب بزرگ در این نهاد قانونگذاری متشکل از 350 نماینده در اسپانیا تبدیل کرده است.

حساب حزب فوکس برای مدت کوتاهی در توئیتر در سال 2020 به اتهام تبلیغ برای تجاوز جنسی به کودکان مسدود شد، همچنانکه حساب وی بار دیگر در سال 2021 به سبب تحریک به خشونت و نفرت علیه مسلمانان مسدود گردید.

«سانتیاگو آباسکال» رئیس این حزب بارها به خصومت ورزی علیه مسلمانان دست زده است. وی در توئیتی نوشته بود امروز، سالروز استرداد گرانادا(در شبه جزیره ایبری اسپانیا) است، روزی که از خاطره‌ها محو نمی‌شود، روزی که تمام خاک وطن پس از هشت قرن از تهاجم اسلامی بازپس گرفته شد.

بیشتر طرفداران جنبش موسوم به استرداد، در حساب‌های شخصی خود آشکارا به تمجید از «فرانسسکو فرانکو» دیکتاتور فاشیستی می‌پردازند که حکومت وی بیش از چهل سال پیش پایان یافت. بسیاری از آنها به این اشاره می‌کنند که مسلمانان، «موریسکیین» یا «المور» هستند. یک واژه تاریخی قدیمی برای مسلمانان شمال آفریقا به شمار می‌رود.

برخی دیگر در حساب خود با عنوان «در مسیر استرداد و بازپس‌گیری» چنین نوشته‌اند: «ما المور (اصطلاحی قدیمی درباره مسلمانان) را فقط از بین نمی‌بریم،بلکه کسانی که دروازه‌ها را به روی آنها باز کردند، هم از بین خواهیم بردم».

جنبشی که در اینترنت زندگی می‌کند
جنبش‌های راستگرای افراطی در بسیاری از کشورها تلاش می‌کنند فهم عمومی از برخی رخدادهای تاریخی مانند هولوکاست، بردگی و حمله ششم ژانویه 2021 به ساختمان کنگره آمریکا را بازتعریف کنند.

براساس پژوهش «مارک استفه دیل واله» استاد دانشگاه «خرونینگن» هلند در خصوص چگونگی استفاده جنبش «استرداد» از اینترنت، این جمعیت‌ها تلاش می‌کنند با نادیده گرفتن جزئیات تاریخی «استرداد» یا دیکتاتوری فرانکو، به دیدگاه‌های خصمانه علیه مهاجران به عنوان یک ارزش سنتی اسپانیا مشروعیت ببخشند.

وی معتقد است که اینترنت تنها مکانی برای تبادل اطلاعات توسط طرفداران این جنبش نیست، بلکه ابزار و وسیله‌ای برای ایده پردازی و سیاست‌ورزی به شمار می‌رود.

این استاد دانشگاه شبکه‌های اجتماعی را ابزارهایی برای سازمان‌دهی و آماده‌سازی و مکانی می‌داند که این جنبش در آن زندگی می‌کند.

زمانی که ایلان ماسک، کنترل توئیتر را در دست گرفت، به صورت چشم‌گیری از تعداد کارمندانی که موظف به کشف اطلاعات گمراه کننده یا نفرت‌انگیز و یا محتوای افراطی بودند، کاست و به درخواست‌ها برای پایان دادن به فعالیت‌های جنبش استرداد در پلت‌فرم خود پاسخ نداد.

این در حالی است که در سال‌های اخیر، شماری از جنبش‌های افراطی سازمان یافته به صورت غیررسمی از شبکه‌های اجتماعی به شیوه‌های مشابه استفاده کردند.

جنبش‌های مشابه در کشورهای دیگر
در ایتالیا، یک گروه مخالف واکسن از طریق تلگرام به تهدید پرستاران و پزشکان و دیگر افراد شرکت کننده در تلاش‌ها برای نجات بیماران مبتلا به کرونا پرداخت.

در آلمان، یک گروه مشابه که نام «(Querdenken)» را برخود گذاشته، از فیسبوک برای تشویق به خشونت علیه طرفداران واکسیناسیون استفاده کردند.

در ایالات متحده آمریکا، شبکه‌های ارتباط اجتماعی، نقش تعیین کننده‌ای در اقدامات آشوب و اغتشاش در روز ششم ژانویه 2021 میلادی در ساختمان کنگره آمریکا ایفا کردند، و در حال حاضر طرفداران ترامپ رئیس جمهور سابق از این شبکه‌ها برای بزک کردن چهره خود و بهبود تصاویر رخدادهای آن روز استفاده می‌کنند.