به گزارش حوزه بینالملل خبرگزاری تقریب؛ برای اولین بار بخش مهمی از میراث اسلامی پایتخت اسپانیا در پایان ماه جاری به نمایش گذاشته میشود و موزه مجموعه سلطنتی (Galería de las Colecciones Reales) درهای خود را به روی عموم در مادرید باز میکند.
یکی از مهمترین بخشهای موزه جدید بخشی از دیوار مستحکم اصلی مادرید است که قدمت آن به دوره امویان باز میگردد. این نمایشگاه در ساختمانی جدید در باغهای پارک کامپو دل مورو، در کنار کلیسای جامع "شهر" و کاخ سلطنتی قرار دارد.
اگرچه کشف این دیوار قرون وسطایی چیز جدیدی نیست، اما زیرنویسهایی که برای تبلیغ این نمایشگاه استفاده شده نشان میدهد که پس از سالها تردید، سرانجام پایتخت اسپانیا آماده پذیرش گذشته اسلامی خود شده است.
بر اساس آخرین شواهد باستان شناسی، موزه از روایتی پشتیبانی میکند، که برای مدت طولانی در محافل دانشگاهی پذیرفته شده است، روایتی که میگوید «محمد بن عبدالرحمن آل امیه» امیر قرطبه، طبق گزارش «فلیسیتی هیوز» روزنامهنگار متخصص تاریخ مادرید، ، این شهر را در قرن نهم پس از میلاد تأسیس کرد.
آلوارو سولر باستان شناس و متصدی نمایشگاه گفت: مادرید تنها پایتخت اروپایی با ریشه های اسلامی است.
سولر افزود که این واقعیت برای مدت طولانی ناراحت کننده بود،"از زمانی که فیلیپ دوم تصمیم گرفت پایتخت را در مادرید تأسیس کند [در سال 1561 پس از میلاد]، و درگیر جنگهای مذهبی علیه ترکها (مسلمانان در تاریخ قرون وسطی اروپا) شد و خود را در مقابل این تناقض دید که پایتخت در یک شهر اسلامی خواهد بود ، بدین ترتیب روند دستکاری تاریخ کل شهر آغاز گردید.
سوابق باستان شناسی داستان واقعی را آشکار میکند
این موزه در محل دیوار مستحکم اصلی که در کنار کاخ سلطنتی در مادرید، که در بالای آنچه قبلاً ارگ یا "کاخ" شهر (الکازار) بوده، ساخته شده است.
این منطقه به خاطر بقایای باستان شناسی خود شناخته شده است. در طول ساخت این بنا در سال 1999، دیوار تاریخی و 3 برج و همچنین بقایای یک دروازه باستانی کشف شد.
باستان شناسان همچنین آثار بسیاری را از زمانی که مادرید با نام عربی باستانی خود "مجریط" خوانده میشد که از "مجرىٰ" گرفته شده بود، کشف کردهاند. از جمله این آثار میتوان به استخوانهای توخالی اشاره کرد که قدمت آن به دوره «ویزیگوتیک» باز میگردد.
اسکلت غول پیکر ویزیگوتها
با وجود تمام آن تاریخ، مطبوعات اسپانیایی به صورت ویژه بر روی والنتین (Valentín) اسکلت قرن هشتمی که در سال 2009 در این مکان یافت شد، تمرکز کردند.
«استر آندرو باستان» شناس بزرگ، در گفتگو با روزنامه «البايس» (El País) بیان کرد که این فرد ممکن است یک چوپان گوتی باشد، و روزنامههای «إلموندو» (El Mundo) و «إی بی سی» (ABC) تصمیم گرفتند این گزارش را با عنوان "جسد اسکلتی گوتی سایهای از تردید بر منشأ مادرید میاندازد" منتشر کنند.
این نتیجه مبالغه آمیز بود؛ زیرا آندرو ادعا نکرد که جسد اسکلتی، مدرکی از وجود یک سکونتگاه ست.
سولر، باستان شناس مسئول نمایشگاه با ابراز ناراحتی از اینکه این ماجرا همچنان مطرح است، گفت:«مرد مورد نظر را در جعبهای قرار دادهایم. اما برای اینکه بتوانید بگویید جمعیت ویزیگوتی در مادرید دارید، باید یک بازیلیک یا یک قبرستان یا یک کلیسا داشته باشید، و این امر بسیار مهم است».
وی خاطرنشان کرد: «وجود یک اسکلت در میان جایی که زمانی روستایی بوده ،چیزی را ثابت نمیکند».
او گفت: «معمولاً ویزیگوتها با وسایل تدفین دفن میشوند و (در این مورد) ما چیزی نداریم».
و در حالی که مطبوعات دست راستی، منظور اندرو را اشتباه متوجه شدند از یک تیتر پر شور استفاده کردند:«این محقق باستان شناسی با استناد به تاریخگذاری کربنی جسد، همچنان بر ادعای خود اصرار دارد مبنی بر اینکه، این اسکلت ویزیگوت بوده است و شکی ندارم که متعلق به قرن هشتم است».
دانیل گیل، استاد مطالعات عربی و اسلامی در دانشگاه Complutense در مادرید، در پاسخ گفت: "از نظر فنی، دولت ویزیگوت با ورود اسلام در دهه دوم قرن هشتم ناپدید شد."
وی افزود: مسلمانان در سال 712 تولدو و اطراف آن را فتح کردند و با توجه به اینکه مدت زیادی طول کشید تا امویان منطقه را متحد کنند،مادرید تأسیس شد - از سال 712 به بعد، ما دیگر نمیتوانیم از ویزیگوتها، بلکه از اندلسیان صحبت کنیم، حتی اگر آنها با امیران قرطبه در ستیز باشند.
گیل به دنبال اطمینان از آگاهی شهروندان از گذشته اسلامی شهر است. و به همین دلیل با یک سازمان غیرانتفاعی اسپانیایی به نام بنیاد فرهنگ اسلامی (FUNCI) در پروژههای مختلف از جمله بازسازی باغ شاهزاده محمد اول در سال 2010 برای اطمینان از صحت و وجود گیاهان از دوران اندلس همکاری کرده است.
تاریخ و فضای سیاسی
این پارک در کنار موزه، زیر قسمت دیگری از دیوار قرن نهم مادرید که در دهه 1950 کشف شد، قرار دارد.
به گفته گیل، این دیوار بسته به تغییرات سیاسی در مقاطعی مورد توجه قرار میگرفت و در مواقعی دیگر رها میشد.
این استاد دانشگاه اسپانیایی افزود: «زمانی که آنها پارک را در دهه 90 افتتاح کردند، تابلوهای بسیار بزرگی به زبان های اسپانیایی و عربی وجود داشت که از محمد بن عبدالرحمن به عنوان بنیانگذار مادرید تمجید میکردند.
این تابلوها هنگام بازسازی باغ برداشته شدند و در انبار شهرداری قرار گرفتند و (شورای شهر) هرگز نخواست آنها را دوباره سرجای خود بگذارد .
در حالی که برخی از نقاشیهای مربوط به میراث اسلامی مادرید در خیابان نزدیک دیوار وجود دارد، اما هیچ چیز در داخل خود پارک نیست.
گیل همچنین خاطرنشان میکند که پارک معمولاً به روی عموم بسته است، زمان باز کردن آن به آخر هفتهها محدود میشود و برخی از ورودیها حتی در این زمانها بسته میمانند.
دولت محلی تصمیم عجیبی گرفت تا اکتشافات باستان شناسی انجام شده در داخل شهر را به موزهای در حدود 40 کیلومتری در "قلعه هنارس Alcalá de Henares" منتقل کند، به جای اینکه آنها را در موزه "San Isidro" در مرکز شهر قرار دهد.
این امر عجیب به نظر میرسد، با توجه به اینکه موزه «سن ایسیدرو» که در منطقه مورریای باستانی(morería) که جامعه مسلمان مادرید پس از حکومت مسیحی در سال 1083 در آن زندگی می کردند، قرار دارد.
مدیر موزه ادواردو سالاس گفت: "یک قطعه بسیار زیبا وجود دارد که مورد علاقه من است، اما در "قلعه هنارس" (Alcala de Henares) قرار دارد.
این قطعه نشان دهنده مدلی از دروازه شهر است و ممکن است به عنوان اسباببازی یا بخور استفاده میشده است.
موزه سان ایسیدرو به خاستگاه و منشا مادرید میپردازد و مجموعهای چشمگیر اما تا حدودی محدود از سرامیکهای اسلامی دارد.
برخی از این آثارهای باستاتی از کاوشهای قبلی به دست آمدهاند که در زمان ساخت پارکینگ زیرزمینی در دهه 90 توسط کاخ سلطنتی در زیر میدان تاریخی مادرید، پلازا د اورینته انجام شد.
یک برج دیدهبانی متعلق به قرن یازدهم میلادی نیز کشف شد، اما بدون هیچ علامتی در داخل پارکینگ مخفی ماند.
گیل معتقد است که این نشان دهنده ناراحتی مقامات از شناخت ریشههای اسلامی مادرید است که به دوره مطالعه متن قرون وسطی در قرن 19 و اوایل قرن 20 باز میگردد.
گیل میگوید: «زمانی که منابع عربی [در سال 1938] در مورد تأسیس مادرید توسط محمد اول منتشر شد، روایتی بهطور رسمی و همچنین در بخشهای دانشگاهی منتشر گردید، و امروزه هم محبوب است و اشکالی ندارد که محمد اول شهر مادرید را تأسیس کرد، اما قبلاً جمعیتی از تبار گوتیک یا رومی تبار یا هر چیز دیگری وجود داشت.»
این پژوهشگر اسپانیایی افزود: سپس با پیشرفت کارهای باستان شناسی مشخص شد که هیچ اثر باستانی قبل از اسلام در مرکز تاریخی مادرید وجود ندارد.
موزه جدید
موزه جدید بر اساس آخرین شواهد موجود ساخته شده است. و در سالن بزرگی که به آثار باستانی اختصاص یافته، بازدیدکنندگان میتوانند داستانی از منشأ شهر به عنوان یکی از مجموعهها از سلسله قلعههایی که برای محافظت از تولدو در برابر حملات از شمال مسیحیت ساخته شده است، بشنوند.
ویدئوهای نمایش داده شده بازسازی سه بعدی مجریط را نشان میدهد که داستان پایتخت اسپانیا را روایت میکند و در عین حال ریشه آن را به عنوان یک مکان اسلامی برجسته میکند.