نشست تحلیلی خبرگزاری تقریب با موضوع : «آخرین تحولات سوریه» (بخش دوم

«آخرین تحولات سوریه» (بخش دوم)

عملیات آزادسازی«حلب» بر اساس کدام راهبرد نظامی، طراحی شده و چه اهدافی را دنبال می کرد؟ ارتش سوریه دراین عملیات با چه ترکیبی از گروه های تروریستی تکفیری روبرو بود و تا چه اندازه توانست به اهداف تعیین شده اش دست یابد؟ این پرسش ها از جمله پرسش هایی هستند که در نشست تحلیلی این هفته خبرگزاری تقریب به آن پاسخ داده شد.

در این نشست تحلیلی، آقای هادی محمدی کارشناس مسائل راهبردی جهان اسلام در حضورخبرنگاران و دست اندرکاران خبرگزاری تقریب، به رایج ترین پرسش ها در خصوص« آخرین وضعیت حلب و منطق پیرامون آن» پاسخ گفت که دومین بخش آن را در ذیل می خوانید:

******

ادامه نشست .......
مجری : اگر مناسب بدانید، در نشست این هفته، ابعاد دیگر نبردهای حلب نیز تشریح شود. به ویژه آنکه در خصوص راه های لجستیک وکمک رسانی به گروهک های تکفیری وچگونگی مسدود شدن آن، پرسش هایی وجود دارد و همچنین درخصوص نقش آفرینی قدرت های فرامنطقه ای دراین نبرد، یک سلسله مسائل باید روشن شود.

هادی محمدی: البته تشریح راه های تدارکی به درک بهتر نبردهای حلب نیز کمک خواهد کرد. چنانکه فهم این نکته که عقبه نیرو و تجهیزات این گروهک ها استان ادلب بود، به ما کمک می کند تا معنی عملیاتی که در «کنسبار» یعنی در شمال «لاذقیه» صورت گرفته را بهتر بفهمیم.

اگر به موقعیت شهرک «کنسبار» نگاه کنیم، می بینیم در ارتفاعاتی واقع است که منطقه لجستیک نیروهایی است که از ترکیه دارد می آید. ممکن است عملیات نظامی برود به سمت ادلب، یعنی عقبه نیروهای لجستیکی آنها را هدف قرار دهد تا نیرو و بنیه مقاومت را بگیرد. یکی از جاهایی که به این ها خدمات پزشکی می دهد، در وهله اول عقبه خودشان در استان ادلب است، گام بعدی در ترکیه است و بعد اسرائیل است که رسما اعلام کرده اند زخمی های این ها را تیمار می کنند.

واما چیزی که خوب است به آن توجه کنیم، این است که بدانیم تحلیل هایی که قبلا داشتیم و براساس آن به روس ها در رفتارهای نظامی شان انتقاد می کردیم، درست بوده است یا غلط؟ یک ماه پیش تروریست ها از جاده ای که از حلب می آمد، پیش روی کردند و مناطق «خان طومان» و «خان عسل» را گرفتند. ما انتقاد به روس ها داشتیم که نباید می گذاشتند این ها جلو بیایند و پشتیبانی لازم هوایی را نداشته اند. این نشان داد که عملیات این ها این گام تاکتیکی بود که خود را به داخل حلب وصل کنند . عملیات خان طومان و خان عسل مقدمه این عملیات شد.

نکاتی که باید برای این عملیات ثبت کنیم این است که این ها در یک هفته تلفات و زخمی بسیار بالایی دادند آخر هم یک معبر ناامنی توانستند باز کنند به داخل شرق حلب، منطقه شیخ سعید.
چیز دیگری که دیدیم در این عملیات، هم روس ها نقش فعال داشتند. من اسم این جنگ را می گذارم جنگ قدرت ها در زمین سوریه. تا یک سال قبل این طور بود که به تروریست ها سلاح می دادند برای جنگ، اما الان آمریکا و روسیه در جنگ نقش دارند . مثلا روس ها از ناوشان در مدیترانه به منطقه شمال لاذقیه و این منطقه شلیک کروز کردند.

آمریکا هم همین نقش فعال ر ابه شکل پنهان سعی کرده اجرا کند . یعنی شلیک داشته، انتقال اطلاعات داشته، ابزارهای جاسوسی و سلاح را در اختیار تروریست ها قرار داده، در واقع می توان گفت که دوقدرت بزرگ دنیا در این عملیات حضوردارند.

در کنار آن یک رفتار رسانه ای پرشدت را هم میبینیم برخلاف این طرف که فاقد سناریو و راهبرد رسانه ای مشخص هست، آن طرف تیم رسانه ای اش راهبرد مشخص دارد.

مثلا روز اول عملیات از جاهای مختلف شروع شد از «عامریه» حمله کردند سناریوی عملیاتی آنها را نزدیک «راموسه» نشان می داد، اگر 10مترجلو می آمدند، این 10متر را 1000 متر نشان می دادند.

فضای رسانه ای را چنان کردند که مخاطب باور کرد این اتفاق افتاده، به این نیاز هم دارد. مثلا موج انتحاری هایی که داشته اند 10تا انتحاری در یک روز این انتحاری چطور انگیزه پیدا کرده ؟ بهش می گویند تمام شد رسیدیم . اینجا را تو بزنی راه باز شده است .

نکته دیگر اینکه تمام گروه ها کنار هم هستند، از «ارتش حُر» 10 گروه در کنار تکفیری ترین و القاعده ای ترین گروه هستند . حداقل 22 گروه هستند که 10تا مال «ارتش حُر» است و بقیه مال افراطی ترین گروه های تکفیری هستند .

ترکیه علی رغم شرایط خاصی که وجود داشت و علی رغم فضای رسانه ای و سیاسی که مقامات ترک نسبت به آمریکایی ها و غربی ها و اروپایی ها داشتند، در این داستان استخبارات اروپایی، ترک و عربی دعوا را کنار گذاشته اند وبا هم کار می کنند. هم گروه ها را همگرا می کنند و هم در کنار هم یک همکاری خوب دارند.

این جنگ، با توجه به حضور ناوهای امریکایی، ماهواره های نظامی کوچکی که روی منطقه مستقر شده، جنگ الکترونیک وانتقال اطلاعات، یک جنگ با تکنولوژی های مدرن بود که نقش قدرت ها در آن بسیار بیشتر از قبل بود. این جنگ را نباید فقط جنگ داخلی سوریه دانست.

مثلا یگان های نظامی انگلیسی در کنار «ارتش حر» در شمال می جنگیدند که حتی تصاویر آن هم پخش شد. یکی از دلایل فشار برای اینکه این معبر باز شود این بود که در شرق حلب، نیروهای اطلاعاتی ترکیه و عربستان و امریکایی و انگلیسی و فرانسوی بودند و باید راهی به بیرون پیدا می کردند که این افسران اطلاعاتی را خارج کنند .

مجری: به ترکیه اشاره کردید. انتظار این بود که بعد از کودتا، مقامات آنکارا حمایت های اشان را از گروهک های تکفیری متوقف کنند اما ظاهرا به این حمایت ها ادامه دادند؟

هادی محمدی: در این عملیات اهداف بزرگ نظامی و راهبردی داریم و در کنار آن، اهداف فردی هم داریم. ترکیه قبل از اینکه اردوغان با پوتین ملاقات داشته باشد به دنبال این بود که دست پُر باشد و موازنه قدرت را به وجود آورد.

آنچه می شود پیش بینی کرد اینکه، تروریست ها از عملیات راموسه به دنبال موازنه قدرت هستند . دستگاه اطلاعاتی ترکیه، «میت» هست که دارد به تروریست ها کمک می کند، لجستیک و انتقال سلاح آنها را کنترل می کند. ترکیه خودش به اینها سلاح نمی دهد اتوبانی درست کرده، از مجارستان، بلغارستان، مونته نگرو و اروپای شرقی سلاح برای این ها فرستاده می شود. حضور ارتش در جاهای نمادین دیگر است . در یک ماه و نیم گذشته آواکس های ترکیه و ناتو در نوار مرزی ترکیه و سوریه پرواز می کنند که اطلاعات جاسوسی توسط این آواکس ها جمع می شود و در اختیار تروریست ها قرار می گرفته است.

اسرائیل نقش اصلی حمایت پزشکی را عهد دار بوده، اردوغان هم در بخش سیاسی و هم در بخش لجستیک نقش بازی می کرده، آمریکا و غرب برای این که از پروژه روس ها برای حلب نگران هستند، سعی کردند نقش ترمز را بازی کنند. بگویند روسیه نباید عملیات کند و عملیات روانی انجام داد . عربستان هم نقش عابربانک تسلیحاتی تروریست ها را عهده دار بوده است .

رئیس جدید اتحادیه عرب طرح معبرهای انسانی که روسیه برای حلب گذاشته را مورد انتقاد قرار داده و گفته باید متوقف شود. این نشان می دهد که احتمالا بودجه عمومی مصر به دنبال دریافت اشانتیون از عربستان است.

موضع گیری های قبلی مصری ها، فاصله داشت از عربستان و تروریسم داخلی سوریه را با تروریسم داخل کشور خودشان همسان می دانستند .

چیزی که مهم است این است که غربی ها تلاش می کنند از طریق توازنی که ایجاد شده، شرایط امداد برای تروریست ها به وجود آید و آتش بس شود . روس ها هم تلاش نمی کنند که سیاست های پر هزینه را دنبال کنند . ممکن است در آینده نزدیک شاهد یک سکوت عملیاتی در محورهای شمال و جنوب هم باشیم ولی یک آتش بس بی ثبات.

چند گزاره خلاصه هم داریم راجع به ماهیت شناسی این نبرد، فکر می کنم جنگ د رسوریه وارد عرصه های دقیق راهبردی شده . به نقطه های اصلی تعیین تکلیف بحران نزدیک یا وارد شده ایم . به میزانی که ما وارد این عرصه شده ایم تنگناهای غربی برای حمایت از تروریست هم افزایش پیدا کرده است. نکته بعد اینکه شرایط آسیب پذیری ترکیه و عربستان در پروژه های منطقه ای در معادله سوریه خودش را نشان می دهد.

وزیر امور خارجه عمان در حاشیه نشست اتحادیه عرب در «نواکیشوت» به راشا تودی اعلام کرده بود به عربستان که، معنی ندارد شما جنگی را شروع کرده اید، یک سال مردم بی دفاع را کشتید به این امید که پیروز می شوید بعد الان که به مشکل خورده اید به ما می گویید که بیایید ما را نجات دهید.

از طرف دیگر اوضاع یمن را داریم، مذاکرات کویت را داریم که متوقف شده، شرایط داخلی یمن به سمت اینکه حکومت مشترک روسی و انصار الله و علی عبدالله صالح شکل گرفته و از طرف دیگر تنگناهای عربستان را می فهمیم . به میزانی که اینها در پروژه های منطقه ای پایشان در گل گیر می کند، در نقش آفرینی های دیگرشان دچار تزلزل و آسیب می شوند.

ترکیه هم با توجه به شرایط داخلی اش مثل قبل نمی تواند در سوریه نقش آفرینی کند. قطعا کاهش و تنزل را در سطح همکاری آنها در پروژه های منطفه ای شاهد خواهیم بود . نقش ترکیه و عربستان قطعا در آینده نزدیک کاهنده خواهد بود هم درمولفه های ملی و هم منطقه ای. نکته بعدی که از شرایط می توانیم گمانه زنی کنیم حتما در جنگ حلب باید اقدامات تکمیلی عملیاتی را شاهد باشیم که ممکن در خود حلب یا در جغرافیای پیوسته به حلب به اجرا گذاشته شود که به تشخیص طراحان و فرماندهان نظامی خواهد بود که در ادلب این کار را بکنند یا در راموسه و امثال اینها.

مجری: همزمان با نبردهای حلب، رسانه ها از تحرکات گروهک های تکفیری در جنوب سوریه و اطراف دمشق، سخن گفتند؛ در این خصوص چه تحلیلی می توان ارائه کرد؟

هادی محمدی: جنوب سوریه شرایطی نابسامان از طرف گروه های تروریست از خودش نشان می دهد . اولا آنجا هم داعشی و هم النصره ای ها کنار هم هستند، به اندازه کافی فرسایش از همدیگر را به اجرا می گذارند و مرتب درگیرند . از یرموک این فضای درگیری را داریم.

در جنوب در قنیطره این درگیری ها را بیشتر شاهد بودیم . به جز این، دستگاه اطلاعاتی اردن یک دستگاه اطلاعات بسیار حرفه ای و انگلیسی ناب است نگرانی خود را با مدیریت جریان های تروریستی رفع می کند. ترجیح میدهد با النصره کار کند اما داعش نزدیک مرزهایش نشود. لذا می بینید جریان های سلفی تکفیری داخل اردن بیشتر النصره ای هستند تا داعشی.

اردنی ها نسبت به داعش بیشتر آلرژی امنیتی دارند تا النصره. شاید النصره ای ها را قابل مدیریت تر یا زیر بلیط تر می بینند تا داعش. آنها داعش را آسیب و تهدید می دانند، در نتیجه به میزانی که داعش سعی می کند به سمت مرزهای اردن گسترش یابد، درگیری اش با النصره ای ها بیشتر می شود.
ظرفیتی که امریکایی ها سعی کردند در قرارگاه الموک درست کنند بیشتر بزرگنمایی شده است. سعی کردند نیروی آموزشی تدارک ببینند اما اینها اگر 2تا آدم پیدا کنند که بتواند سلاح دست بگیرد می فرستند سمت سوریه .

بیشتر احساس می شود این حرف جنگ روانی است تا آشفتگی ایجاد کنند در برنامه ریزی سیاسی سوریه، اینها همدیگر را متهم می کنند و اقدامات ترور علیه یکدیگر را اجرا می کنند.