مسجد الاقصی قبله اول وسومین مکان مقدس مسلمانان می باشد. این حرم شریف از دیر باز مورد تاخت و تاز دشمنان آن بوده است لیکن اززمانی که دشمنان این مکان مقدس بویژه صهیونیستهای افراطی پا به سرزمین مقدس نهادند واقدام با آتش زدن آن کرده اند، بیشتر در معرض خطر قرار گرفته است.
اشتراک گذاری :
تاریخ ساخت مسجد الاقصی: بر عکس آنچه که برخی ها در مورد مسجد الاقصی تصور می کنند مسجد الاقصی توسط عبدالملک بن مروان ساخته نشد بلکه او تنها قبه الصخره را ساخت. مسجد الاقصی بنایی قدیمی است که اولین قبله گاه مسلمانان است. این مسجد دومین مسجدی است که بر روی زمین ساخته شد ، ارجح آن است که حضرت آدم (علیه السلام) آنرا ساخته و زیر بنای آنرا چهل سال بعد از ساختن بیت الله الحرام بنا به دستور خداوند نهاده است. این بنا پیش از به وجود آمدن کنیسه ، کلیسا ، بارگاه ومعبد بوده است. بعد از آن مهاجرت حضرت ابراهیم علیه السلام از منطقه بین النهرین به سرزمین های مبارک در سال ۱۸۰۰ قبل از میلاد انجام گرفت وایشان اقدام به بالا بردن ستون های بیت الله الحرام کردند، بعد از آن هم اسحاق ویعقوب (ع) مسجد الاقصی را ترمیم کردند تا اینکه در سال ۱۰۰۰ قبل از میلاد این مسجد توسط حضرت سلیمان بازسازی شد. همراه با فتوحات اسلامی در سال ۶۳۶ میلادی عمر بن الخطاب مصلی قِبلی را بعنوان بخشی از مسجد الاقصی ساخت، در دوره امویان قبه الصخره ساخته شده ومصلای قبلی نیز بازسازی گردید ، ساخت این بنا حدود ۳۰ سال از سال ۶۶ هجری تا ۹۶ هجری (۶۸۵ تا ۷۱۵) به درازا کشید تا مسجد الاقصی به شکل فعلی آن در آید. بنابراین صرف نظر از اعتقادات دینی ما مسلمانان ، قدمت ساخت این مسجد به بیش از یکهزار سال نیز سبب توجه جهانی به این مسجد خواهد بود.
توصیف مسجد الاقصی: مسجد الاقصی شامل منطقه ای است مستطیل شکل در جنوب شرقی شهر قدس که دور تا دور آنرا دیوار در برگرفته واین دیوارها هم در داخل دیوارهای بخش قدیمی شهر قدس قرار گرفته‌اند. مساحت مسجد حدود ۱۴۴ دونم (هر دونم هزارمتر مربع) است وشامل مسجد الاقصی ، قبه الصخره به همراه آثار دیگری که تعداد آنها به ۲۰۰ اثر می رسد .مسجد الاقصی بر فراز فلاتی کوچک به نام فلات موریا ساخته شده است که "صخره" مشرفه بالاترین نقطه آن است ودقیقا در مرکز محوطه مسجد قرار گرفته است. مساحت اين مسجد یک ششم مساحت بخش قدیمی شهر قدس را تشکیل می دهد . مسجد الاقصی چهارده دروازه دارد که پنج یا چهار دروازه از آنها بعداز فتح این شهر توسط صلاح الدین بسته شدند این دروازه ها عبارتند از باب الرحمه از شرق ، باب المنفرد ، المزدوج والثلاثی در جنوب از دروازه های بسته شده بودند. اکنون ده دروازه همچنان باز می باشد که عبارتند از : باب المغاربه (النبی) ، باب السلسله (باب داوود) ، باب المتوضا (باب المطهره)، باب القطانین ، باب الحدید ، باب الناظر و باب الغوانمه (باب الخلیل)، باب العتم (باب شرف الانبیاء)، باب حطه، باب الاسباط.
مسجد الاقصی دارای چهار گلدسته است.
درهای مسجد در زمان اموی‌ها از طلا و نقره پوشیده شده بود اما به فرمان ابوجعفر منصور صفحات طلا و نقره را کنده، به دینار تبدیل و به مصرف مسجد رساندند. در اوائل قرن پانزدهم برخی از قسمتهای مسجد مورد مرمت قرار گرفت و گنبد و ابواب شمالی آن ساخته شد.
قدس، مهد سه آئین آسمانی:
عمر قدس شريف از ۴۵ قرن فراتر است و مهد سه آئین آسمانی (یهودی، مسیحی، اسلام) بوده است. قدس در تاریخ به نام های متعددی شناخته شده است که از معروفترین آن می توان به: یبوس، إیلیا، کابتولینا، بیت المقدس، القدس، القدس الشریف اشاره کرد.
یبوس همان نامی است که قدس قریب به ۴۵۰۰ سال پیش بدان شناخته شد و منسوب به یبوسی‌هایی بوده که از تبار عربهای اولیه جزیرة العرب هستند، یبوسی‌ها ساکنان اصلی قدس به شمار می روند، آنان نخستین ساکنان قدس هستند که در حدود (۲۵۰۰ ق.م) به همراه قبایل عرب کنعانی به این منطقه آمدند دژ يبوس را بر تپه جنوب شرقی آن به جهت دفاع از شهر و محافظت از آن در برابر حملات و تهاجمات عبرانی ها و مصری ها ( فراعنه ) ساختند.
قدس به نام "اور شالم" نسبت به شالم (خداوند صلح کنعانی ها) نیز معروف بود. یبوس در دست یبوسی ها و کنعانی ها بود تا اینکه در سال ۱۴۰۹ ق.م به تصرف داوود پیامبر (ع) در آمد و از آن هنگام به "شهر داوود" موسوم گشت، داوود نبی این شهر را به پایتختی برگزید. این شهر پس از حضرت داوود به فرزندش سلیمان (ع) رسید و در عهد ایشان به اوج شکوفایی معماری رسید، در همین مقطع دین یهود رواج یافت.
در سال ۵۸۶ ق.م قدس به حکمروایی فارسیان در آمد، این شهر پیش‌تر توسط بخت النصر اشغال و کاملاً ویران شده و ساکنان یهودی به بابل انتقال یافته بودند. شهر قدس در حکمرانی فارسها بود تا اینکه به سال ۳۳۲ ق.م توسط اسکندر مقدونی به اشغال در آمد. قدس در عصر یونانی دوره بی ثباتی را سپری کرد به ویژه پس از مرگ اسکندر مقدونی که بحرانها و اختلافات میان بطلمیان (پیروان بطلمیوس که مصر را تصرف کرده و دولت بطلمیان را تأسیس کرد) و سلوکیان (منسوب به فرمانده سلوکس که با تصرف سوریه حکومت سلوکیان را بر پا نمود) بود، این دو سعی در تصرف و حکمرانی بر این شهر را داشتند.
در سال ۶۳ ق. م رومیان به فرماندهي"بومبی" قدس را اشغال کردند، در سال ۱۳۵ م هادریانوس امپراطور روم شهر قدس را کاملاً ویران ساخت و به جای آن مستعمره ای جدید بنام (ایلیا کابتولینا) دایر نمود. قدس در دوران بیزانسی (۳۳۰ـ ۶۳۶) به ایلیاء نامیده می شد.
در این برهه با گرویدن قسطنطین امپراطور به دین مسیحیت، آئین مسیحیت دین رسمی امپراطوری بیزانسی گشت. در این دوره همچنین هیلانا، ملکه مادر، کلیسای قیامت را در سال ۳۳۵ م بنا نهاد. در سال ۶۱۴ م فارسها مجددا قدس را اشغال کردند. قدس تا سال ۶۲۷ م جزء قلمرو فارسها بود تا اینکه هرکول آن را باز پس گرفت و این شهر تا فتح اسلامی در حکمرانی بیزانسی ها بود.
از آنجائی‌که اسلام آئینی جهانی بوده و به عرب ها محدود نمی شد، لذا عرب ها و مسلمان ها موظف شدند آن را در همه کشورها منتشر سازند، و نتیجه آن فتوحات اسلامی بود که فلسطین از جمله نخستین کشورهایی بود که سپاهیان اسلامی به سوی آن رهسپار شدند.
از زمان فتح اسلام تا سال ۲۱۷ هجری قدس بنام ایلیاء و بیت المقدس نامیده می شد تا اینکه کم کم و برای اولین بار در تاریخ اسلامی یعنی از سال ۲۱۶ هجری، این شهر "قدس" نام گرفت. این نامگذاری بعدها جا افتاد بطوری‌که در زمان خلافت عثمانی بنام " قدس شریف " موسوم گشت. به سال ( ۴۹۲ هـ /۱۰۹۹ م ) صلیبی ها قدس را اشغال و بدون توجه به قداست و جایگاه دینی اش، دست به فساد و ویرانی زدند و در این رهگذر مرتکب قتل عا‌م‌‌های وحشیانه‌ای در صحن حرم شریف شدند.
صلیبی ها به این اعمال ددمنشانه بسنده نکرده و علاوه بر تاراج و چپاول، مسجد الاقصی را به کلیسا و اسطبل برای اسب ها و احشام خود مبدل ساختند و پس از صلیبی ها به "اسطبل سلیمان" معروف شد. آنگاه که صلیبی‌ها بیت‌المقدس را اشغال کردند، بخشی از مسجد را به کلیسا و بخش دیگر را به محل سکونت سواره نظام و انبار ذخائر خود تبدیل نمودند.
صلاح الدین ایوبی فلسطین را آزاد و قدس را از چنگال صلیبی ها رهانید و آن را به آغوش اسلام و مسلمانان بر گردانید. صلاح‌الدین ایوبی به اصلاح و مرمت مسجد امر کرد و محراب آن را بازسازی نمود، گنبد آن را معرق‌کاری کرد و منبری زینت‌یافته با عاج و آبنوس از حلب آورد و در سمت راست محراب قرار داد. این منبر تا زمان آتش‌سوزی مسجد توسط یهودیان در تاریخ ۲۱/۸/۱۹۶۹ باقی بود.
قدس پس از ایوبی ها همچنان در دست مسلمانان بود و سرانجام در سال ۱۹۱۷ م خلافت عثمانی بر قدس توسط انگلیسی ها سرنگون شد.
آتش‌سوزی مسجدالاقصی: در تاریخ ۲۱/۸/۱۹۶۹ (بیست و یکم آگوست) رژیم صهیونیستی اعلام کرد یک فرد دیوانه بنام دنیس مایکل روهان " Michael Dennis Rohan" مسجدالاقصی را به آتش کشید. گرچه اسراییلی‌ها اعلام داشتند که این فرد استرالیایی یک مسیحی دیوانه بود لیکن برخی منابع معتبر نیز بر این عقیده هستند که وي یک یهودی توریست بود و از لحاظ سلامت عقلی نیز هیچ مشکلی نداشت. همچنین آثار حریق دلالت بر آن دارد که اشخاص دیگری روهان را در آتش زدن این مسجد از خارج آن و از یکی از پنجره‌های مشرف به درب‌المغاربه (که اسراییلی‌ها آن را منهدم کردند) هدایت و یاری رسانیدند.
بخش به آتش کشیده مسجدالاقصی ۱۵۰۰ متر مربع از ۴۴۰۰ متر مربع مساحت کلی مسجد را در بر می‌گرفت. در این آتش‌سوزی منبر صلاح‌الدین ایوبی، مسجدعمر، محراب ذکریا، مقام الاربعین، سه رواق ممتد از جنوب به شمال با ستونها و ایوانها و تزئینات سقفی بر سطح مسجد فرو ریخت. دو ستون اصلی که گنبد روی آن استوار بود و اجزایی از گنبد داخلی که مزین بود محراب و دیوارهای جنوبی، پوشش مرمری و ۴۸ پنجره گچی، شیشه‌های رنگی و فرشها، سوره اسراء که با کاشیهای معرق و تذهیب شده نوشته شده بود و از بالای محراب به سوی شرق امتداد داشت و بسیاری از تزئینات و آیات قرآنی طی این آتش‌سوزی از بین رفت. البته تلاش برای تخریب این مسجد به همین جا ختم نشد و چند بار دیگر نیز تلاشهایی متعددی در این راستا صورت گرفت که بشرح ذیل می‌باشد: - در سال های ۱۹۸۲ و ۱۹۸۷ توسط ارتش اسراییل مراسمی نظامی در آنجا برگزار شد و با مقاومت فلسطینیان روبرو شد و ۲۰ نفر از آنها شهید شدند. - در سال ۱۹۹۶ نتانیاهو اجازه حفر تونل داد و در جریان اعتراض فلسطینیان ۷۵ نفر کشته شدند. - در سال ۱۹۹۷ دو اسراییلی به قصد انداختن سر خوک به داخل صحن مسجد بازداشت شدند آنها اعلام کردند که در آئین یهود، خوک نجس نیست. - در۷ ژوئن ۱۹۶۷ نیروهای اشغالگر کلیدهای درب غربی باب المغاربه را توقیف کردند و سپس این نیروها به سرعت، شهر را بعد از فرار اردنی ها تصرف کردند. - در ۹ ژوئن ۱۹۹۷ از برگزاری نماز جمعه ممانعت به عمل آمد. این اتفاق اولین باری بود که از زمان جنگهای صلیبی از ۱۱۸۷ میلادی تاکنون رخ داد. - در ۱۶ نوامبر ۱۹۶۹ نیروهای اشغالگر «کنج فخریه» در جنوب غربی حرم الشریف را اشغال کردند. - در ۱۴ آگوست ۱۹۷۰ گروه «گرشان شالوم» یک گروه افراطی که قصد داشتند مسجد را تخریب و به جای آن مسجد سلیمان را بنا کنند به زور وارد محوطه حرم شدند که طی یک درگیری، دهها نمازگزار فلسطینی مجروح شدند. - در ۱۹ آوریل ۱۹۸۰ یک گروه از خاخامها و بزرگان یهود یک کنفرانس نیمه مخفی برای پیدا کردن راههائی بمنظور آزادی معبد کوهستان از دست مسلمانان تشکیل دادند. - در ۲۸ آگوست ۱۹۸۰ اشغالگران، تونلی در زیر مسجد حفر کرد - در ۳۰ مارس ۱۹۸۲ نامه های متعددی به مقامات اوقاف اسلامی ارسال و از آنها خواسته شد تا معبد کوهستان را ترک کنند و اخطار داده شد که در غیر اینصورت نتایج وخیمی به خاطر اشغال معبد ما برای آنها بوجود خواهد آمد نامه به عبری ، انگلیسی ، فرانسوی ، اسپانیایی و لهستانی نوشته شده بود. - در ۱۱ آوریل ۱۹۸۲ یک سرباز اسراییلی بنام آلن گودمن با تفنگ M۱۶به نمازگزاران شلیک کرد و ۶۰ فلسطینی را کشته و مجروح نمود. - در ۲۶ مارس ۱۹۸۳ ورودی اصلی بخش وقفی بیت المقدس به خاطر حفاری های اسراییل تخریب شد. - در ۲۱ آگوست ۱۹۸۵ پلیس اسراییل به یهودیان افراطی اجازه داد ، در محوطه حرم به عبادت بپردازند. - در ۴ آگوست ۱۹۸۶ یک گروه از حاخامها یک قانون نهائی را صادر کردند که به یهودیان اجازه می داد در حرم شریف به عبادت بپردازند و درخواست کردند که در آنجا یک کمیته ایجاد کنند . - در ۱۲ می ۱۹۸۸ سربازان اسراییلی به سوی تظاهرات مسالمت آمیز مسلمانان در حرم الشریف آتش گشودند و حدود یکصد نفر از فلسطینیان را کشتند. - در ۸ آگوست ۱۹۹۰ مقامات اسراییل در مسجدالاقصی به قتل عام ۲۲ نماز گزار و مجروح ساختن بیش از ۲۰۰ نفر دست زدند. - در ۲۵ ژولای ۱۹۹۵ یک دادگاه عالی اسراییل قانونی را تصویب کرد که به یهودیان اجازه می داد در معبد کوهستان (مسجدالاقصی) عبادت کنند.
چرا یهودیان مدعی مسجدالاقصی هستند؟
در بخش غربی وجنوبی صحن مسجد الاقصی دیواری وجود دارد که مورد توجه یهودیان است . این دیوار به دیوار براق مشهور است وعلت نامگذاری آن به این اسم هم بسته شدن اسب رسول اکرم صلی الله علیه وآله وسلم (براق) به این دیوار در زمان معراج بود . این دیوار ۱۵۶ عرض و۵۶ پا طول دارد ، برخی از سنگ های این دیوار ۱۶ پا می باشند ، مسلمانان مسجدی را در این قسمت بنا نهادند. در مقابل صهیونیستها ادعا می کنند که این دیوار بخش باقی مانده از دیوار " بارگاه سلیمان" است که هیردوس آنرا در سال ۱۸ قبل از میلاد بنا نهاده بود. با اینکه حفاری های صهیونیستی تاکنون از یافتن دلیلی برای این ادعا عاجز مانده است اما آنها همچنان بر این ادعای خود پافشاری می کنند. در دوره عمر، شفقت مسلمانان نسبت به یهودیان باعث شد تا به آنان اجازه داده شود تا در کناراین دیوار به ندبه و زاری بپردازند، تعداد یهودیان در آن زمان بسیار کم بود وعرض پیاده رویی که آنها در آن می ایستادند تنها ۴ متر بود. این پیاده رو جزو موقوفات خانواده ابو مدین الجزائری بود ویهودیان در عصر محمد علی، خلیفه عثمانی، سالانه ۳۰۰ لیره به متولی آن پرداخت می کردند در عین اینکه هیچ حق قانونی در این مکان نداشتند. دردوره قیمومیت انگلیس یهودیان به این مکان دست درازی کرده وادعای مالکیت آنرا کردند این امر منجر به قیام فلسطینیان علیه آنان شد، قیام براق که در سال ۱۹۲۹ رخ داد باعث شهادت ۱۱۶ نفر وزخمی شدن ۲۳۲ نفر و زندانی شدن حدود یکهزار نفر دیگر از فلسطینیان گردید. مسئولین انگلیسی ۲۶ نفر از زندانیان فلسطینی را به اعدام محکوم کردند، کشتار بی رحمانه فلسطینیان مواضع جانبدارانه انگلیس از یهودیان و صهیونیستها باعث شد تا کمیته بین المللی حقیقت یابی تشکیل شود. این کمیته در پایان تحقیقات خود تاکید کرد مالکیت این مکان از آن مسلمانان است ، نظر این کمیته در ژانویه ۱۹۳۰ اعلام شد.
با این حال صهیونیستها همچنان ادعا می کنند که مسجد الاقصی بر روی ویرانه های معبد سلیمان برپا شده وتلاش خود را برای انهدام آن ادامه می دهند.
