بزرگان اهل سنت و اهل تشیع همواره در کنار امام رضا(ع) بوده و از ایشان استماع فقه و حدیث مي‌کردند و مقام علمی ایشان را مي‌ستودند.
اشتراک گذاری :
اشاره: شخصیت شامخ علمی و زهد و اخلاق حضرت رضا علیه السلام سبب شد که نه تنها در مدینه بلکه در سراسر دنیای اسلام به عنوان بزرگترین و محبوبترین فرد خاندان رسول اکرم صلی الله علیه و آله مورد قبول عامه باشد و مسلمانان او را بزرگترین پیشوای دین بشناسند و نامش را با صلوات و تقدیس ببرند.
به مناسبت ميلاد با سعادت امام رضا عليه السلام، خبرنگار تقريب گفتگويي با "اسماعيل قديري" مدرس حوزه علمیه ربّانیه چنارلی و يكي از علماي اهل سنت تركمن صحرا انجام داده است كه متن آن در زير مي‌آيد:
س- نوع نگاه اهل سنت به ویژه علمای ايشان به امام رضا عليه السلام و اهمیت امام رضا عليه السلام در میان اهل سنت چیست؟
بسم الله الرحمن الرحیم قال الله تعالی: «اِنما یُریدُ اللهُ لِیُذهِبَ عَنکُمُ الرِّجسَ أهلَ البیتِ و یُطَهِّرَکُم تَطهیراً»
همانطور که در اين آيه شريفه مي‌بينيم، خداوند در قرآن کریم اهل بیت علیهم الصلاة و السلام، خاندان حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را به عنوان پاک ترین و برترین انسانهای روی زمین معرفی کرده و از امامان نيز به عنوان اینکه خداوند تمام پلیدی‌ها و زشتی‌ها را از آنها دور کرده سخن به ميان مي‌آورد.
حضرت امام رضا عليه السلام نیز به عنوان هشتمین امام و از نواده های رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می باشد و الحمدلله اين امام همام درمیان اهل سنت از اهمیت و شأن بسیار بالایی برخوردار است که تمام بزرگان اهل سنت به اين مسئله اعتراف دارند.
به عنوان مثال "حافظ بن حُجَر" - رحمة الله علیه - از ابوبکر "محمد بن ُمعمّر" چنین روایت می کند که: "ما به همراه امام محدثین "ابوبکر بن خزیمه" و محدث هم طراز ایشان "ابوعلی ثقفی" و گروهی از مشایخمان که در آن زمان در قید حیات بودند برای زیارت قبر حضرت علی بن موسی الرضا عليه السلام به طوس رفتیم. من از احترام و تواضع بسیار زیاد ابن خزیمه و دعاهایی که ایشان در جوار آن بقعه مبارکه کردند، شگفت زده شدم."
و همچنین روایات بسیاری از حافظ بن حجر در كتابهاي اهل سنت نوشته شده به اين مضمون که: حضرت علی موسی الرضا با اینکه کمتر از بیست سال سن داشتند، درمسجد النبی به عنوان مفتی به فتوا دادن و روایت حدیث اشتغال پیدا کرده بودند.
حضرت امام رضا عليه السلام در تمام کتب اهل سنت از بزرگترین عرفا و از بزرگترین محدثین و معلمین زمان خودشان بوده و در کتابهای بسیاری از اهل سنت به شأن بزرگ علمی ایشان اشاره شده است.
س- جایگاه مشهد الرضا در میان اهل سنت چگونه است و آیا امروزه اهل سنت به زیارت امام رضا عليه السلام اهمیت می‌دهند یا خیر؟
در میان اهل سنت، در منطقه خودمان (ترکمن صحرا) مشهد الرضا از جايگاه بسیار خاصی برخوردار است. به عنوان مثال: مردم این منطقه وقتی محصولات خود را درو و برداشت می‌کنند، اولین کاری که می‌کنند مقداری از آن محصولات را کنار می‌گذارند و با خانواده به زیارت امام رضا مشرف می‌شوند، و از دیرباز این معمول بوده و هنوز هم الحمدلله هست. من خانواه‌هایی را می‌شناسم که در هرسال حداقل ۱۵ – ۲۰ بار برای زیارت حضرت رضا عليه‌السلام به مشهد تشریف فرما می‌شوند و کسانی را از نزدیک می‌شناسم که به حضرت امام رضا متوسل شده و شفا یافته‌اند و یا دارای فرزند و زندگی شده‌اند و اينها کسانی هستند که برکات زندگی خود و برکات معنوی خود را از حضرت امام رضا عليه الصلاة و السلام می‌دانند.
و الان هم همینطور است، مسلمانان اهل سنت وقتی كمترين پولی به دستشان رسید، اولین فکري كه به ذهنشان مي‌رسد این است که به زیارت حضرت امام رضا و به مشهد الرضا تشریف ببرند، و آنچه از خلأ معنوی و کمبود معنوی که در خودشان احساس می کنند، در آنجا به برکت زیارت آن امام همام آن خلأ را پر کنند.
س- در مورد ولادت امام رضا عليه السلام روایت‌هایی میان اهل سنت وجود دارد. لطفاً نمونه‌هايي بيان فرمائيد.
از ولادت امام رضا عليه السلام در کتابهای مختلفی روایت نقل شده و به ولادت ایشان اشاره شده است. مثلا در کتاب "نور الابصار" شبلنجی اشاره شده که در مناقب سیدنا علی الرّضا ابن موسی الکاظم ابن جعفر الصادق ابن محمد الباقر ابن علی زین العابدین ابن الحسین ابن علی ابن ابیطالب رضی الله عنهم اجمعین می گوید: علی بن موسی الرضا در مدینه در سنه ۱۴۸ هجری و در روایت دیگر در سنه ۱۴۳ به دنیا آمده و مادرش ام البنین بوده و به أروی نیز معروف بوده است.
لقبهاي ايشان، "رضا" ، "صابر" ، "زکی" و "ولیّ"، ذكر شده است اما مشهورترين لقب ايشان همان رضا است که در کتب اهل سنت چنین وارد شده و البته در کتابهای دیگر نیز روایات، بسیار زیاد است.
س- آيا اهل سنت به كرامت هاي امام رضا عليه السلام اعتقاد دارند يا خير؟
در همین کتاب (نور الابصار) به بسیاری از کرامتهای حضرت امام رضا اشاره شده، مثلا حدود ۱۰ تا کرامت که می گوید قسمتی از کرامتهای ایشان است.
نمونه ای از این کرامت ها را اینجا عرض می کنم: در کتاب "اعلام الوری" طوسی روايت شده است: حاکم "ابوعبدالله حافظ" با سند خود از "محمد بن عیسی از ابی حبیب" روایت كرده است که: "من در خواب پیامبر صلي الله عليه و آله و سلم را ديدم که ایشان به مسجدی که در شهر ماست تشریف آورده اند. من هم رفتم و در همان مسجد حاضر شدم و به پیامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم سلام دادم و در مقابل ایشان نشستم. ديدم که در جلوی پیامبر طبقی پر از خرما است. ایشان از همان خرما به من تعارف كردند. راوي می گوید: من جلو رفتم و پیامبر از همین خرما یک قبضه ای گرفت و در دست من گذاشت. بعد ديدم ۱۸ عدد خرما در دستم گذاشته است. راوي می گوید: از خواب پریدم و در نزد خودم تعبیر کردم که حتماً من ۱۸ سال بیشتر عمر نخواهم کرد. بعد از ۲۰ روز همین حادثه برای من اتفاق افتاد و حضرت امام رضا به شهر طوس تشریف آوردند. من هم مشغول زراعت بودم زراعت را ترک کردم و به دست بوس حضرت امام رفتم، آنجا دیدم که حضرت رضا مثل همان خوابی که از حضرت رسول الله دیدم، در همان حصیر و همان جایی که رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم نشسته بود، ایشان هم نشسته بود. من جلو رفتم سلام کردم و دستشان را بوسیدم و ایشان هم یک خرما به من تعارف کردند و گفتند از این خرما بخور. من نزدیک رفتم و ایشان قبضه ای گرفت و در دست من گذاشت. من گفتم یا امام رضا بیشتر به من خرما بده تا تبرک کنم. حضرت امام رضا تبسمي کرد و گفت: اگر رسول الله بیشتر از این به شما خرما می داد من هم خرماي بیشتري به شما می‌دادم.
از حضرت امام رضا کرامات بسیاری ذکر شده و حضرت امام رضا از حضرت رسول اکرم(ص) نيز احادیث بسیاری ذکر کرده‌اند که در کتب اهل سنت به عنوان روایت از آنها استفاده می شود. به عنوان مثال: وقتی حضرت امام رضا به ايران تشریف می آورند در همان زمان علمای بزرگی مثل ابو زرعه بودند که از حضرت خواهش می کنند حدیثی از پیامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم برای آنها روایت کند. امام رضا عليه السلام برای آنها این روایت را می‌خوانند: «لاإله إلاّ الله حصنی فمن دخل حصنی أمن من عذابی».
روایات بسیاری در کتب اهل سنت از حضرت امام رضا علیه الصلاة والسلام روايت شده است كه نمونه‌هايي از اين روايات را در اينجا ذكر مي‌كنم: "هر که روز اول ماه رجب را روزه بدارد، خدای عزوجل، بهشت را بر او واجب گرداند؛ هر که روز وسط رجب را روزه بدارد، می‌تواند دو قبیله مانند ربیعه و مضر را شفاعت کند؛ و هر که روز آخرش را روزه بدارد، خدای عزوجل او را از پادشاهان بهشت گرداند وشفاعتش را درباره پدر، مادر و همه بستگان و آشنایان و همسایگان بپذیرد، گرچه در میان آنها مستحقان دوزخ باشند."
همچنين امام رضا عليه السلام از پیامبر روایت می کنند: "هرکه به حوض کوثر من ایمان نیاورد خداوند در روز قیامت او را از حوض کوثر من نصیب نمی کند. و هرکه به شفاعت من ایمان ندارد شفاعت من به آنان نمی رسد."
احاديثي هم از حضرت در کتابهای اخلاق و طب اهل سنت برای ما روایت شده است.
س- امام رضا عليه السلام چه تأثیری در ایجاد وحدت میان مسلمانان به ویژه اهل سنت و اهل تشیع دارند؟
امامان، فرزندان و ذریه پاک پیامبر هرجا که بودند، صاحب خیر و برکت بودند و هرجا می رفتند عنایت الهی و خیر و برکت را به آنجا می بردند. هرجا بودند مظهر وحدت بودند، هرجا رفتند اختلافات را از آنجا ریشه کن کردند. ما وقتی در کتابهای روایی و تاریخی غور مي‌كنيم می بینیم حضرت امام رضا علیه السلام نیز هرجا رفتند علمای بزرگ اهل سنت هم کنار ایشان بودند، هر شهری رفتند بزرگان اهل سنت در آنجا به پابوس ایشان آمدند و همواره کنار ایشان می نشستند و حدیث هایی از حضرت امام روایت کردند.
و بحمدالله امامان که فرزندان رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم هستند، همانطور که رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم برای عالم رحمت هستند، فرزندان ایشان نيز برای همه دنیا رحمت هستند. و وجود حضرت امام رضا در ایران نشان می دهد که برکت حضرت رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم به اینجا هم آمده است.
در تاريخ مي‌بينيم كه بزرگان اهل سنت و اهل تشیع همه در کنار ایشان بودند و از ایشان استماع حدیث و استماع فقه کردند و همه بزرگان، ایشان را تصدیق می کردند و مقام علمی ایشان را ستایش کردند. بر ما نيز واجب است که وقتی بزرگان هر ملت وهر قوم و فرقه ای چنین امامی را برای خود الگو و اسوه قرار مي‌دهند، برای ما نيز الگو و اسوه باشد، زيرا که آنها توانستند به این طریق به سعادت نائل شوند، که سعادت و پیروزی انسان هم رهروی از راه آنان خواهد بود ان شاء الله.
