لشرکشی به سوریه بزرگترین اشتباه اردوغان/ اگر آمریکا در منطقه راحت بود، بازی با اقتصاد ترکیه را رها نمی‌کرد
سفیر سابق ایران در ترکیه گفت: بزرگترین اشتباه اردوغان دخالت در امور داخلی سوریه و لشکرکشی و حمایت از جریانات تروریستی بسیار خطرناکی مانند داعش و جبهه النصره در این کشور بود.
اشتراک گذاری :
گروه مقاومت "تنا": در شرایطی که کمتر از یک ماه دیگر انتخابات مجلس در ترکیه برگزار می‌شود، ارزش لیر این کشور کاهش پیدا کرده و ترک‌ها هنوز هم در تجاوزی آشکار به خاک سوریه در عملیات عفرین در حال جنگ با کردها هستند.
در آستانه انتخابات ترکیه فرصت را مقتنم دیدیم تا در گفت‌وگو با فیروز دولت‌آبادی سفیر سابق ایران در ترکیه نگاهی به تحولات این کشور داشته باشیم. در ادامه متن گفت‌وگوی تفصیلی خبرنگار "تنا" با این کارشناس مسائل ترکیه ارائه می‌شود.
وضعیت سیاسی فعلی در ترکیه حفظ می‌شود "تنا":وضعیت جریانات سیاسی در انتخابات ترکیه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ دولت‌آبادی: دو حزب اصلی در انتخابات حزب عدالت و توسعه و حزب جمهوریخواه خلق است که بیشترین آرا را دارند حزب سوم که حزب کردها محسوب می‌شود چیزی در حدود 10 تا 10.5 درصد آرا را داشته و در این دور هم امیدوار است بتواند مانع 10 درصدی را رد کند.
وضعیت فعلی در انتخابات ترکیه تفاوت زیادی با شرایط کنونی این کشور ندارد و همان احزابی که اکنون در پارلمان این کشور هستند رقبای اصلی این انتخابات هم محسوب می‌شوند؛ به نظر من ترکیب آرا هم تغییر عمده‌ای نخواهد کرد البته حزب عدالت و توسعه مقداری ریزش دارد که به حزب جمهوریخواه خلق اضافه می‌شود ولی تغییر عمده‌ای در صحنه سیاسی ایجاد نخواهد شد.
احتمال ریزش آرای عدالت و توسعه به دلیل سیاست سوری اردوغان "تنا":پراکندگی رای کردها در انتخابات ترکیه به چه شکل است؟ دولت‌آبادی: کردهای ترکیه به سه قسمت تقسیم می‌شوند، یک جریان مذهبی کردی است که گرایش آن به سمت حزب عدالت و توسعه است، این جریان در دوره قبل هم باعث شد تا رای کردها عملا به حزب عدالت و توسعه برسد، یک جریان علویان هم دارند که به طور سنتی در اختیار حزب جمهوریخواه خلق (ج.ه.پ) است اما تعداد زیادی نیستند، دیگر جریانات سکولار و استقلال‌طلب باقی می‌مانند که این جریان در دوره گذشته حدود 11 درصد رای آورد و امیدوار هستند در این دوره هم همین میزان رای را داشته باشند البته با توجه به مسائلی که حزب عدالت و توسعه در مورد سوریه داشته احتمال دارد آرایی از کردهای حزب عدالت و توسعه به سمت کردها بازگردد و در حد نیم تا یک درصد به آرای آنها اضافه شود اما اثر تعیین کننده‌ای نخواهد داشت و همچنان عدالت و توسعه حزب اول، ج.ه.پ حزب دوم و کردها حزب سوم هستند.
"تنا":آیا اختلافات اردوغان با عبدالله گل بر سبد آرای حزب عدالت و توسعه تاثیر خواهد داشت؟ دولت‌آبادی: عبدالله گل، برسر نخست وزیری داود اغلو با اردوغان اختلاف دارد ولی به لحاظ سیاسی انسان پخته‌ای است و این اختلافات را به گونه‌ای طرح نمی‌کند که منجر به تضعیف موقعیت حزب شود، عبدالله گل در انتخابات از حزب دفاع می‌کند و کاری نمی‌کند که سبد آرای حزب از طرف وی تضعیف شود.
لشرکشی به سوریه بزرگترین اشتباه اردوغان "تنا": آیا سیاست اردوغان در مورد سوریه تاثیری بر انتخابات ترکیه خواهد داشت؟ دولت‌آبادی: بزرگترین اشتباه حزب عدالت و توسعه و اردوغان دخالت در امور داخلی سوریه و لشکرکشی و حمایت از جریانات تروریستی بسیار خطرناکی مانند داعش و جبهه النصره در این کشور بود و همین باعث شد که در انتخابات قبلی نتوانند اکثریت آرا را بدست بیاورند و در انتخابات دوم با اکثریت نسبی پارلمان را در اختیار گرفتند؛ این اشتباه همچنان پابرجاست، اما محدوده تحرک آن خیلی کمتر و منطقی‌تر شده و دشمنی گذشته خود با سوریه را ندارد؛ هرچند حمایت اردوغان از جریانات تروریستی مانند داعش و جبهه النصره کمتر شده است ولی همچنان یک سیاست خطرناک دارند که موجب کاهش آرای حزب عدالت توسعه می‌شود.
همه رقبای اردوغان مخالف دخالت ترکیه در سوریه هستند
احزاب مخالف اردوغان از جمله (ج.ه.پ) از ابتدا در موضوع سوریه مخالف دخالت ترکیه در این کشور بوده‌اند و احزاب کردی هم که قطعا به این شکل هستند، حزب ملی‌گرا که در انتخابات قبلی آرایی را داشت هم مخالف این دخالت بود و این مواضع تغییر عمده‌ای نکرده است، حتی خود اردوغان هم از مواضع قبلی خود عقب‌نشینی کرده و تیزی انتخابات گذشته را ندارد و الان بیشتر مدعی دفاع از تمامیت ارضی و یا مبارزه با تجزیه کشور ترکیه است؛ اردوغان اکنون در حالی به اسم مبارزه با جریانات کردی در حال مقابله با سوریه است که در دوره قبل هدف خود را سرنگونی حکومت اسد اعلام کرده بود.
"تنا": با توجه به اینکه اردوغان در انتخابات قبلی در مرحله اول کمتر از 50 درصد آرا را کسب کرد در این دوره چه وضعی خواهد داشت؟ دولت‌آبادی: پیش‌بینی این نوع مسائل خیلی دشوار است اما به عقیده من اردوغان این دوره را هم طی خواهد کرد و بالای 50 درصد رای را بدست می‌آورد؛ البته با این ساختار ترکیبی جدید که بالای 10 درصدی‌ها وارد مجلس می‌شوند و به همان نسبت کرسی‌ها تقسیم می‌شود اگر اردوغان 30 درصد آرا را هم بدست بیاورد اکثریت نسبی را در پارلمان خواهد داشت.
مخالفین دولت ترکیه نگران بازگشت به دوران عثمانی "تنا": وضعیت دموکراسی ترکیه بعد از تغییراتی که در قانون اساسی این کشور اتفاق افتاد چگونه است؟ دولت‌آبادی: ساختار دموکراسی در ترکیه، ساختار مستحکمی شده و بعید است که دچار تحولات حادی شود و به نقطه خطری برسد؛ شکست کودتای نظامیان ثابت کرد این ساختار گرچه لائیک است اما چون فرصت مناسبی به جریانات اسلامی برای حضور در حاکمیت داده است، محافظت می‌شود و جریانات دیگر هم می‌دانند اگر این ساختار دموکراتیک به هم بخورد خطر بنیادگرایی دینی در ترکیه و بازگشت به روش‌های دوره عثمانی خیلی زیاد است لذا تقریبا تمام جریانات معتقد هستند که این ساختار بایستی حفظ شود، مساله بعدی این است که هرچند اتحادیه اروپا حضور ترکیه را به رسمیت نشناخته است اما در ارکان سیاسی ترکیه نفوذ دارد و یکی از مسئولیت‌های بزرگ آن همین حفظ ساختار است، به هر حال آنها نظامی‌ها را از سیاست ترکیه خارج کرده‌اند و شکست کودتا هم نشان می‌دهد که این ساختار از استحکام لازم برخوردار است.
اقتصاد ترکیه خود اتکا نیست "تنا": اردوغان دست‌های پشت پرده را مسبب کاهش ارزش لیر ترکیه در برابر دلار دانسته است، آیا واقعا دست‌های پشت پرده در کار است؟ دولت‌آبادی: این یک رویه مشترک در بسیاری از جاها است که اشتباهات خود را منصوب به دیگران کنند ولی اعتقاد من این است که تحولات اخیر منشاء خارجی در ترکیه ندارد؛ اقتصاد ترکیه، اقتصادی است که ما براساس اصول علم اقتصاد آنها را اقتصاد خود اتکاء نمی‌دانیم، اینها اقتصادهای وابسته هستند و حجم سرمایه‌گذاری خارجی است که اشتغال ترکیه را حفظ می‌کند، این اشتغال از لحاض صادراتی آمار را بالا می‌برد اما در واقع منافع این آمار برای ترکیه نیست، آنها منافع خود را در اشتغال و دستمزد دریافت می‌کند و مازاد آن هم همانگونه که در خودروسازی‌ها یا صنایع پتروشیمی و نفت وجود دارد به سمت شرکت‌های چند ملیتی می‌رود.
اگر آمریکا در منطقه راحت بود، بازی با اقتصاد ترکیه را رها نمی‌کرد
نباید حجم صادرات و تولید ناخالص داخلی ترکیه ما را از این نکته غافل کند که اقتصاد آنها خود استقلال نیست و وابستگی به سرمایه‌داری جهانی دارد و لذا اقتصاد ترکیه همیشه آمادگی شوک‌های خارجی را دارد؛ اگر شرایط سیاسی در منطقه به شکل دیگری بود، در عراق و سوریه بحران وجود نداشت، آمریکایی‌ها در موضع مسلطی قرار داشتند یا اسرائیل خلع امنیتی شدیدی نداشت که به هیچ نحوی نتواند آن را پر کند، بازی کردن با اقتصاد ترکیه حتما در دستور کار آمریکایی‌ها قرار می‌گرفت و زدن ضربه به ترکیه خیلی آسان‌تر از جاهای دیگر است.
دفاع اردوغان از مواضع خود در برابر آمریکا، دلیل شوک ارزی ترکیه
در مجموع شوکی که در مورد کاهش لیر اتفاق افتاده است در نتیجه سیاست‌های اردوغان در سیزه‌جویی‌اش در سوریه و دفاع از مواضع خود در برابر آمریکا است که موجب شده تا جریانات وابسته به غرب به دنبال خروج سرمایه خود از ترکیه باشند، البته اکنون دولت ترکیه با تزریق دلار توانسته جلوی افت ارزش لیر را بگیرد و حداقل تا انتخابات روند افزایش قدرت لیر در برابر دلار ادامه پیدا خواهد کرد.
"تنا": تغییرات در کابینه آینده دولت اردوغان به چه میزان خواهد بود؟ دولت‌آبادی: ارزیابی من این است که تغییرات عمده نخواهند داد و ارکان دولت مانند سیاست خارجی، امنیت و غیره حفظ می‌شود و احتمالا تغییراتی در وزارتخانه‌های حاشیه مانند فرهنگ، صنعت و تجارت و نه در وزارتخانه‌های کلان اتفاق خواهد افتاد.
