درگیری عربستان با قطر بحران مدیریت شده

گروه مقاومت "تنا": یک سال و یک هفته و یک روز از آغاز بحران در روابط قطر و عربستان می‌گذرد، بحرانی که تا آستانه جنگ هم رفته ولی تاکنون فقط منجر به محاصره چند جانبه قطر شده است؛ در این مدت عربستانی‌ها سعی کرده‌اند با یارکشی‌های قطر را تحت فشار قرار دهند و از سوی دیگر قطری‌ها هم تلاش کرده‌اند راه فراری از سمت ایران برای خود پیدا کنند.
به مناسبت یکسالگی این بحران به سراغ سیدهادی سیدافقهی کارشناس مسائل غرب آسیا رفتیم و در گفت‌وگوی تفصیلی با وی در خصوص دلایل آغاز این بحران و شرایط قطر و عربستان در این مدت گفتگوئی کرده‌ایم که در ادامه ارائه می‌شود.

درگیری عربستان با قطر بحران مدیریت شده
"تنا": اختلاف عربستان با قطر از کجا نشات گرفته است؟
سیدافقهی: درگیری عربستان با قطر در واقع یک بحران مدیریت شده است، اگر این اختلاف واقعی بود قطر توان مقاومت در برابر هجوم عربستان سعودی را نداشت؛ قطر یک کشور کوچک در ساحل جنوبی خلیج فارس است و با جمعیت بسیار اندک که شاید به یک میلیون نفر هم نرسند، بقیه هم همه کارمندان و کارگران کشورهای دیگر هستند، این بحران مدیریت شده است و آمریکایی‌‎ها این بحران را بعد از اجلاس سال گذشته در ریاض به وجود آوردند؛ عربستان سعودی خیلی از کشورهای عربی و اسلامی را دعوت کرده بود و میهمان ویژه آن اجلاس هم خود ترامپ بود، در آنجا اعلام شد که می‌خواهیم یک ناتوی اسلامی و عربی برای مبازه با تروریسم تشکیل دهیم که قطر مخالفت کرد، چون احساس کرد اگر فرمانده این ناتوی عربی و اسلامی را عربستان بدست بگیرد قطعا قطر باید تحت امر عربستان باشد در حالی که آنها با رهبری عربستان در منطقه و مخصوصا شورای همکاری خلیج فارس مخالف هستند اما این مخالفت بستری شد برای درگیری و قطع رابطه قطر با عربستان، امارات و مصر و بهانه‌ای شد تا آمریکا بتواند هر دو کشور را بدوشد.
اگر قرار باشد جنگ حقیقی بین عربستان و قطر اتفاق بیافتد آمریکا باید آن را مدیریت کند که این مساله الان به دو دلیل به نفع آمریکا نیست یکی اینکه می‌خواهد به چپاول منابع هر دو کشور، تحمیل قراردادهای نظامی و تحمیل مانورهای لوکس و تشریفاتی ادامه بدهد و دیگری اینکه آمریکا در هر دو کشور پایگاه‌های بزرگی دارد و عربستان چگونه می‌خواهد به قطر حمله کند در حالی که در این کشور دو پایگاه بزرگ سیلیه و ادیب در قطر مستقر است، از طرف دیگر هم اگر قطر بخواهد جواب دهد آمریکا پایگاه‌های هوایی و زمینی زیادی در عربستان دارند. آمریکا اکنون قطر و عربستان را کنترل می‌کند و جنگ را تا لبه پرتگاه پیش می‌برد تا آنها بترسند و هر دو به خودش پناه ببرند، این در حالی است که آمریکا اگر اراده کنند می‌تواند دو کشور را مجبور کند با هم آشتی کنند اما دلیل اینکه این کار را نمی‌کند این است که می‌خواهد همیشه در منطقه آشوب باشد چون نفوذ و بهانه حضور آمریکا و گردیدن چرخ کارخانجات آمریکا به این اختلافات بستگی دارد، هرچقدر در منطقه جنگ‌های فرسایشی و قبیله‌ای وجود داشت باشد به نفع آمریکا و کشورهای غربی است و آنها خوشحال می‌شوند که با توجه به وضع بدی که در آمریکا و اروپا وجود دارد کارخانجات اسلحه‌سازیشان به کار باشند و با قراردادهای تسلیحاتی با کشورهای نفتی کیسه آنها را خالی کنند.

نیاز دارد قطر به ایران یک نیاز حقیقی است
"تنا": نیاز قطر به ایران چه مقدار واقعی است و چه نقشی در ائتلاف آمریکا بر ضد ایران بازی خواهد کرد؟
سیدافقهی: اینکه قطر به ما نیاز دارد یک نیاز حقیقی است چون اکنون محاصره است، از زمین، هوا و دریا از سمت عربستان، از دریا و هوا از سمت امارات و بحرین محاصره شده است و تنها محل ارتباط قطر با خارج آب‌ها و آسمان ایران است که البته کشتی‌ها مرتبا در حال استفاده از آب‌های ایران برای نقل و انتقال کالا به قطر هستند، هواپیماهای آنها هم از آسمان ما عبور می‌کنند که البته ما هم حق عبور خود را می‌گیریم اما این حرکات احمقانه عربستان سعودی بود که موجب شد قطری‌ها به سمت ما پناه بیاورند. 

ائتلاف کشورهای منطقه علیه ایران یک جک است
موضوع دیگر این است که ائتلاف کشورهای منطقه برعلیه ایران هم یک جک است، چون همه این کشورها در داخل خود ده‌ها گرفتاری دارند، اختلافات مرزی بین کویت و عربسبتان یا قطر و عربستان اجازه نمی‌دهد چنین ائتلافی شکل بگیرد البته اگر آمریکا بخواهد برعلیه ما هم اقدام کند نیازی به توان این کشورها هم ندارد و خدای نکرده اگر روزی بخواهد حماقتی مرتکب شود که البته خیلی بعید هم به نظر می‌رسد از پایگاه‌های آنها استفاده می‌کند و نیازی به ائتلاف با آنها هم ندارد، الان در همه این کشورها آمریکا پایگاه دریایی و هوایی دارد و همه تحت امر او هستند، جرات اینکه با اون مخالفت انجام دهند را هم ندارد. بنابراین ائتلاف برعلیه ایران یک جنگ روانی است که می‌خواهند برعلیه مردم و نظام ما به راه بیندازند تا در برابر زورگویی‌ها آمریکایی‌ها تمکین کنیم.

قطری از روزی می‌ترسند آمریکایی‌ها آنها را تنها بگذارند
"تنا": اخباری در خصوص اعتراض عربستان نسبت به تحویل سامانه S۴۰۰  روسیه به قطر منتشر شد و بعد از آن هم به نظر رسید که قطری‌ها موضوع را مسکوت گذاشته است.
سیدافقهی: قطر از این موضوع عقب‌نشینی نکرده و روس‌ها هم اعلام کرده‌اند که برای ما اصلا مهم نیست که عربستان سعودی از فروشS۴۰۰  خوشش بیاید و یا بدش بیادید، ما به دنبال منافع خودمان هستیم، مطلب دیگر این است که روس‌ها با سعودی‌ها هم توافقات تسلیحاتی و قرارداد ساخت نیروگاه دارند و می‌دانند بیش از اینکه این تهدید اعتراضی به روسیه باشد برای اعتراض به قطری‌هاست تا بترسند و از این سامانه دست بردارند، چون S۴۰۰ سامانه بسیار خطرناکی است که در آن واحد می‌تواند ۶۰ موشک شلیک کند و به راحتی تمام آسمان قطر را پوشش دهد و سعودی‌ها که اکنون درگیر جنگ یمن هستند نمی‌توانند همزمان در چند جبهه بجنگند؛ جنگ یمن کمر عربستان را از نظر اقتصاد خم کرده است و هرکاری هم که می‌کنند نمی‌توانند از آن خارج شوند. 
هرچند موضوع جنگ حقیقی وجود ندارد ولی قطری‌ها از روز مبادا می‌ترسند که آمریکایی‌ها تهدید ترامپ مبنی‌براینکه پایگاه‌های خود در قطر را به داخل خاک عربستان منتقل می‌کنند را اجرا کنند، در این شرایط قطر باید آرام آرام به روسیه و برخی از کشورهای اروپایی میل پیدا کند تا بتواند تجهیزات مورد نیاز خود را تامین کند؛ برهمین اساس اکنون مقدمات تحویل سامانه S۴۰۰ به قطر هم انجام شده اما موضوع آموزش و انتقال کامل آن هنوز انجام نشده است.

آمریکا به هیچ وجه اجازه نمی‌دهد روسیه در قطر پایگاه نظامی احداث کند
"تنا": برخی دلیل همراهی آمریکا برای مخالفت با سامانه S۴۰۰ را امکان انتقال اطلاعات آنها به وسیله این سامانه به روس‌ها ارزیابی کرده بودند.
سیدافقهی: روس‌ها قرار نیست از این سامانه استفاده کنند و قرار است به قطری‌ها نحوه استفاده از آن را آموزش بدهند، از طرف دیگر آمریکایی‌ها به هیچ وجه اجازه نخواهد داد روس‌ها در قطر پایگاه نظامی احداث کنند، موضوع بعدی دیگر اینکه S۴۰۰ برعلیه هواپیماهای آمریکا استفاده نخواهد شد، آمریکا و روسیه اتاق عملیات مشورتی دارند و مانند کاری که در سوریه می‌کنند علی‌رغم اینکه ژست مخالف در برابر همدیگر را می‌گیرند ولی هر وقت قرار باشد هواپیمای آمریکایی ماموریتی انجام دهد برای اینکه ۳۰۰S برعلیه آن وارد عمل نشود بایکدیگر هماهنگ می‌کنند که قصد پرواز مثلا در فلان مدار را داریم و وارد نشوید، در قطر هم اینها باید با هماهنگی کامل آمریکایی‌ها اقدام کنند.

بحران قطر فرصتی برای ایران
"تنا": ایران چگونه می‌تواند از اختلاف قطر و عربستان به نفع خود استفاده کند؟
سیدافقهی: این بحران فرصت بسیار خوبی است که می‌توانیم از آن استفاده کنیم؛ وقتی قطر به ما نزدیک می‌شود و عمان و کویت هم به ما نزدیک هستند این شایعه که ما می‌‌خواهیم کشورهای خلیج فارس را تهدید کنیم و با آنها دشمن هستیم باطل می‌شود؛ در حالی که مرتبا سعودی‌ها مطرح می‌کنند ایران می‌خواهد به منطقه مسلط شود و به ما حمله کند، هرچقدر این کشورها مخصوصا قطر به ما نزدیک شوند برای ما بهتر است، از طرفی قطر اکنون با برخی از گروه‌های تروریستی مانند جبهه النصره رابطه خوبی دارد و همچنین با اخوان المسلیمن هم صمیمی است و اگر ما با قطر نزدیک شویم روابطمان با اخوان ترمیم می‌شود و در سوریه می‌توان امیداور بود جبهه النصره راحتر با ارتش این کشور کنار بیاید، همینطور قطر وقتی وارد درگیری با عربستان شد از یمن خارج گردید که این هم فشار را از دوش یمنی‌ها کاهش داد؛ همچنین ما می‌توانیم مسائل اقتصادی و امنیتی را برای آرامش منطقه با قطر هماهنگ کنیم، هرچند قطر کشور کوچکی است اما چون هم موقعیت حساسی در خلیج فارس دارد و هم کشور بسیار ثروتمندی است که ارتباطات جهانی و منطقه‌ای زیادی دارد زمانی که به ما نزدیک شود می‌توانیم یارگیری خوبی داشته باشیم و برنامه اقتصادی، سیاسی و امنیتی خود را با آنها جلو ببریم.