خط لوله اسلامی می تواند موجب وحدت وهمگرایی ایران،عراق و سوریه باشد

به گزارش خبرگزاری تقریب(تنا)، اخیرا احداث خط لوله اسلامی میان سه کشور ایران، عراق و سوریه مطرح شده است و قرا است به زودی وزرای نفت این کشور ها در نشستی سه جانبه شرایط و راه های احداث این خط را بررسی کنند در همین رابطه با "حسین رویوران" کارشناس مسائل خاورمیانه و جهان اسلام گفتگویی را صورت دادیم که در زیر به آن اشاره می کنیم.

به نظر شما تا چه میزان امکان ایجاد خط لوله اسلامی میان سه کشور ایران، عراق و سوریه وجود دارد؟

بحث انتقال زمینی گاز و نفت در دنیا اکنون به صورت گسترده در حال انجام است مثلا دو خط لوله گاز ار دو مسیر متفاوت از روسیه به اروپا می رسد ، خط لوله نوباکو از طریق ترکیه و یونان گاز را به اروپا می برد و خط لوله صلح از ایران به پاکستان و هند می رود. وجود این خطوط انتقال گاز نشان می دهد که این مدل یک مدل روبه گسترش در دنیا است و می تواند مبنای همکاری مجموعه ایی از کشور ها قرار بگیرد.

پیشنهادی که اخیرا مطرح شده این است که خط لوله گازی ایران از طریق عراق و سوریه به سواحل مدیترانه و از آنجا به اروپا برسد. این از لحاظ تئوری و نظری امکان پذیر است و قابل اجرا می باشد و می تواند مبنای همکاری بین سه کشور جمهوری اسلامی ایران، عراق و سوریه قرار بگیرد، اما امکان تحقق آن به میزان و توانایی سرمایه گذاری این کشور ها برمی گردد .بهر حال در چنین پروژه هایی سرمایه گذاری مشترک صورت می گیرد یعنی هر کشور ساخت خط لوله در داخل خاک خود را بر عهده می گیرد و سرمایه گذاری می کند و در نهایت بابت عبور گاز مبلغی به عنوان حق ترانزیت گاز دریافت می کند. در حال حاضر شرایط عراق به گونه ایی است که نتواند چنین تصمیمی را اجرایی کند من تصور می کنم که این خط لوله در دراز مدت قابل اجرا باشد.

چالش های دیگر پیش روی این خط لوله چه چیز هایی هستند؟

این خط لوله قرار است از قسمت های شمالی عراق و از شهر کرکوک و در موازات خط لوله انتقال نفت که از کرکوک عبور می کندو به سوریه و لبنان می رود، قرار بگیرد با توجه به اینکه اساسا در مورد شهر کرکوک اختلاف نظر وجود دارد و کرد ها بر اساس ماده ۱۴۰ قانون اساسی عراق به منظور روشن شدن وضعیت کرکوک به دنبال رفراندوم در این شهر هستند تا بر اساس این رفراندوم یا بخشی از منطقه خودمختار کردستان عراق شود و یا تحت حاکمیت دولت مرکزی قرار گیرد.به همین دلیل اول باید وضعیت سیاسی کرکوک مشخص شود سرمایه گذاری در این نوع پروژه ها زمانی امکان پذیر است که وضعیت شهر مشخص شود و از آنجا که وضعیت کرکوک در حال حاضر مشخص نیست من تصور می کنم این مسئله یکی از موانع پیش رو می باشداما با این وجود وضعیت عراق همیشه به این منوال باقی نمی ماند و وضعیت این کشور به ثبات و استقرار می رسد و در آن زمان است که این خط لوله به مرحله اجرایی و عملی خود می رسد.

این خط لوله به خط لوله اسلامی معروف شده است تا چه اندازه می تواند همگرایی اقتصادی میان سه کشور ایران، عراق و سوریه و حتی لبنان ایجاد کند؟

یکی از مدل های همکاری در روابط بین الملل بحث وابستگی متقابل است و این وابستگی متقابل به حدی کشور ها را به هم نزدیک می کند که در هیچ فرمول و مدل دیگری این اتفاق نیافتاده است همانطوری که می دانیم اروپا در اوائل قرن گذشته شاهد دو جنگ جهانی اول و دوم بوده و همیشه اختلاف های مرزی بین کشور های این منطقه وجود داشته اما می بینیم هنگامیکه در چهارچوب اتحادیه اروپا و یورو، همکاری با یکدیگر را شروع کردند این همکاری تمام اختلافات، حساسیت ها و اختلافات مرزی را از بین برد و الان منطقه اروپا تبدیل به منطقه یورو و اتحادیه اقتصادی شده و این نشان می دهد که اگر در جهان اسلام سطح همکاری اقتصادی ارتقا یابد می توانند به مرز وحدت و همگرایی دست یابند و این مسئله نیاز به وابستگی متقابل دارد و وابستگی متقابل نیز در صورتی تحقق می یابد که کشور های اسلامی مبادلات خود را در درون جهان اسلام صورت دهند و کمتر مبادلات خود را با خارج از جهان اسلام صورت دهند.

پس بنابراین اگر حجم همکاری و مبادلات میان کشور ها بالا برود از آن طرف حجم تنش ها خود به خود پایین ی آید و در نتیجه این کشور ها هیچکدام نمی توانند تصمیم به تنش بگیرند و یا اینکه نا امنی و جنگ بوجود بیاورند.

گفتگو:محمد عسکری دوست