بیستمین نشست تخصصی-تحلیلی خبرگزاری تقریب به مناسبت ارتحال آیت الله تسخیری:
آیت الله تسخیری بزرگترین مانع وحدت را توطئه کشورهای غربی و صهیونیستی میدانستند/معرفی صحیح اسلام و تشیع از سوی این طلایه دارتقریب
«عالم دیپلمات» توصیفی است که حامد رستمی نجف آبادی، استاد دانشگاه در وصف زندگی عالمانه و مجاهدانه مرحوم آیت الله تسخیری به کار برد. روحانی برجسته ای که نقش مهمی در مسیر تلاش برای کاستن از اختلافات جهان اسلام و دستیابی به راهکارهای صلح و دوستی ایفا کردند.
اشتراک گذاری :
به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب، بیستمین نشست تخصصی- تحلیلی با موضوع شخصیت و ابعاد علمی، فرهنگی و سیاسی زنده یاد آیت الله تسخیری به صورت مجازی با «حامد رستمی نجف‌آبادی» «استاد یار دانشگاه مذاهب اسلامی و مسئول بسیج اساتید این دانشگاه» برگزار شد.
مشروح این گفت‌وگو در ادامه می‌آید:
درباره شخصیت و ابعاد علمی، فرهنگی و سیاسی زندگی مرحوم آیت الله تسخیری بفرمایید.
«حضرت آیت الله تسخیری عالمی مجاهد و زبان گویای اسلام و تشیع بود» این توصیفی است که رهبر معظم انقلاب در توضیح شخصیت و وجود عالمانه ایشان به کار بردند. در واقع آیت الله تسخیری آگاهی بخشی در زمینه تقریب و وحدت را تا آخر عمر شریفشان ادامه دادند و چهره شناخته شده ای در این زمینه بودند. ما کمتر عالمی در ایران داریم که در جهان اسلام مثل ایشان شناخته شده باشد. تحصیلات ایشان در دانشگاه و حوزه بوده است و در دانشکده فقه در عراق زبان عربی و علوم اسلام خوانده بودند. ایشان برای تحصیل در دروس حوزوی هم در مرحله درس خارج و اجتهاد، شاگرد شهید محمد باقر صدر ابوالقاسم خویی و محمد تقی حکیم بودند که از اساتید تراز اول حوزه در آن زمان بودند.
آیت الله تسخیری مراحل تحصیلات حوزوی خود را در عراق سپری کردند. روند فعالیت سیاسی ایشان در این کشور علاوه بر تحصیل چگونه بود؟
ایشان در عراق فعالیت های سیاسی هم داشتند و با حزب «جماعت العلما» زیر نظر سید محسن حکیم و حزب «الدعوه» با نظارت آیت الله صدر همکاری داشتند. آیت الله تسخیری حتی در آن زمان با سرودن اشعار انقلابی شهره خاص و عام بودند و به فعالیت علیه نظام حاکم بر عراق پرداختند و به همین دلیل دستگیر و زندانی شدند. ایشان بعد از خروج از عراق فعالیت های انقلابی خود را در ایران ادامه دادند.
فعالیت های ایشان در زمینه سیاسی و فرهنگی در ایران چگونه ادامه یافت؟
ایشان قبل از انقلاب در قم یک مجله عرب زبان به نام «الهادی» در موسسه دارالتبلیغ اسلامی بنیان نهادند و پس از انقلاب هم سمت های مختلفی فرهنگی علمی داشتند. معاونت بین الملل سازمان تبلیغات اسلامی در سال ۶۹، دبیرکلی مجمع جهانی اهل بیت(ع)، بنیانگذاری و ریاست سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، دبیرکلی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در سال 80 با حکم مقام معطم رهبری و مشاور عالی رهبری در امور جهان اسلام بعد از سال 91 از جمله مسئولیت هایی بود که ایشان در عمر گوهربار خود برعهده داشتند.
آیت الله تسخیری خدمات علمی- فرهنگی ارزنده ای رابه جهان اسلام ارائه کردند و توانستند اسلام و تشیع را به درستی به مسلمانان معرفی کنند.
مشارکت در ده ها کنفرانس داخلی و بین المللی به عنوان هیات رییسه یا مهمان، عضویت در هیات امنای دانشگاهی و مجامع علمی در ایران و دیگر کشور ها، تدریس در مراکز دانشگاهی و حوزوی و تالیف کتب در زمینه وحدت و تقریب مذاهب اسلامی و تاسیس دانشگاه مذاهب اسلامی با آیت الله واعظ زاده از جمله خدمات علمی فرهنگی ایشان بود.
نگاه آیت الله تسخیری به مقوله تندروی و افراط گرایی چگونه بود؟ و آیا ایشان مشی ویژه ای در مسیر تلاش برای ایجاد وحدت و همگرایی داشتند؟
ایشان در عصر کنونی که مسلمانان در مواجهه با تندروها و افراد سطحی نگر دچار مشکلات زیادی شده اند، افزایش گفت وگو و گفتمان تقریب را نهادینه کردند و با مذاکره و مباحثه نشان دادند که اسلام دین صلح مدارا و همزیستی مسالمت آمیز است. افرادی مانند آیت الله تسخیری برای مبارزه اعتقادی با گروه های تکفیری و تندرو و وهابی توانستند یک دیالوگ مناظره و مشی آن را به درستی ترسیم کنند و چون که به فرق و مذاهب و فرهنگ کشور ها آشنا بودند به درستی آن را تبیین کردند. ایشان یک عالم دیپلمات بودند که به خوبی با اصول دیپلماسی آشنا بودند و حتی در خیلی از موارد به کمک سفرای ایران در کشورهای اسلامی و رایزنان فرهنگی هم می شتافتند.
ایشان تقریب را مقدمه وحدت می دانستند و می گفتند تقریب وسیله اندیشه و مقدمه وحدت است و به قاعده الزام و التزام همزیستی فقهی و و مسالمت آمیز ادیان و مذاهب اعتقاد راسخ داشتند.
آیت الله تسخیری به خوبی دیالوگ و گفتمان تقریب را می دانستند، به فرهنگ کشورهای اسلامی هم به دلیل سفرهای متعدد مسلط بودند و همچنین فرق و مذاهب اسلامی را خوب میشناختند و حتی نسبت به ادیان هم اطلاعات خوبی داشتند.
بنابراین از سوی ادیان دیگر دعوت به سخنرانی می شدند. ایشان یک عالم دیپلمات بودند که در این زمینه مثمر ثمر و منشا خدمات بودند. من افتخار داشتم در سال ۹۳ خدمت ایشان برسم و مصاحبه ای با ایشان انجام بدهم. دغدغه ایشان این بود که باید تقریب و وحدت در قانون اساسی کشورهای اسلامی نفوذ کند و روحیه تقریب گسترش یابد. ایشان این راهکار را عملیاتی می دانستند.
بزرگ ترین علت اختلاف میان مسلمانان و موانع ایجاد وحدت از نظر آیت الله تسخیری چه بود؟
مرحوم آیت الله تسخیری بزرگترین مانع وحدت را توطئه کشورهای غربی و صهیونیست ها به سرکردگی آمریکا می دانستند و می گفتند آفت جهان اسلام امروزه گروه های تکفیری و تند رو است که به نوعی باعث اسلام هراسی و شیعه هراسی می شوند. ایشان بهترین راه مقابله را خلع سلاح اعتقادی گروه های تندرو می دانستند و می گفتند باید شبهه زدایی صورت گیرد. ایشان معتقد به ترویج و نهادینه شدن قاعده الزام و التزام یا همزیستی مسالمت آمیز فقهی بودند.
علم تقریب و وحدت بعد از فوت ایشان باید بلندتر شود و طنین اندازتر از قبل به حرکت خود ادامه دهد. این رسالت تمام علمای دلسوز در جهان اسلام است.
در حقیقت آیت الله تسخیری مانند علمایی نظیر علامه محمد تقی قمی و امام موسی صدر بودند. ما نیاز داریم علما به جهاد علمی فرهنگی در زمینه تقریب که مغفول مانده است، بپردازند. ما در واقع با بزرگداشت این علما، اندیشه و حرکت آنها را پاس می داریم و نهادینه می کنیم. کاری که خبرگزاری وزین تقریب در حال انجام آن است. اندیشه این بزرگواران باید در قالب مجموعه مقالات معرفی شود تا به خاموشی نرود.
ایشان در مصاحبه سال 93 فرمودند که تقریب و وحدت مظلوم مانده و شما نسل جوان نگذارید خدمات تقریبی جهان اسلام به فراموشی سپرده شود. ایشان تا آخرین لحظات عمر پر برکت خود نیز به تبلیغ وحدت اسلامی پرداختند که این الگوی خوبی برای ما است که راه این عالم عامل را ادامه دهیم و اجازه ندهیم اندیشه های ایشان به فراموشی سپرده شود.
