یکی از آثار مسجد ایجاد وحدت اسلامی است/ مسجد؛ پایگاهی برای اصلاح مشکلات و فساد در جامعه
«شیخ طالب حسین خزرجی» بنیانگذار مرکز اسلامی بزریل با اشاره به انحرافات فکری که جامعه امروز به آن مبتلا شده است، تاکید کرد: مساجد در رویارویی با این انحراف‌ها و روشن ساختن آنها برای جوانان کوتاهی کرده‌اند.
اشتراک گذاری :
به گزارش حوزه بین الملل خبرگزاری تقریب، 21 اوت مصادف با 31 مرداد سال 1969، مسجدالاقصی قبله نخست مسلمانان توسط «دنیس مایکل روهان» جوان یهودی استرالیایی الاصل به آتش کشیده شد. در نتیجه این اقدام، 1500 متر مربع از فضای مسجد از بین رفت و منبر تاریخی مسجد منتسب به «سلطان ناصر صلاح الدین یوسف بن ایوب» در آتش سوخت.
به همین مناسبت این روز، روز جهانی مسجد نام گرفت.
در همین رابطه با «شیخ طالب حسین خزرجی» بنیانگذار مرکز اسلامی بزریل در «سائوپائولو» به گفت و گو نشستیم که متن این گفت و گو به شرح زیر است.
نقش مساجد در ایجاد وحدت اسلامی چیست؟
همانگونه که می‌دانیم مسجد یک نماد اسلامی بزرگ و یک مرکز عبادی است. هر چند که عبادت در اسلام منحصر به مساجد نمی‌شود؛ یعنی در مفهوم عام اسلامی زمانی که انسان در عمل خود به خداوند تقرب بجوید، همه زندگی او عبادت به شمار می‌رود و همه جا محراب بندگی او می‌شود.
اما به هر حال مسجد یک نماد بزرگ اسلامی است که انسان مومن با حضور در آن پرتوهایی از ایمان را دریافت کرده و می‌تواند در فعایت‌های مختلفی که در مسجد انجام می‌شود، از جمله نماز جماعت، نماز جمعه، قرائت دعاها، برگزاری سمینارها، نشست‌ها، سخنرانی‌ها و دیگر فعالیت‌ها مشارکت داشته باشد.
جمع شدن مسلمانان در مسجد و دیدار با یکدیگر یکی از آثار مسجد در ایجاد وحدت اسلامی است. در این حال مسلمانان متوجه می‌شوند که همه آنها به یک امت واحد و یک دین واحد تعلق داشته و یک کعبه، یک پیامبر،یک کتاب، یک سرنوشت و اهداف مشترکی دارند.
لذا در احادیث مختلفی آمده است، کسی که به مسجد رود و مردم را به حضور در مسجد بخواند به ازای هر قدمی که برمی‌دارد، برای اوهفتاد هزار حسنه می‌نویسند و خداوند به او هفتاد هزار درجه می‌دهد و اگر در راه مسجد برای اقامه نماز جماعت از دنیا برود، هفتاد هزار فرشته او را به خانه قبر می‌برند. اینها از برکات حضور در این بقعه مبارک و منسوب به خداوند متعال است.
این بدان معناست که اسلام خواهان فعالیت‌های مشترک، نزدیکی، وحدت و تجمع مسلمانان است. اسلام می‌خواهد، مسلمانان مانند یک پیکر واحد باشند. این گونه اگر یکی از اعضاء به درد آمد، دیگر اعضاء نیز احساس ناراحتی می‌کنند.
در حدیث دیگری در ارتباط با نماز جماعت آمده است: وقتی تعداد نمازگزاران زیاد می‌شود، اگر دریا ها مرکب، درختان قلم و کوه ها دفتر و ملائکه کاتب باشند، بازهم نمی‌توانند، ثواب یک رکعت از این نماز را بنویسند. چرا ثواب نماز جماعت اینقدر زیاد است؟ زیرا نماز جماعت در واقع وسیله‌ای برای رسیدن به یک هدف بزرگ است.
از جمله نقش‌های مسجد، خلق روحیه محبت و برادری میان مسلمانان است. زمانی که مومنی، دیگر برادران مومن خود را هر روز ببیند، رشته‌های محبت میان آنها محکم‌تر می‌شود و این اثر مثبتی در زندگی آنها دارد. از حال هم باخبر می‌شوند. ثروتمند از حال فقیر با خبر می‌شود، حاضر در رابطه با غایب سوال می‌کند. سالم از حال بیمار می‌پرسد.
همین طور مسجدها می‌توانند در فعالیت‌های اجتماعی پویا باشند. اگر فردی نیاز به کمک دارد به او کمک کنند. به عنوان مثال اگر کسی می‌خواهد ازدواج کند، اگر کسی بیمار است و نیاز به عمل جراحی دارد، شرایط را برای او فراهم کنند. همه اینها از برکات این مکان مبارک و منتسب به خداوند متعال است.
از دیگر نقش‌های مساجد، فرهیخته ساختن مردم است. یعنی مساجد می توانند در ایجاد فرهنگ از نظر معنوی، فکری، روحی موثر باشند. زیرا مسجد خانه خداوند است و از خانه خداوند فقط چیزی بیرون میآید که منفعتی برای بندگان خداداشته باشد. این مکان مقدس باید پایگاهی برای اصلاح مشکلات و فساد در جامعه باشد نه این که فقط مکانی برای تجمع مومنین باشد بلکه مسجد و امام مسجد باید در برابر مشکلات مومنان و انحراف‌هایی که جامعه به آن دچار می‌شود، پدیده‌های اجتماعی ضاله، جمعیت‌های منحرف و ضاله بایستند و آن را اصلاح کنند.
مسجد در حقیقت نقش مهمی دارد به همین دلیل رسول خدا (ص) نخستین کاری که به محض ورود به مدینه انجام دادند، بنای مسجد بود. مسجد دارای ابعاد اجتماعی، سیاسی، آموزشی، معنوی، عرفانی، فکری، عبادی و سازندگی هستند.
علاوه بر این که مسجد از معنویت خاصی برخوردار است.چرا در روایات آمده است که نماز در مسجد فلان ثواب را دارد زیرا این عمل در مسجد مورد تعظیم قرار می‌گیرد.این مکان پیش از آن که به مسجد تبدیل شود، یک زمین عادی بوده اما بعد از آن که مسجد در آن ساخته شد، از جایگاه و قداست در جامعه و قلوب مومنان برخوردار شد. لذا خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «إِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلَّا اللَّهَ فَعَسَى أُولَئِكَ أَنْ يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ» مساجد خدا را تنها كسانى آباد مى كنند كه به خدا و روز بازپسين ايمان آورده و نماز برپا داشته و زكات داده و جز از خدا نترسيده اند پس اميد است كه اينان از راهيافتگان باشند (سوره توبه آیه 18)
مقصود از این ساختن، هم ساختن مادی است و هم معنوی. چه فایده ای دارد که یک مسجد بزرگ، زیبا و مزین باشد اما نقش سازنده‌ای در جامعه ایفا نکرده و یا خدای نکرده موجب تفرقه امت اسلامی شود.
آیا مساجد تنها دارای بعد عبادی هستند و یا ابعاد دیگری را هم می‌توان برای آنها متصوربود؟
مساجد تنها منحصر به بعد دینی نمی‌شوند، بلکه ابعاد مختلفی را می‌توان برای مسجد متصور بود. انجام فعالیت‌های مختلف ورزشی، بعد تفریحی و ایجاد امکان برای سفرهای تفریحی به مکان‌های مختلف برای خانواده‌ها، برای زنان و ایجاد کمیته‌های گوناگون، دوره‌های آموزشی، کارگاه‌های آموزشی و اجتماعی از جمله فعالیت‌هایی است که مساجد می‌توانند انجام دهند.
هر چه امام و متولیان مسجد دارای ذوق و انگیزه بیشتری باشند، می‌توانند با ابداع عمل، اقدامات مختلف و زیبایی را انجام دهند تا همه مردم از گروه‌های مختلف را به مسجد جذب کنند.
فعالیت مساجد در کشورهای غیر اسلامی را چگونه ارزیابی می‌کنید.
همانگونه که گفتیم مسجد در کشورهای مختلف یکی از نمادهای تمدن به شمار می‌رود. برخی این مساجد نقش خود را انجام می‌دهند هر چند که ما دوست داریم نقش آفرینی بیشتری در ایجاد گفتمان و تقریب میان مذاهب، میان مسلمانان و غیر مسلمانان، کسانی که به مسجد می‌آیند تا با اسلام و مسائل مختلف در آن آشنا شوند، داشته باشند.
برخی از مساجد واقعا بسیار خوب نقش آفرینی می‌کنند، اما متاسفانه برخی مساجد نیز به آفاتی چون افراطی گری و نژاد پرستی دچار شده‌اند. دین اسلام، دین محبت، صلح، رحمت،اخلاق و خوشرفتاری است. اسلام ما را به رعایت حق همسایه، اخلاق حسنه سفارش می‌کند. اسلام با جنگ به اندونزی و مالزی نرسید بلکه از طریق تاجران وارد این مناطق شد.
اگر امام و متولیان مسجد از نظر عقل، دیدگاه، تدبیر و آگاهی رشد کرده باشند دچار آفاتی چون افراطی‌گری، نژاد پستی و منیت نمی‌شوند. این آفات مانع انجام رسالت مسجد است. اینها باید اصلاح شود.
به نظر شما آیا مساجد در کشورهای اسلامی توانسته‌اند در آگاه سازی جوانان و شناساندن حقیقت اسلام به آنها موفق شوند.
در حقیقت باید اعتراف کنیم که متاسفانه امروز شکاف عمیقی میان مسجد و نسل جدید وجود دارد. امروز ارتباط میان مسجد و جوانان یک رابطه منفی است. امروز بخشی از مردم و جوانان در ارتباط با مسائل مختلف مانند مهدویت، مرجعیت، تقلید و ... دچار انحراف فکری شده‌اند. مسجد کجاست؟ مساجد کمی هستند که در این باره ایفای نقش می‌کنند.
امروز ما با دریاهای مواجی از شبهات، انحرافات و فساد رو به رو هستیم. جوانان ما به جریان‌های ضاله‌ای که از خداوند متعال فاصله دارند، گرایش پیدا می‌کنند. مساجد در این مسئله خیلی کوتاهی کردند. مساجد باید به درون جامعه می‌آمدند و با روش‌های جدید، زیبا، همراه با محبت جامعه را به خود جذب می‌کردند و انحرافات فکری و توطئه‌هایی که اسلام را هدف قرار داده است را برای آنها توضیح می‌دادند. اما تنها به اقامه نماز جماعت، بیان مسائل شرعی و فقهی بین دو نماز و برپایی دعای کمیل و توسل اکتفا کردند. ما در رویارویی با این انحراف‌ها کوتاهی کردیم.
در گذشته این انحراف‌ها،شبهات و این اتهام‌ها نبود. امروز میلیاردها دلار خرج می‌کنند تا مردم را از رهبری دینی، ولایت فقیه، مرجعیت، دین، اسلام دور کنند . آنها می‌خواهند مردم از اسلام دور شده و کافر شوند و به دین اسلام، مساجد پایبند نباشند. مساجد باید به این امور توجه کنند. این یک قاعده است که هرچه جهل و دوری از خداوند متعال و اسلام بیشتر شود، مکاتب ضاله هم بیشتر می‌شوند. دشمنان ما شبانه روز فکر می‌کنند، نقشه می‌کشند. واجب است بر ما که بر امر به معروف و نهی از منکر وارد شویم. ما نیاز داریم که مساجد در کشورهای اسلامی سطح فعالیت‌های خود را گسترش دهند و ارتباط بیشتری با مردم و جامعه داشته باشند.
مساجد در کشورهای غربی چگونه می‌توانند با اسلام هراسی مقابله کنند؟
به نظر من رسالت و نحوه فعالیت مساجد در کشورهای غربی با مساجد در کشورهای اسلامی تفاوت می‌کند. مسلمانان در کشورهای اسلامی در مظان اتهام تروریسم و افراطی‌گری نیستند اما ما اینجا از سوی دشمنان، از سوی دشمن، افراد نادان و جهات مختلف مورد اتهام قرار می‌گیریم و دلایل این اتهام‌ها هم بسیار است. لذا مسجد باید روابط خوب و مثبتی را با جامعه برقرار کند. باید دیدارهای مختلفی میان مسجد و دیگر سازمان‌ها، کلیساها، یتیم خانه‌ها، خانه‌های سالمندان و دیگر جمعیت‌هایی که در کشورهای اروپایی وجود دارد، برقرار شود.
همچنین از دولتمردان این کشورها دعوت شود به مناسبت‌های مختلف به این مساجد بیایند، ما نزد آنها برویم. نشست‌های دوره‌ای هر ماه یا هر دوماه یک بار، هر چهار ماه یک بار میان مسئولین مسجد و مسئولین بلند پایه برای توضیح رسالت مسجد تشکیل شود. زیرا طرف مقابل ما را نمی‌شناسد و در ارتباط با ما پر از سئوال است. باید از طریق نشست‌ها، کتاب‌ها، برگزاری مراسم‌ها خود را معرفی کنیم. باید مساجد از این مسئولین دعوت کند، در نشست‌ها و مراسم‌ها حاضر شده و با مردم صحبت کنند.
اسلام ما اسلام رحمت، مهربانی، آشنایی با یکدیگر است. إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ اى مردم ما شما را از مرد و زنى آفريديم و شما را ملت ملت و قبيله قبيله گردانيديم تا با يكديگر شناسايى متقابل حاصل كنيد در حقيقت ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزگارترين شماست. (سوره حجرات آیه 13)
اگر آنها خوشرفتاری ما را ببینند به رسالت ما ایمان می‌آورند. مسجد باید ارتباط خود را با مسئولین این کشورها محکم کند و برای آنها توضیح دهد، این دین ماست، اینها پیامبر و ائمه ما هستند، این رسالت و اخلاق ماست. ما باید رسالت اسلام را به صورت عملی نشان دهیم. ما نیز در مناسبت های آنها شرکت کنیم تا این حجاب میان ما و آنها برداشته شود.
