جایگاه و عظمت ماه مبارک رمضان و شب های قدر در اسلام و نقش آفرینی آن در میان امت اسلامی
نقش رمضان و تأثیر آن در ایجاد وحدت به خوبی روشن است، زیرا رمضان مورد اتفاق همه مسلمانان است و احکام آن مانند روزه‌داری در جوامع اسلامی اجرا می‌شود، بدیهی است این اجرای یکنواخت نوعی همدلی و هم‌نوعی را به بار می‌آورد.
اشتراک گذاری :
به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب، حجت الاسلام و المسلمین رحیم ابوالحسینی رئیس پژوهشکده مطالعات تطبیقی علوم اسلامی، یادداشتی با عنوان "جایگاه و عظمت ماه مبارک رمضان و شب های قدر در اسلام و نقش آفرینی آن در میان امت اسلامی" نگاشته که در ادامه می آید:
بسم الله الرحمن الرحیم
جایگاه و عظمت ماه رمضان
1. رمضان از صفات الهی است و به همین دلیل این ماه اختصاص به خداوند دارد. پیامبر(ص) فرمود: «لا تقولوا رمضان فإن رمضان اسم من أسماء الله تعالى ولكن قولوا : شهر رمضان». نگویید رمضان، بلکه بگویید ماه رمضان، یعنی خود رمضان از صفات الهی است که به معنی پاک کردن گناهان بشر است: «إنما سمي الرمضان لأنه يرمض الذنوب» و امید را در دلها زنده می‌کند.
2. پیامبر اعظم(ص) در وصف رمضان فرمود که این ماه «أفضل الشهور» است و روزهای آن «أفضل الأیام» و شبهای آن «أفضل اللیالی» و ساعات آن «أفضل الساعات» است. تعبیر پیامبر اکرم(ص) در این حدیث نشان می‌دهد که ماه رمضان، ماه خودسازی است و شخص روزه‌دار می‌تواند از لحظه‌ها و ساعات این ماه استفاده کند.
3. از نکته پیشین به دست می‌آید که عظمت داشتن ماه رمضان به تنهایی برای سعادت انسان کافی نیست، بلکه توشه گرفتن از این ماه و اعمال صالح، مفید است.
لذا در خطبه‌ای که پیامبر گرامی اسلام(ص) به مناسبت حلول ماه مبارک رمضان اداء فرمودند: «أيها الناس إنه قد أقبل إليكم شهر الله بالبركة والرحمة والمغفرة ، شهر هو عند الله أفضل الشهور ، وأيامه أفضل الأيام ، ولياليه أفضل الليالي ، وساعاته أفضل الساعات ، هو شهر دعيتم فيه إلى ضيافة الله وجعلتم فيه من أهل كرامة الله ، أنفاسكم فيه تسبيح ، ونومكم فيه عبادة ، وعملكم فيه مقبول ، ودعاؤكم فيه مستجاب»، امیرالمؤمنین علی(ع) در باره اعمال این ماه از پیامبر سؤال نمود و عرض کرد: «يا رسول الله! ما أفضل الأعمال في هذا الشهر؟ پیامبر فرمود: «يا أبا الحسن أفضل الأعمال في هذا الشهر الورع عن محارم الله عز وجل»، و این سؤال نشانه آن است که انسان باید از این ماه استفاده کند و وارد شدن در این ماه به تنهایی کافی نیست. لذا ممکن است کسی ماه رمضان را ببیند ولی گناهانش بخشیده نشود که پیامبر اسلام فرمود: «من أدرك شهر رمضان فلم يغفر له فأبعده الله».
4. یکی از شبهای ماه مبارک رمضان، «لیلة القدر» است که در این شب قرآن یکباره بر محمد(ص) نازل شده است: «إنا أنزلناه في لیلة القدر». پس این ماه بسیار با صلابت و با عظمت است که توانست بزرگترین معجزه پیامبر(ص) یعنی قرآن را در خود جای دهد، در حالی که همین قرآن اگر بر کوه نازل میگشت خاشع و متلاشی میشد: «لو أنزلنا هذا القرآن علی جبل لرأیته خاشعاً متصدّعاً من خشیة الله». بنابراین ماه رمضان از نگاه قرآن، اهمیتی بس بزرگ دارد و شاید به همین سبب، تنها ماهی که در قرآن از آن نام برده شده، ماه رمضان است.
5. رمضان اختصاص به مسلمانان ندارد بلکه مربوط به همه بشریت است چون فرمود: «هدیً للناس» و نفرمود: «هدیً للمسلمین»، بنابراین رمضان و قرآنی که در آن نازل شده برای هدایت و تربیت همه انسانها نازل شده است.
نقش رمضان در ایجاد وحدت
1. نقش رمضان و تأثیر آن در ایجاد وحدت به خوبی روشن است، زیرا رمضان مورد اتفاق همه مسلمانان است و احکام آن مانند روزه‌داری در جوامع اسلامی اجرا می‌شود. بدیهی است این اجرای یکنواخت نوعی همدلی و هم‌نوعی را به بار می‌آورد.
2. رمضان ماه خودیابی و خودآگاهی و خودسازی است زیرا خداوند در باره تأثیر این ماه فرمود: «لعلّکم تتّقون». بنابراین اگر همه مسلمانان خودسازی به معنی واقعی را انجام دهند فطرت آنها زنده و حقیقتِ صراط مستقیم برای آنها آشکار خواهد شد، در نتیجه جامعه مسلمین یکدست و یکپارچه در مسیر فطرت قرار خواهند گرفت. از این‌رو قرآن نسبت به این مسیر تأکید نموده و می‌فرماید: «فطرة الله التی فطر الناس علیها». امام علی(ع) فرمود: به خویشتن و نفس خود، جاهل مباش که همانا آن کس که به معرفت خویشتن دانا نیست، به همه چیز نادان است: «لا تَجهَل نفسَکَ فإنّ الجاهلَ لمعرفةِ نفسِهِ جاهلٌ بکلّ شئٍ».
3. رمضان ماه بازبودن درهای آسمان و بهشت است، و آثار آن در ایجاد وحدت و یک‌رنگی جامعه تأثير بسزایی دارد. آثاری نظیر: صبر و پایداری، آرامش روحی، شکرگزاری، آخرت‌گرایی، کنترل شهوت، عدالت اجتماعی و امنیت عمومی، همه اینها برخاسته از برکات این ماه عزیز است. در باره هر یک از آثار یادشده آیات و روایاتی است که در این فرصت کوتاه ذکر آنها به درازا می‌کشد. امیدوارم خداوند جامعه مسلمین را از گزند دشمنان محفوظ بدارد و آنان را همواره در مسیر اتحاد و همبستگی موفق کند.
