ترس از حجاب.....چرا؟ | خبرگزاری تقریب (TNA)

خبرگزاری تقریب (تنا) :
از سال ۱۹۸۹ با صدور دستور ممنوعیت حجاب برای سه تن از دانش آموزان دختر در یکی از دبیرستان های شهر "کریل" فرانسه و همزمان با جشن بزرگداشت سده دوم انقلاب فرانسه، سخنانی پیرامون حجاب در این کشور و پس از آن در اروپا ایجاد شد.
طرح این موضوع از ریشه هایی نشأت می گیرد؛ به عنوان مثال یکی از اصولی که موجب جنبش روشنگری در اروپا شده و در پی آن انقلاب فرانسه به وقوع پیوست حجاب زن الجزایری بود.
در حالی که پارلمان فرانسه طرح ممنوعیت نقاب و پوشاندن صورت در اماکن عمومی را با پشتوانه تأیید مردم و نخبگان سیاسی بررسی می کند، سئوالاتی به ذهن متبادر می شود که مهم ترین آنها به قرار زیر است:
آیا این ممنوعیت به فرانسه محدود می شود و یا نوعی رویکرد عمومی در غرب است که بازتاب آن به دیگر کشورهای غربی نیز می رسد و اگر چنین است کدامیک از کشورهای غربی بیش از دیگران قابلیت الگو گرفتن از فرانسه را دارند؟
در ارتباط با این موضوع گفت وگویی با صالح عظیمه استاد دانشگاه سوریون انجام دادیم.

س) آیا ممنوعیت حجاب تنها رویکردی در فرانسه است یا به دیگر کشورهای غربی نیز منتقل می شود؟
کشورهای غربی در نوع و میزان پذیرش نسبت به مسأله حجاب زنان که نقاب نوع خاصی از آن است، با یکدیگر متفاوتند، تفاوتی که نیازمند تأمل، توجه و پژوهش است. شکی نیست که حملات رسانه ای در ارتباط با حجاب و پوشش صورت، تهاجمی فرانسوی و رو به رشد است که دارای ریشه های عمیقی در فرهنگ فرانسه می باشد و علت هایی نیز در رویدادهای بیست سال اخیر این کشور در دو عرصه مردمی و نخبگان دارد.
پیش از تحلیل دیدگاه فرانسه در این رابطه و تفاوت آن با دیگر همسایگان اروپایی خود می توان به این نکته اشاره کرد که پوشاندن سر از نگاه غرب نمادی برای به بندگی کشاندن زنان توسط مردان شرقی و به حاشیه راندن آنها است و به طور کلی نه تنها ملت های غربی و بسیاری از فرهنگیان غرب به این مسئله به عنوان یک واجب دینی نمی نگرند بلکه این گونه می پندارند که حجاب بیانگر نوعی حکومت مردان بر زنان تحت لوای دین است و در نتیجه لازم می دانند تا مانع از نفوذ این پدیده نامبارک در جوامع غربی شوند.
اما در نظر نخبگان سیاسی غرب حجاب به طور کلی و نقاب به گونه ای خاص، دارای ابعاد سیاسی ویژه ای است که به نقش دین در جامعه ارتباط پیدا می کند.
نقشی که حکومت سکولار اروپایی همواره در پی به حاشیه راندن و دور کردن آن از جامعه است .
اندیشمندان و سیاستمداران در حکومت های غربی از نقش زنان در گسترش ادیان مطلعند، به عنوان مثال نخستین کسی که به پیامبر اسلام(ص) ایمان آورد همسر وی خدیجه (س) بود و نخستین کسی که به حضرت مسیح (ع) ایمان آورد حضرت مریم(ع) بود. و یا بر اساس آمار ، پس از حوادث ۱۱ سپتامبر ، نسبت زنانی که به اسلام ایمان آوردند در مقایسه با مردان چهار به یک بوده است و این زنان تازه مسلمان نقش مهمی در نشر اسلام و ترویج ارزش های اسلامی داشته اند علاوه بر این که بیشتر آنها از حجاب و نقاب استفاده کرده و از آن دفاع می کنند.

س) چرا این اتفاق در فرانسه افتاده است چرا پوشش سر یا صورت در دیگر کشورهای اروپایی چون انگلستان و آلمان مشکل اصلی زنان مسلمان نیست؟

به نظر می رسد تفاوت در عکس العمل ها از تفاوت در تمدن این کشورها نشأت می گیرد؛ از تغییر در اندیشه لاتین که در طول زمان و شرایط متفاوت نمود پیدا کرده است و در ایجاد تفاوت در اندیشه انگلوساکسون که مصلحت را بر ایدئولوژی ترجیح می دهد، تجسم پیدا می کنند.
معنای این سخنان، این نیست که فرانسه تنها دولت اروپایی است که محدودیت هایی را برای آزادی در انتخاب پوشش زنان مسلمان قرار می دهد، بلکه حالت های مشابهی در آلمان، بلژیک و هلند نیز وجود دارد با این تفاوت که این ممنوعیت ها در این کشورها مانند فرانسه نمود پیدا نکرده است.

س) چرا این گونه ممنوعیت ها در رابطه با پوشاندن سر یا صورت برای زنان مسلمان غربی که هیچ ارتباطی با زنان مسلمان شرق ندارند، ایجاد شده است؟
در این زمینه مسئله هویت نقش مهمی در استفاده از حجاب توسط زنان اروپایی و تمایل آنها در استفاده از این پوشش برای تأیید هویت دینی و تمایز از دیگر زنان جامعه غربی ایفا می کند در بسیاری از گفت وگو هایی که با زنان مسلمان کانادایی انجام شد، بسیاری از آنها تصریح کرده اند که آنها حجاب را عامل آزادی می دانند و نه محدودیت، به گونه ای که این پدیده مردان را مجبور می سازد، برای ارزشیابی زنان به ویژگی های شخصیتی و عقلانی آنها توجه کنند.
در نظر این زنان مسلمان حجاب زن را از نگاهی که همواره به وی به عنوان یک جسم توجه می کرده آزاد می کند. مسلما انتشار چنین نگاه جدیدی بین زنان در اروپا برای اصولی که اروپای معاصر بر مبنای آن پایه گذاری شده است، نوعی تهدید به شمار می رود. البته نباید توقع داشت که چنین بحران های بزرگ فرهنگی به سادگی حل شوند.