گزارشی از آداب و رسوم مردم افغانستان در ماه مبارک رمضان

مردم مسلمان افغانستان در ماه رمضان کمتر کار و بیشتر عبادت کرده و با سبقت‌گیری در دادن افطاری در مراسم‌های سوگواری شب‌های قدر و روزقدس شرکت می‌کنند.

ماه مبارک رمضان در حال نزدیک شدن است، به همین دلیل افغانستانی‌ها در هر شهر و روستای این کشور که زندگی دارند، دسته دسته به سمت بازارها رفته و برای روزه‌داری در این ماه آمادگی می‌گیرند.
بازار شیرینی‌های متنوع، خرما، زولبیا و ترشی در آخرین روز ماه شعبان رونق ویژه‌ای می‌گیرد، زیرا افغانستانی‌ها از این خوراکی‌ها اکثراً به عنوان افطاری استفاده می‌کنند.
دولت افغانستان همه ساله نخستین روز ماه مبارک رمضان را تعطیل عمومی اعلام می‌کند و تنها دلیل آن نیز حرمت‌گذاری به ماهی است که مسلمانان همه به سمت مهمانی خدا می‌روند.

کاهش زمان کار
بر علاوه آن روزانه 3 تا 4 ساعت از زمان اداری کارمندان کاسته می‌شود و بنابر اعلام اخیر وزارت کار و امور اجتماعی ادارات که 5 روز در هفته کار می‌کنند، کارمندان آن باید از 7 صبح تا یک ظهر و ادارات که 6 روز در هفته فعال هستند کارمندان آن از ساعت 8 صبح تا یک ظهر در امورات کاری خود موظف هستند.
روزهای آخر ماه شعبان برای افغانستانی‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و بافت مذهبی ساکنان این کشور سبب توجه ویژه‌ای به این ماه شود.

کاهش قیمت مواد غذایی
برخی مردم معمولاً 3 روز آخر ماه شعبان را روزه می‌گیرند و همچنین در این روزها به سمت غبارروبی مساجد و حسینیه‌ها جهت انجام عبادات در این ماه می‌روند.
در اکثر کشورهای اسلامی در ماه مبارک رمضان قیمت مواد غذایی افزایش می‌یابد، اما با مدیریت دولت و همکاری تاجران افغانستانی قیمت مواد غذایی در این ماه در این کشور افزایش چندانی نمی‌یابد.
ماه رمضان را افغانستانی‌ها «ماه عبادت» می‌گویند و مردم همدیگر را به رستگاری و صداقت فراخوانده و از کسانیکه روزه‌دار نیستند دوری می‌کنند.

حضور در مساجد
در این ماه، مردم مسلمان افغانستان بیشتر به تلاوت قرآن کریم و ذکر مناقب حضرت پیامبر اسلام (ص) و اهل بیت (ع) پرداخته و در جریان روزها در اکثر مساجد اقدام به برگزاری محافل دینی می‌کنند.
پیروان امام ابوحنیفه که حدود 75 درصد جمعیت افغانستان را تشکیل می‌دهند، پس از افطاری نماز ترویح برپا می‌کنند و شیعیان نیز قرآن کریم تلاوت و نمازگذار می‌شوند.
مساجد در تمام شهرهای افغانستان میزبان مسلمانان زیاد برای برپایی نماز جماعت است و روزه‌داران سنی و شیعه که هر کدام با آداب و رسوم ویژه خود هستند به سمت مساجد می‌روند.

سبقت‌گیری در دادن افطاری
هیچ نمازگذاری افطاری با خود به مساجد نمی‌برند، اما روزه خود را در مساجد با افطاری‌های که از سوی مردم نذر می‌شود، افطار می‌کنند.
گاهی سبقت‌گیری مردم برای دادن افطاری برای روزه‌داران دیدنی می‌شود، به همین دلیل است که در مساجد اکثراً بیشتر از 2 نوع افطاری به نمازگذاران آورده می‌شود.
از سوی دیگر، کودکان و نوجوانان که بسته‌های خرما در دست دارند در کوچه‌ها و بازارها بیرون شده و به روزه‌داران که تازه از کار برگشته‌اند خرما جهت افطار روزه می‌دهند.
در برخی مناطق افغانستان، سفره‌های بزرگی پهن شده و افطاری بر آن چیده می‌شود و از روزه‌داران شهر و بازار و منطقه خواسته می‌شوند تا به آنجا رفته و افطار کنند.

برگزاری اعمال شب‌های قدر
در کنار اینها، حضور گسترده مردم در جریان این ماه به مساجد واقعاً دیدنی می‌شود، زیرا جمعیت به حدی می‌رسد که حتی مکانِ برای نشستن نمی‌یابد.
این دست حضور مردم در مساجد، بیشتر در روزهای جمعه و شب‌های قدر که جهت سوگواری شهادت نخستین امام شیعیان و چهارمین خلیفه اهل سنت برگزار می‌شود، دیدنی است.
شیعیان شب‌های نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم را به عنوان شب‌های قدر و سنی‌ها شب بیست و هفتم را به عنوان شب قدر و نزول قرآن کریم گرامی می‌دارند.
تمام اعمال شب‌های قدر در مساجد و مکان‌های مذهبی برگزار شده و مردم مسلمان افغانستان با احیای شب‌های قدر عاقبت بخیر و آمرزش گناهان از بارگاه ایزد متعال استدعا می‌کنند.

روز قدس و اهمیت روزافزون
در سال‌های اخیر، بنابر فرموده‌های حضرت امام خمینی(ره) ولی فقیه جهان اسلام، شیعیان و سنی‌های افغانستان در آخرین روز (جمعه) ماه مبارک رمضان به جاده‌ها ریخته و با برگزاری روز قدس از مردم مسلمان و برادر فلسطینی خود در برابر نظام اشغالگر صهیونیستی اعلام حمایت می‌کنند.
روزهای آخر ماه مبارک رمضان، بازارهای افغانستان رونق ویژه‌ای گرفته و مردم دسته دسته به بازارها جهت تهیه خوراکی‌ها و لباس‌های عیدانه می‌روند.
با فرا رسیدن روز عید سعید فطر، افغانستانی‌ها به نماز عید رفته و پس از خواندن این نماز در مساجد، فطرهای خود را پرداخت کرده و روزه‌های خود را افطار می‌کنند.
عید فطر در افغانستان 3 روز است و مردم معمولاً با شیرینی‌های محلی و میوه‌های تازه و خشک از همدیگر در منازل خود پذیرایی می‌کنند.