سرنوشت اوباما در انتخابات كنگره، بر همه رفتارهای او اثر خواهد داشت

به گزارش خبرنگار تقریب، دكتر محمد كاظم سجادپور، استاد دانشگاه روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه و تحلیلگر مسائل آمریكا، روز شنبه در دومین همایش بین‌المللی فلسطین، رابطه آمریكا و رژیم صهیونیستی را رابطه‌ای بسیار نزدیك خواند و در عین حال گفت: نزدیكی روابط میان واشنگتن و تل‌آویو با روابط نزدیك آمریكا با دیگر هم‌پیمانانش تفاوت دارد. در واقع روابط آمریكا و رژیم‌ صهیونیستی روابطی چندلایه و پیچیده است.

وی در این زمینه با بیان یك زمینه تاریخی برای توضیح این نزدیكی روابط گفت: بعد از تصویب قطعنامه معروفی كه در سال ۱۹۴۸ رأی به تشكیل دو دولت داد، دولت آمریكا به فاصله ۱۲ دقیقه یعنی كمتر از ربع ساعت رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخت.

سجادپور با بیان اینكه از آن زمان تاكنون روابط میان آمریكا و رژیم صهیونیستی محل بحث و گفت‌وگوی فراوانی بوده است، اظهار داشت: دوران اوباما برای این روابط، دورانی خاص و جدید است.

وی در توضیح این تازگی گفت: اوباما مثل هر رئیس‌جمهور دیگری نگرش ویژه و خاص خود را در مسائل مختلف دارد و امروز كه دو سال از تشكیل دولت وی می‌گذرد، زمان مناسبی برای ارزیابی رابطه دولت اوباما با رژیم صهیونیستی است.

سجادپور با تأكید بر این نكته كه روابط میان آمریكا و رژیم صهیونیستی منحصر به تل‌آویو و واشنگتن نیست، افزود: این رابطه بر تك تك تحولات منطقه و شرایط كشورها به ویژه كشورهای اسلامی اثرگذار است؛ از جمله این كه روابط ایران و آمریكا همواره متأثر از فاكتور رابطه آمریكا و رژیم صهیونیستی است.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینكه برای درك نوع رابطه میان آمریكا و رژیم صهیونیستی در دولت اوباما باید سه گزاره مهم را مورد بررسی قرار داد، این سه گزاره را اینگونه برشمرد: ۱- بررسی ترمیم‌گرایی اوباما و چالش اعراب و اسرائیل، ۲- دعوا بر سر اولویت‌های بین تل‌آویو و واشنگتن، ۳- تأثیر سیاست‌ داخلی آمریكا و رژیم صهیونیستی بر مناسبات دو طرف.

وی در توضیح گزاره نخست، اظهار داشت: خیلی‌ها معتقد بودند كه آمریكا با شعار تغییر روی كار آمد و امروز نیز تردیدی نیست كه آمریكا در مسیر تداوم سیاست‌های گذشته حركت كرده است؛ اما من معتقدم كه هرچند اوباما به دنبال ایجاد تغییرات بنیادین در سیاست خارجی آمریكا نیست و نمی‌تواند هم باشد ولی به دنبال ترمیم است.
سجادپور اضافه كرد: اوباما از قبل واقف بوده كه معضل آمریكا با جهان به ویژه با جهان اسلام، خاورمیانه و به طور كل جهان سوم، متأثر از روابط با رژیم صهیونیستی است و این را می‌توان در نوشته‌ها و سخنرانی‌های گذشته‌اش به خوبی دید. او می‌داند كه باید كاری را صورت دهد تا روحیه ضد‌آمریكایی مردم این منطقه را كمرنگ كند.

وی ادامه داد: در این زمینه شواهد زیادی وجود دارد كه باعث دردسر اوباما نیز شده است؛ از جمله روابط شخصی اوباما با شخصی به نام رشید خالدی است. در واقع جریانی در آمریكا وجود دارد به نام آمریكایی‌های فلسطینی‌تبار كه به لحاظ علمی هم توانسته‌اند خود را ثابت كرده و كارهای علمی برجسته‌ای انجام دهند و بر نگرش دانشگاهیان آمریكا نسبت به فلسطین نیز اثرگذار بوده‌اند. رشید خالدی از همین جریان است و در واقع طرفدار فلسطین اما از نوع ناسیونالیست آن است. اوباما با این شخص رفاقت قبلی داشته و از این‌رو منتقدان صهیونیست اوباما به او در این زمینه انتقاد می‌كنند.

سجادپور افزود: محققین روابط بین‌الملل

می‌گویند كه اوباما در امور خاورمیانه علاوه بر خالدی تحت تأثیر ادوارد سعید هم هست نه به این معنا كه ۱۰۰درصد این افراد را قبول داشته باشد ولی آثار آنها را خوانده و خواه ناخواه اثراتی پذیرفته است.

وی همچنین با اشاره به انتخابات گذشته ریاست‌جمهوری آمریكا، اظهار داشت: در آن زمان، نظرسنجی در دنیا انجام شد با این مضمون كه شما میان اوباما و مك‌كین كدام را قبول دارید. طبق نتایج این نظر‌سنجی، تنها رژیم‌صهیونیستی به مك‌كین رأی مثبت و به اوباما رأی منفی داد و در دیگر كشورها، اعلام كردند كه هر فردی بیاید غیر از مك‌كین. از این رو، رژیم صهیونیستی از ابتدا به اوباما نگاهی مشكوك داشت.

سجادپور با بیان اینكه هدف اوباما ترمیم چهره آمریكا در سطح جهان بوده است، گفت: در كمتر از دو سال گذشته، كارهای ترمیمی اوباما كم نبوده است ولی به مرور خود نیز به این نتیجه رسیده كه ترمیم كار راحتی نیست. البته باید به این نكته اشاره كرد كه اوباما صرفا به دلیل واقعیات موجود درباره آمریكا به دنبال ترمیم بوده است؛ اما به هر تقدیر جامعه صهیونیستی همین ترمیم اوبامایی را هم نپذیرفته و برنمی‌تابد.
وی همچنین به تفاوت‌ اولویت‌های آمریكای اوبامایی و اسرائیل نتانیاهویی پرداخت و گفت: نتانیاهو تأكید دارد كه مسئله اصلی خاورمیانه، موضوع ایران و مسئله‌ هسته‌ای ایران است در حالی كه اوباما در عین حساسیت بالایی كه نسبت به مسئله هسته‌ای ایران دارد، معتقد است كه معضلات آمریكا در خاورمیانه تا زمانی كه مسئله فلسطین حل نشده باشد، ادامه خواهد داشت و از این رو تأكید دارد كه مسئله فلسطین حتی به شكل مصنوعی هم كه شده باید حل شود.

سجادپور در عین حال تصریح كرد: دعواها بر سر این موضوع، نه به این معنا كه اوباما در لزوم امنیت اسرائیل تردید داشته باشد، بلكه به این معناست كه او معتقد است امنیت آمریكا و اسرائیل به این شكل بهتر از گذشته تأمین خواهد شد. اما با این حال، اوباما به مرور زمان مجبور به پذیرش تدریجی مواضع رژیم صهیونیستی در این زمینه شده است.

وی همچنین سیاست خارجی و مناسبات میان رژیم صهیونیستی و آمریكا را متأثر از شرایط و سیاست داخلی آمریكا و تل‌آویو خواند و گفت: سیاست خارجی آمریكا ادامه سیاست داخلی این كشور است و بازتاب منازعاتی است كه در داخل آمریكا وجود دارد. اولویت تشكیل دولت فلسطینی كه اوباما در ابتدای كار مطرح كرد، امروز تحت همین فشارها و دعواها به بحث شهرك‌سازی تقلیل پیدا كرده است.

همچنین مشكلات اقتصادی دولت اوباما و مناسبات كنگره و دولت، چالش‌هایی هستند كه پیش روی دولت اوباماست.

این كارشناس و تحلیلگر مسائل آمریكا خاطرنشان كرد كه واشنگتن طی دو هفته آینده كه انتخابات كنگره را پیش رو دارد، با چالشی به مراتب مهم و بزرگ روبه‌رو خواهد بود.

سجادپور اضافه كرد: در همین دو سال دولت اوباما نیز، دموكرات‌ها بخشی از امكانات تحت اختیار خود را از دست داده‌اند و از این رو، انتخابات كنگره برای دولت اوباما بسیار مهم و حیاتی است. در واقع سرنوشت اوباما در انتخابات دو هفته آینده، بر همه رفتارهای او در قبال خاورمیانه و رژیم صهیونیستی اثر خواهد داشت.

وی همچنین به وضعیت سیاست داخلی رژیم صهیونیستی نیز اشاره كرد و گفت: رژیم صهیونیستی نیز در درون خود یك جامعه سیاسی یكپارچه نیست و معضل هویتی و سیاسی بسیار دارد.

سجادپور در جمع‌بندی تحلیل خود اینگونه اظهار داشت: روابط آمریكا و رژیم صهیونیستی در عین نزدیكی، بسیار پرلایه و پرمسئله است و اوباما در سیاست ترمیم‌گرایی خود در عرصه بین‌الملل، دچار چالش‌های عمده‌ای است كه علت آن نیز مسائل داخلی آمریكا و رژیم صهیونیستی است.

گفتني است، دومين همايش بين‌المللي فلسطين با موضع «چشم‌انداز تحولات فلسطين و رژيم صهيونيستي؛ فرصت‌ها و چالش‌ها»، كار خود را از امروز شنبه در مركز مطالعات سياسي وزارت امور خارجه آغاز كرده و دو روز به طول خواهد انجاميد.