پذیرش حق سرمایه بزرگ بشر | خبرگزاری تقریب (TNA)

خبرگزاری تقریب (تنا):

این استاد حوزه علمیه قم افزود: انسان⁯ها چون با هم زندگی می⁯کنند، باید اخلاق، عقاید، اوصاف و تعهدات مشترکی داشته باشند.

وی یادآور شد که اخلاق، تعهدات را عملی می⁯کند و آنچه که باعث می شود افراد حقوق یکدیگر را ادا ⁯کنند، ضمانت اخلاقی است.

جوادی آملی خاطرنشان کرد: چون جوامع اشتراکات فراوانی دارند و بدون اخلاق زندگی میسر نیست، و اخلاق مشترک بین همه است، این اخلاق مشترک باید مبانی مشترکی هم داشته باشد، زیرا مواد اخلاقی را از موازین اخلاقی استنباط می⁯کنند.

وی استقلال، آزادی، عدالت، رعایت امانت و وفای به عهد را از نمونه⁯های موازین اخلاقی توصیف کرده و گفت: با استناد این مبانی، فروعات و مبانی اخلاقی استنباط می⁯شود.

آیت⁯الله جوادی آملی اظهار داشت: در این که موارد اشاره شده جزو مبانی اخلاقی است، شکی نیست و همه انسان⁯ها این مبانی را می⁯پذیرند، اما این مبانی از کجا گرفته می⁯شود محل اختلاف است.

این استاد اخلاق با اشاره به دیدگاه⁯های متعارض گفت: متدینان عالم معتقدند عدل (وضع کل شیءٍ فی موضعه) است، اما در این که جای اشخاص و اموال و اشیاء و قراردادها و حقوق را چه کسی باید مشخص کند محل اختلاف است. ما می⁯گوییم منابع ما قرآن و عترت است، یعنی خدایی که جهان و انسان⁯ها را آفرید و پیوند بین این دو را برقرار کند باید بداند عدل چیست و هر کسی در جای خودش قرار دارد، اما آنها می⁯گویند باید این مبانی را از فرهنگ و عادات مردم گرفت.

وی خاطرنشان کرد: آنها خیال می⁯کنند زن و مرد در همه امور یکسان هستند، اما ما می⁯گوییم عدل لازم است نه مساوات و موازات.

آیت⁯الله جوادی آملی در فراز دیگری از سخنان خود با تشریح خطبه ۲۳۹ امیرالمومنین علیه السلام در نهج⁯البلاغه اظهار داشت: حضرت امیرالمومنین علیه السلام در این بیان نورانی درباره اهل بیت علیهم السلام فرمودند: (هم عيش العلم، و موت الجهل يخبرکم حلمهم عن علمهم)؛ خاندان عصمت و طهارت باعث حیات علم هستند و به وسیله آنها علم زنده می⁯شود و جهل می⁯میرد.

وی افزود: بر اساس فرمایشان امیرالمومنین علیه السلام، رفتار اهل بیت علیهم السلام حلیمانه است و حلم آنها نشان می⁯دهد که خیلی عالم هستند و می⁯دانند که نباید زود عصبانی شوند و اگر عصبانی شوند اثر مثبت از بین می⁯رود.

این مفسر برجسته قرآن در تشریح این جمله حضرت امیرالمومنین علیه السلام که فرمودند (و ظاهرهم عن باطنهم، و صمتهم عن حکم منطقهم. لا يخالفون الحق و لا يختلفون فيه و هم دعائم الاسلام، و ولائج الاعتصام) گفت: ساکت بودن اهل بیت علیهم السلام از حکمت داشتن آنها باخبر است، آنها پرحرف نیستند، هم خوب حرف می⁯زنند و هم حرف خوب می⁯زنند و سئوال کردن و جواب دادن آنها عالمانه است.

آیت الله جوادی آملی سخنان خود را اینگونه ادامه داد: اهل بیت علیهم السلام نه مخالفند و نه اختلاف دارند. فرق مخالف و اختلاف این است که مخالف گاهی وجود دارد و گاهی وجود ندارد اما اختلاف همیشه هست.

وی با بیان این که مردان الهی درباره صراط مستقیم نه تخلف دارند و نه اختلاف، افزود: اینها نه تنها ستون⁯های دین هستند، بلکه پناهگاه هم دارند.

این استاد حوزه علمیه در ادامه تفسیر این خطبه نورانی امیرالمومنین علیه السلام اظهار داشت: حضرت امیر در این خطبه فرمودند: (بهم عاد الحق الي نصابه ، وانزاح الباطل عن مقامه)؛ به وسيله آنها حق به نصاب خود رسيد و زبان باطل از آنجایی که نمو می⁯کند کنده می⁯شود.

وی به این جمله امام علی‌ علیه السلام که فرموده بودند (وانقطع لسانه عن منبته عقلوا الدين عقل و عايه و رعايه، لا عقل سماع وروايه فان رواه العلم کثير، و رعاته قليل) اشاره کرده و گفت: اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام دین را با دو ویژگی تعقل کردند؛ آن بزرگواران هم ظرف دانش بودند و هم رعایت⁯کننده دانش.

آیت الله جوادی آملی تصریح کرد: علم از یک گوش برخی افراد وارد می⁯شود و از گوش دیگر بیرون می⁯رود، این افراد ظرف علم نیستند، اما اهل بیت علیهم السلام علاوه بر اینکه ظرف علم هستند، بلکه در برابر علوم عمل می⁯کنند، نه اینکه مثل برخی افراد فقط گوش دهند و یا برای دیگران نقل کنند.

وی گفت: بسیاری از افرادی که در حوزه و دانشگاه درس می⁯خوانند، می⁯خواهند مطلبی را بشنوند و یادداشت کنند که در کجا این مطالب را بنویسند و یا برای کسانی بازگو کنند.

این استاد برجسته حوزه به جایگاه والای علمای دین اشاره کرده و اظهار داشت: خیلی از افراد کم حرف هستند، ولی سنت و روش و منش آنها جامعه را زنده می⁯کند.

وی پذیرش حق را سرمایه بزرگ بشر دانست که از سوی خداوند متعال در فطرت آنها قرار داده است و سخن خود را اینگونه پی گرفت: مردم شیفته حق هستند و هر کجا که حق را دیدند می⁯پذیرند. بشر وقتی فهمید که شخصی درست حرف می⁯زند و خودش هم عمل می⁯کند، حرفش را می⁯پذیرد.

آیت⁯الله جوادی آملی در تفسیر بیشتر خطبه ۲۳۹ نهج البلاغه به فرمایشات پیامبر اکرم صلوات الله علیه اشاره کرده و افزود: رسول خدا فرمودند (انا مدینه العلم و علیٌ بابها)؛ یعنی من شهر علم هستم و علی علیه السلام در این شهر.

وی تصریح کرد: علومی که در حوزه و دانشگاه تدریس می⁯شود، مفاهیم ذهنی است و کسی این علوم را «شهر» نمی⁯داند، اما اگر این علوم از ذهنیات بیرون آمد و عملی شد، آن وقت «شهر» می⁯شود.

به گفته ایشان منظور پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از این که امیرالمومنین علی علیه السلام را در شهر علم دانستنه اند، ولایت و امامت آن حضرت می باشد. جوادی آملی اظهار داشت: ولایت و امامت باب علم است که در وجود مبارک امام علی علیه السلام و ۱۳ معصوم دیگر وجود داشته است. این علم جامعه را زنده می⁯کند و وقتی جامعه زنده شد «عیش العلم» است و جهل از آن جامعه رخت بر می⁯بندد.

این استاد برجسته حوزه گفت: علم و حیات علمی جامعه به وسیله ائمه اطهار علیهم السلام است، به خاطر اینکه این بزرگواران حجت الهی هستند و حق را از زبان مردم نگرفته⁯اند.

وی افزود: مرحوم کلینی از وجود مبارک امام حسن مجتبی علیه السلام نقل می⁯کند که آن حضرت فرمود: دو کار را انجام دهید، یکی این که عالم شوید و راه خودتان را مشخص کنید و دیگری این که چراغ هدایت باشید تا دیگران را راهنمایی کنید.
آیت⁯الله جوادی آملی تاکید کرد: جانتان را ظرف دانش قرار دهید و لبریز کنید و آن وقت نگوئید که ظرف آن پر شده است، چرا که خود علم ظرف جانتان را توسعه می⁯دهد.