با تغییر رویکرد کلان به سمت انرژی خورشیدی و پوشش بیشتر مساحت کویرهای ایران با نیروگاه های خورشیدی، می توان یک انقلاب در اقتصاد ایجادکرد،نرخ بیکاری را به سرعت کاهش داد و رشد اقتصادی ایجاد کرد.
اشتراک گذاری :
به گزارشخبرگزاری تقریب، سید محمدصادق میرمحمدی* در الف نوشت: قرارداد 200 میلیارد دلاری عربستان با یک بانک ژاپنی برای ساخت نیروگاه خورشیدی در عربستان عنوان تیتر بسیاری از خبرگزاری های جهان در فروروردین ماه بود. این پروژه قرار است 100 هزار شغل مستقیم در عربستان ایجاد کند، 40 میلیارد دلار در هزینه برق عربستان صرفه جویی کند و 200 گیگاوات ساعت به ظرفیت برق عربستان در سال 2030 اضافه کند، چیزی در حدود 4 برابر، هنگام پرمصرف ترین زمان مصرف در ایران.(دویچوله فارسی)
جنگ های آینده بشر در زمینه انرژی خواهد بود. میزان تولید انرژی یکی از فاکتورهای تأثیر گذار در رتبه اقتصادی و توسعه کشورهاست. با این تفاسیر آیا کشور ما ایران توان تولید انرژی خورشیدی در سطح کلان را دارد؟ در ادامه به این سؤال پاسخ داده می شود.
جغرافیای ایران
ایران از کشورهای خشک و کم باران جهان است. دارابودن مساحت وسیعی از بیابان های گرم، مزیتی است که می تواند مارا بر آن دارد که در آینده کشور از آن استفاده پایدار کنیم. در حال حاضر سطح بیابان ها، کویر ها و شنزار های کشور 34 میلیون هکتار و مراتع فقیرکویری 16 میلیون هکتار برآورد می شود. جمع این دو عدد، عدد 500 هزار کیلومتر مربع را به ما می دهد. تقریباً 30 درصد مساحت ایران .(ایران دیزرت)
پتانسیل تولید انرژی خورشیدی
هر 10 مگاوات ساعت تولید انرژی فتوولتائیک حدود 50 هزار متر مربع مساحت لازم دارد. (سولار انرژی پنلز). چنانچه 50 درصد مساحت 50 میلیون هکتاری ایران قابل استفاده برای نیروگاه های خورشیدی باشد و 20 درصد این مساحت بابت تأسیسات و تجهیزات قدرت و انتقال و زیرساخت های برق مورد نیاز باشد، حدود 30 درصد این مساحت یعنی حدود 150 هزار کیلومتر مربع و این مساحت توان بالقوه تولید 30 هزار گیگاوات ساعت برق را دارد.
فرهنگ مصرف
کشور ما از نظر فرهنگ استفاده سرانه انرژی جایگاه بسیار بدی دارد. ما حدوداٌ به اندازه چین 1 میلیارد نفری گاز مصرف میکنیم و به اندازه یک کشور 200 میلیون نفری برق مصرف می کنیم. (ویکی پدیا). 6 برابر میانگین جهانی بنزین و 2 برابر میانگین جهانی آب مصرف میکنیم(بانکی).
مصرف بی رویه و فرهنگ غلط ساختاری به حدی است که کارشناسان پیش بینی می کنند اصولاً ایران در صد سال آینده چیزی برای سوزاندن و فروختن و مصرف کردن ندارد. پس باید چاره ای اندیشید. 2 راه پیش پای کشور وجود دارد. راه اول تغییر نگرش و فرهنگ جامعه در استفاده درست از انرژی و منابع طبیعی و راه دوم سرمایه گذاری در جهت یافتن راه هایی برای بدست آوردن انرژی رایگان و پایدار و تمیز. سرمایه گذاری صرفاً فرهنگی، مار از پیشرفت مهندسی دنیا عقب می اندازد و باعث زیان در آینده می شود. بنابراین به نظر مؤلف بهترین راه، درکنار راه فرهنگی، استفاده از ظرفیت های جغرافیایی کشور و استفاده احسن از این امکانات خدادادی است. و در این میان روی آوردن به انرژی خورشیدی در کلان کشور می تواند بهترین گزینه باشد.
هزینه های انرژی در کشور
ما نزدیک به 30 میلیارد لیتر بنزین در سال می سوزانیم(اقتصاد آنلاین). اگر این مقدار در عدد حداقل لیتری 3500 تومان (به دلار الان) قیمت فوب منطقه ای ضرب کنیم، مبلغی حدود 105هزار میلیارد تومان در سال فقط در بخش حمل و نقل بنزینی می باشد. در بخش گاز ما حدود 190 میلیارد متر مکعب در سال گاز مصرف می کنیم(اکو نیوز). که با احتساب 8 سنت بر متر مکعب قیمت گاز صادراتی ایران، مبلغ 16.8 دلار که چنانچه دلار را 7000 تومان در نظر بگیریم. حدود 106 هزار میلیارد تومان در بخش گاز هزینه می شود.
در بخش مصرف برق رتبه 18 دنیا با مصرف سالیانه 218میلیارد کیلو وات ساعت (ویکی پدیا 2014) را داریم. هزینه تولید برق در برخی از نیروگاه ها تا 300 تومان برای هر کیلو وات ساعت می رسد(اقتصاد آنلاین). در برخی اظهار نظرها که از طرف مدیرعامل توانیرگفته شده، ایران 60 میلیارد دلار سالیانه هزینه تولید برق می کند(عیارآنلاین).
در بخش سرمایش خانگی حدود 16 میلیون کولر آبی در کشور که هرکدام به طور متوسط در شبانه روز حداقل 200 لیتر آب مصرف کنند و چنانچه در سال 110 روز روشن باشند حدود 35 میلیارد متر مکعب آب را در سال به مصرف غیر از شرب می رسانند. اگر هزینه تولید هر متر مکعب آب 1400 تومان باشد(ایسنا)، ضرب این دوعددحدود5هزار میلیاردتومان هزینه این بخش می باشد. این در شرایطی است که کشور دچار بحران حاد کم آبی است. همچنین کمبود آب باعث کاهش توان تولید برق آبی شده و کشور را دچار بحران کم برقی هم می کند.
هزینه احداث نیروگاههای خورشیدی
هزینه احداث و سرمایه گذاری یک نیروگاه خورشیدی بالاست. طبق نظر انجمن انرژی نو آمریکا درسال 2017 هزینه ساخت یک نیروگاه فتوولتائیک mw 10 حدود17 میلیون دلار می باشد. با احتساب دلار 4300 تومان (نرخ دولتی) برای احداث یک نیروگاه بزرگ 1000 مگاواتی حدود 7300 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری لازم است و این هزینه بالایی است. اما با نگاه به هزینه های بسیار زیادسالیانه دولت دربخش انرژی این عدد توجیه پذیر می باشد. صنعت برق از صنایع زیرساختی می باشد و آرزوی هر کشوری است در دنیا به انرژی پاک ارزان و پایدار دسترسی پیدا کند. زیرا این زیرساخت مهم کشورها را به مقاصد مهمی می رساند که در ادامه به بررسی آن می پردازیم.
حمل و نقل
حمل و نقل از ضروریات زندگی امروز می باشد. استفاده از وسیله نقلیه در همه جای دنیا رفاه و آسایش را به همراه می آورد. اما این رفاه با مخاطراتی از جمله آلودگی هوا، ترافیک، تلفات جانی و مالی همراه است. استفاده از خودروهای برقی چاره ی کار است. وقتی دسترسی به منابع رایگان انرژی دارید می توانید با خیال راحت از خودروهای برقی استفاده کنید. خودروهای برقی عموماً کوچک اند و سرعت کمی دارند و آلایندگی ندارند. به این ترتیب مشکل آلودگی هوا، ترافیک و تلفات جانی و مالی به حداقل می رسد. حوزه ی حمل و نقل بسیار گسترده و سودآور می باشد. استفاده از قطارهای تندرو برقی، اتوبوس های برقی و سایر وسیله های نقلیه ی عمومی راهکار بسیار مهمی در بحث درآمدزایی و افزایش راندمان سیستم حمل و نقل عمومی می باشد.
بخش خانگی
استفاده از هیترهای برقی، اجاق های برقی، آب گرمکن برقی یا خورشیدی، کولر گازی و وسایل برقی به جای وسایل گازسوز می تواند علاوه بر ضریب امنیت بالا، مصرف انرژی فسیلی را به حداقل برساند. ضمن اینکه استفاده از کولرهای گازی مصرف آب را به حداقل رسانده و رفاه بیشتری نیز به همراه دارد.
محیط زیست
استفاده از نیروگاه های خورشیدی باعث کاهش گرمای تولیدی در نیروگاه های حرارتی و کاهش آلودگی هوا می شود. کاهش انتشار گازهای گل خانه یی و کمک به بهبود وضعیت آب و هوایی حفظ منابع آبی، استفاده از تکنولوژی روز جهت تصفیه آب و برگشت به چرخه مصرف (که غالباً انرژی بر هست) از مزایای مهم محیط زیست است.
اقتصادی
کشورما به لحاظ اقتصادی وضعیت مناسبی ندارد. با تغییر رویکرد کلان به سمت انرژی خورشیدی و پوشش بیشتر مساحت بیابان ها و کویرهای ایران با نیروگاه های خورشیدی و موارد مطرح شده می توان یک انقلابی را در اقتصاد ایجادکرد. کارخانه های سازنده ی صفحات خورشیدی و ادوات آن دایر شده و شروع به فعالیت می کنند. شرکت های تولیدکننده ی باتری، کارخانه های تولیدکننده ی خودرو ولوازم یدکی، واردکنندگان تکنولوژی و در این بین نیاز به خیل عظیمی از نیروهای ساده و متخصص می که به صورت پیمانکاری یا در مجموعه ی شرکت ها و کارخانجات شروع به فعالیت می کنند. کاهش سریع نرخ بیکاری و رشد اقتصادی از مزایای پیاده سازی این سیستم می باشد.
تفاوت سرمایه گذاری اقتصادی در حوزه ی صنعت با حوزه ی انرژی در این است که در حوزه ی صنعت تازمانی که تقاضا وجود دارد تولید و سودآوری هم وجود دارد و به صرفه خواهد بود و زمانی که تقاضا به هر ترتیبی (تحریم، درآمدکم، وضع اقتصادی بد و...) کم یا قطع گردد تولید وسرمایه گذاری انجام گرفته از بین خواهد رفت. اما حوزه ی انرژی حوزه ایست با تقاضای همیشه روبه افزایش و نامحدود و بی پایان و زمانی که برای تولید انرژی نیاز به سوخت نداشته باشیم هیچ زمانی سرمایه گذاری، هرچند زیاد از بین نخواهد رفت. در واقع از نظر اقتصادی همواره حوزه ی انرژی هزینه ی خود را مستهلک خواهد کرد.
مطالب گفته شده در بالا تنها بخشی از مزایای استفاده از انرژی خورشیدی است. پیشنهاد می شود از ظرفیت های صندوق توسعه ی ملی و سرمایه گذاری شریک در سود (فاینانس) خارجی برای تامین مالی این پروژه های استفاده شود. می توان بیابان های ایران را به صورت بخش بخش و پروژه ای به شرکت ها در قالب فرصت سرمایه گذاری ارائه کرد و تسهیلات مناسبی را برای آنها مهیا نمود. این پروژه ها می تواند چشم انداز سی ساله ی آینده ی ایران باشد، باید شروع کرد تا دیر نشده.
